MSK 2: Praktijk Klinisch onderzoek
Heup
1. Inleiding:
- aandoeningen heupgewricht: liespijn/L2-3 dermatoom pijn
- aandoening inerte structuur: + weerstandstest (ipv aandoening contractiele structuur)
- moeilijke diagnose: nauwe samenhang lumbale WK-heup
-> bij klacht heup/bekken, LWK mee onderzoeken
2. Basisonderzoek:
Algemene inspectie:
- hoe komt binnen, gaat zitten, gelaatsuitdrukkingen, hulpmiddelen, …
Anamnese:
- leeftijd: jonge kinderen (coxitis fugax & Morbus Perthes), tieners (epifusiolysis capitis
femoris), adolescenten (osteochondrosis dissecans) & volwassenen (coxartrose)
- beroep: last tillen
- hobby/sport: voetbal (pubalgie; pijn rond schaambeen)
Wat zijn klachten?
- pijn
- waar: lumbaal, SI, knie
- wanneer: provocatie door welke houdingen/bewegingen (snapping hip; typische
bewegingen & coxartrose; startstijfheid)
- koorts
- paresthesieën: door compressieneuropathieën
- looppatroon: gestoord? zelden de enige klacht
Hoe zijn klachten begonnen?
- trauma-analyse
- MDBB-model
- aard v klachten: zeurende (coxartrose), stekende bij activiteit (tendinitis) & zeer
kortdurende steken + doorzakken (corpora libera)
- hoelang klachten al: bij peesaandoeningen vaak maanden
- andere pijnlijke regio’s: systeemziekte?
- operatieve klachten?
- mediactie: anticoangulantia veel neveneffecten (bv diepe dwarse frcites)
- andere behandelingen?
Specifieke inspectie:
- voor/achter, zij & li/re
- wat: stand voeten, kneën, benen, bekken, beenlengte, atrofie, kleurveranderingen, …
,Functieonderzoek: actief
Functioneel:
- hurken, trappen doen, streidstand, uitvalpas, ganganalyse, Trendelenburg,…
Test v trendelenburg:
- uitgangshouding patiënt: stand, niet te onderzoeken been in 30° heupflexie heffen,
gebogen knie + voet los v grond
- uitvoering: bekkenhelft niet te onderzoeken zijde te heffen, bij overhellen nr aangedane
zijde corrigeren aan schouders (midden C7 boven centrum v aangedane heup)
- 30 s staan
- uitgangshouding therapeut: achter p staan, kijken nr denkbeeldige horizontale lijn tss crista
iliacae (kan steun geven aan arm v te testen zijde)
- beoordeling: crista iliaca aan geheven kant opwaarts of gelijk, + test als crista iliaca zakt of
niet 30s kan aanhouden (zwak gluteus medius aan kant v standbeen)
=> kan + trendelenburggang verwachten, lat verplaatsing v lichaamsgewicht nr zwakke zijde
(heup in add tov bekken)
Lokaal-anatomisch:
Altijd in stand basisonderzoek v LWK:
- basisonderzoek: extensie, flexie & lateroflexie li-re
- analytisch (symmetrisch):
-> in zit met afhangende benen: endorotatie & exorotatie
-> in ruglig: flexie, add & abd
-> in buiklig: hyperextensie
! vaak beperken tot functioneel
Functieonderzoek: passief
- in ruglig: flexie, abd, add, exo & endo
- in buiklig: extensie & endo bilateraal
Functieonderzoek: weerstand
- in ruglig: heupflexie vanuit 90° kniefl, heupextensie vanuit 90° kniefl, heupabd & heupadd
- in buiklig: heupexo vanuit 90° kniefl, heupendo vanuit 90° kniefl, kniefl & knie-ext in TO
3. Toegevoegd onderzoek:
Specifiek gewrichtsonderzoek:
Joint-play uitvoeren bij beperking in passief onderzoek
Artrokinematica art coxae:
- gewrichtsvlakken: acetabulum nr ventraal, lateraal & caudaal
- intra-art bewegingsgedrag: rol-glij tegengesteld
-> flexie: spin
-> extensie: spin
-> exo: caput femoris; rol nr dors-lat & glij nr ventr-med
, -> endo: caput femoris; rol nr ventr-med & glij nr dors-lat
-> abd: caput femoris; rol nr craniaal-lat-vetr & glij nr caudaal-med-dors
-> add: caput femoris; rol nr caudaal-med-dors & glij nr craniaal-lat-ventr
Rustpositie: 30° abd + 30° fl + geringe exo
CPP: max ext + lichte abd + endo
Kapsulair patroon: endo>fl/abd>ext
Niet afzonderlijk te testen, zal passieve angulaire bew + tractie om te weten wat
bewegingsmogelijkheid & eindgevoel is in heup
Primaire tractie aspecifiek:
- uhp: ruglig, onderbeen ontspannen over schouder therapeut (rustpositie heup) + fixatie
bekken met fixatiegordel
- uht: stand aan te testen zijde, met handdoek op schouder vr ondersteuning onderbeen
- uitvoering: handen medioventraal, prox in lies om tractiebew in lat-caudale-ventr richting
- beoordeling: Joint-play & pijn
Primaire tractie specifiek:
- uhp: ruglig, onderbeen ontspannen over schouder therapeut + fixatie bekken met
fixatiegordel
- uht: stand aan te testen zijde, met handdoek
- uitvoering: handen medioventraal, prox in lies om tractiebew in lat-caudale-ventr richting
(sternum)
- beoordeling: Joint-play & pijn
Verdere heup- & kniefl
Goniometrie:
Bij beperking in passief onderzoek, om te zien of beperking door tekort ROM komt
Lengtetesting:
Bij beperking in passief onderzoek, om te zien of beperking door spierlenigheid komt
Differentiële weerstandstesten:
Bij positieve weerstandstest uit BFO, kijken welke structuren aangedaan zijn
bv w test heupflexie +: iliopsoas, rectus femoris, sartorius,…