Juridische bronnen
1. Wat is recht:
Domitius Ulpianus: “ubi societas, ibi ius”.
Verschillen tussen samenlevingen/staten (staat vs. rechtstaat).
Verband met de heersende economische opvatting.
Verschillende soorten rechtsregels:
Berechtingsregels (= procesrecht).
Wijzigingsregels
Erkenningsregels (= gelding, interpretatie en verhouding).
Enkele verbanden:
Recht en godsdienst (belang secularisatie).
Recht en moraal (positivisme vs. natuurrecht).
Recht en sociale zeden (temporeel en cultureel bepaald
Recht
Zijn regels
Maar regels is geen recht
Bv. Huisregels papa en mama kunnen je niet afdwingen voor de
rechtbank
Verschil Staat en rechtsstaat:
Wat is een staat
Benodigdheden
1. Bevolking
2. Stuk grond
3. Politieke organisatie
4. Herkenning van de internationale gemeenschap
Herkenning Israël ligt internationaal heel gevoelig, omdat ze
niet officieel als staat wordt herkend
Net zoals Kosovo
Wat is een rechtsstaat
Benodigdheden
1. Grondgebied
2. Inwoners/ volk
3. Politieke organisatie
4. Herkenning van de internationale gemeenschap
5. Mensenrechten
6. Scheiding der machten (uitvoerendemacht, rechterlijke macht,
wetgevende macht)
1
Juridische bronnen 2024-2025
,Mensen ongelijk behandelen kan/mag door officiële attesten
(vereist)
Bv
- Dyslectie
- Topsport statuut
- …
Hiervoor worden aanpassingen voor voorzien zoals extra tijd
Recht en modaliteit = morele normen (bv ik mag niemand doden ->
enkel uit zelfverdediging, doodstraf, euthanasie, abortus
Kapitalisme = ik-vorm
Communisme = wij-vorm
Berechtingsregels of procesregels/ procedure regels
Doel van het recht: het ordenen van een samenleving van mensen
Recht en rechtszekerheid
Recht en rechtvaardigheid
o Aristoteles: verddelende vs vergeldende rechtvaardigheid, of
publiekrecht vs privaatrecht
Het recht als middel:
Op niveau van de rechtsregels
= gedragsregels of normen
Op niveau van de rechtspraak
Op niveau van de rechtshandhaving
= afdwingbaarheid
Recht wil altijd rechtvaardigheid nastreven
- Bv Ik als huurbaas wil mijn huurder eruit zetten na achterstallige
betalingen
= ik wil dus rechtvaardigheid
Als je door het rood licht rijdt heb je de garantie om beboet te
worden
Rechtshandhaving is de bedwingbaarheid = je kan niet meteen je boete
betalen = voertuig wordt in beslag genomen
Poging tot een definitie Wat is recht:
Het recht is een verzameling van rechtsregels in materiële zin en wordt
gecreëerd door mensen met als doel om hun samenleving te ordenen. Het
2
Juridische bronnen 2024-2025
,toepassen en afdwingen van deze rechtsregels moet bijdragen tot een
vreedzame en rechtvaardige samenleving
2. Indeling van het recht
Objectief recht Subjectief recht
Het geheel van rechtsregels en normen, Toegepast recht, oftewel het recht waarop
zoals die voortvloeien uit wetgeving, de gerechtigde van een bepaald subjectief
rechtspraak en gewoonten. recht de betrokken persoon (of het subject)
= verzameling van alle rechtregels kan aanspreken.
Materieel recht Formeel recht
Omvat alle wettelijke regels die zien op de Betreft de wijze waarop materieel recht
inhoud van rechten en plichten. wordt gehandhaafd.
Verschil tussen rechtsobject en rechtssubject
Rechtsubject is die wij vraag, is de persoon of personen waarrond
het contract draait
Rechtsobject: wat vraag? Voorwerp
Het recht wordt onderverdeeld in domeinen:
Volgens de activiteit die de regels ordent (bv. fiscaal recht).
Volgens de techniek waarmee de regels worden geordend (bv.
strafrecht).
Volgens het niveau van totstandkoming van de regels (bv. Europees
recht).
Onderscheid heeft zowel een didactisch als rechtstheoretisch nut.
Klassiek onderscheid tussen privaatrecht en publiekrecht
Privaatrecht Publiekrecht
Het recht van de burger Het recht ban het handelen van de overheid
= burger tussen burger Algemeen belang
Private belangen
Relatie tussen burgers Verhoudingen tussen
verschillende overheden
onderling en de verhouding
overheid – burger
Afdwingbaarheid v rechtsregels:
Openbare orde & goede zeden Bescherming algemeen belang
Dwingend/imperatief recht Bescherming private belangen
Aanvullend/suppletief recht Aanvullende werking op dwingend recht (v
toepassing indien partijen niets anders
overeengekomen zijn => zie
verbintenissenrecht)
Onderscheid is thans voor een groot deel achterhaald
Privé-Personen kunnen worden belast met overheidstaken en
overheden kunnen deelnemen aan het privaatrechtelijke
rechtsverkeer
Vervlechting private belangen en algemeen belang
Bv sluiting Ford te Genk (18/12/2014)
Bv aankoop mondmaskers Corona (2020)
Niet altijd (nog) een duidleijk onderscheid tussen privaat-en
bupliekrecht
Rechtstakken (bv sociaal zekerheidsrecht)
Rechtsinstellingen (bv huwelijk)
Sluitende opdeling privaat/publiekrecht onmogelijk
4
Juridische bronnen 2024-2025
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper semvanhoudt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,16. Je zit daarna nergens aan vast.