1
INLEIDING TOT HET RECHT
ACADEMIEJAAR 2020-2021
Prof. dr. Dirk Van Daele
, 2
DEEL I. HET FENOMEEN RECHT
HOOFDSTUK I. HET BEGRIP RECHT
, 3
I.1. Inleiding
Wat is recht?
Er bestaan verschillende definities voor het begrip recht. Er niet echt een vaste of algemene
definitie voor het begrip. De reden dat er verschillende definities bestaan, kan zin omdat recht
gebonden is aan een soort maatschappij. Zo zal recht in India er anders uitzien dan recht in België,
en dus ook niet te vergelijken.
In een maatschappij wordt er gebruik gemaakt van een normensysteem dat afkomstig is van de
overheid. De overheid legt normen op, maar gaat deze normen ook handhaven= controleren of ze
wel opgevolgd worden. Wanneer dit niet het geval is, zal de overheid ook sanctioneren.
Voorbeeld: Op de autostrade mag je in België 120 rijden ( deze regel geld dus in BE maar het kan zijn dat over de grens
andere regel geldt). De overheid controleert dit aan de hand van flitspalen en/of politiecontroles. Als je deze regel
overtreed zal er een boetes als sanctionering gelden.
I.2. Recht als geheel van bindende regels
, 4
Er bestaan verschillende soorten regels, die we kunnen opdelen in 4 categorieën.
I.2.1. ALGEMEEN GELDENDE REGELS
Regels die voor iedereen gelden in België , voor elk rechtssubject.
I.2.1.1. Algemene gebodsbepalingen
៛ Iedereen MOET het doen
៛ Bv: Belastingaangifte, betalen van belastingen, geboorteaangifte , verkeersregels,
verkiezingen
៛ Artikel 422 bis strafwetboek ( je moet hulp verlenen, als je dit niet doet, dan word je
gestraft) => verzuimen= iets niet doen => dan word je gestraft
I.2.1.2. Algemene verbodsbepalingen
៛ MAG NIET
៛ Bv: moord, verkrachting, terrorisme,…
I.2.1.3. Verlofbepalingen
៛ Verlof= toelating
៛ Geldende regels die u toelaten om iets te doen
៛ Vb. Je bent eigenaar van huis dan mag je dat ook verhuren, mag maar moet niet) ➔ een
mogelijkheid
I.2.1.4. Belovende regels
៛ Beloftes, waarbij de overheid iets belooft => Zit geen garantie in !
៛ Bv. Het recht op arbeid, de overheid belooft u dat ze zoveel mogelijk werkplekken zullen
zijn) / iedereen recht op huisvestiging, overheid doet hun best maar er zijn nog steeds
daklozen)
I.2.2. REGELS TOEPASBAAR NA KEUZE
៛ Zijn afhankelijk van keuze, als u deze niet maakt heeft u geen last van deze regels
៛ Bv. Testament, Regels tussen werknemer en arbeider ( maar bent u dit niet, dan heb je
er geen last van)
៛ De keuze wordt eerst door uzelf gemaakt
I.2.3. WILSAANVULLENDE OF SUPPLETIEVE REGELS
៛ Regels die maar gelden voor u zelf geen andere regel meer maakt
៛ Bv. Man en vrouw trouwen => huwelijkscontract => wat gebeurt er met geld als ze
scheiden/ na sterfte ? Kan goed uitkomen als bij begin huwelijk de ene rijker is dan de
andere
៛ Huurcontract, enkele basis regels (bv grote werken voor verhuurder, kleine zaken voor
huurder zelf), maak je nieuw contract/ regels dan zijn dit suppletieve regels
I.2.4. TECHNISCHE REGELS
BV. Hoeveel handtekeningen op bepaald document