Tijdvak 1 t/m 6 helemaal uitgewerkt, helaas ben ik de rest kwijt geraakt. wel heb je dan al een mooi begin punt en heb je nog maar 4 tijdvakken te gaan!
1.1.1 migraties uit Afrika
Mensachtigen → 5 tot 4 miljoen jaar geleden
Homo erectus → verliet anderhalf miljoen jaar geleden Afrika
- Homo erectus ontwikkelde zich tot de Neanderthaler in Europa.
Homo sapiens → heden, oorsprongelijk uit afrika
- Verspreidde met als doel om nieuwe voedselgebieden te ontdekken
- Verschenen 35.000 jaar geleden
Neanderthalers → 35.000 jaar geleden uitgestorven
1.1.2 de nomadische samenleving van jager-verzamelaars
Jagen en verzamelen is de oudste vorm van bestaan. Het zijn nog steeds mensen die
geïsoleerd leven als deze mensen.
Ze leiden een nomadisch bestaan, omdat ze rondtrekken op zoek naar voedsel. Ze leven
nog in Amazonegebied in Zuid-Amerika.
tropisch klimaat heeft een permanent groeiseizoen, hierdoor hoeven ze geen wintervoorraad
aan te leggen.
groot verschil met jager en verzamelaar in Europa. leefden met een sterk wisselend klimaat
waardoor ze het veel moeilijker hadden. moesten wintervoorraden aanleggen en rekening
houden met trekgedrag van dieren waarop ze jaagden.
1.1.3 Rendierjagers
Tot 10.000 v. Christus bedekte de ijskap van de laatste ijstijd het noorden van Europa en
heerste in west europa een toendra klimaat.
Op deze toendra leefden rendierjagers. Zij leefden al nomaden omdat ze grote afstanden
moesten afleggen om kuddes dieren te volgen.
,Het dier werd gebruikt als voedsel, kleding, voor tenten en gereedschap leefden in tenten of
eenvoudige hutten.
Grote dieren als mammoeten en neushoorns waren al uitgestorven.
belangrijkste middelen die rendierjagers gebruikten waren: het vuur en gereedschappen van
vuursteen, botten en hout.
met vuur:
- kan je eten beter maken
- de kou overleven
- roofdieren op afstand houden
met vuursteen werd gereedschappen gemaakt zoals:
- Bijlen
- Kleine werktuigen
- schrapers
- boren
- messen
- naalden
1.1.4 jagers en vissen
Na de ijstijd werd het klimaat warmer. Op land kwamen bossen. Rendieren trokken naar het
hoge noorden. Andere diersoorten profiteerden van het warme klimaat en konden goed
voedsel vinden.
Door de opwarming bestonden er ook visrijke meren en rivieren.
7000 v christus hoefden jagers niet meer te vertrekken. Ze konden in een beperkt gebied
blijven waar genoeg voedsel was.
Jagers en verzamelaars gebruikten boomstamkano´s en visfuiken bij het vissen.
1.2 De overgang van jagen en verzamelen naar landbouw.
10.000 v. christus leefden de eerste boeren in het midden oosten.
dit gebied heette de vruchtbare halvemaan genoemd.
1.2.1 Verschillen tussen jager-verzamelaar en landbouwsamenlevingen
Jagers en verzamelaars trokken in kleine groepen rond op zoek naar voedsel. hadden
meestal weinig bezittingen. Hierdoor waren er minder archeologische sporen te vinden.
In het midden oosten, grensgebied van huidige Turkije, Irak en Syrië, kwamen natuurlijke
graanvelden voor. Uitvinding landbouw had veel gevolgen, ook wel de agrarische evolutie.
Mensen ontdekten dat akkers en graan gezaaid kunnen worden. Wilde dieren werden
weggehaald hierbij.
, Oudere dieren werden gedood, jonge dieren in leven gehouden voor de fokkerij. Zo
ontstonden geiten en schapen die door herders gehoed werden.
Boeren bleven bij hun akkers of boerderij wonen, waardoor de bevolking groeide. Niet
iedereen zat meer in de landbouw, dus kwamen er andere specialisatiets.
Boeren ontdekten → metalen als koper, brons en later ijzer. →
Runderen, ezels en paarden werden gebruikt om goederen te dragen, of een kar ploeg te
trekken.
niet duidelijk was dat mensen bestaan van jagers naar boeren hebben gedaan. mogelijk met
overbejaging van sommige dieren. Hierdoor wordt gedwongen op een andere manier
voedsel te vinden.
De ontwikkeling van landbouw → niet alleen positieve gevolgen, leidde tot erosie
op de landbouw.
Afvalhopen van de nieuwe landbouw zorgden voor zieken, dieren en ook mensen. Denk aan
griepvirus, pokken en de Q-koorts.
1.2.2 De eerste boeren in ons gebied
rond 5300 v christus eerste landbouwcultuur in west europa, bandkeramiekcultuur,
kreeg de naam door de versieringen in de vorm van een band op aardewerk. Het is niet
duidelijk waar deze boeren vandaan komen.
eerste boeren vestigden zich graag op lössgrond. werden grote boerderijen gebouwd van
30m lang.
Akkers werden aangelegd in platte bosgebieden. In Nederland vinden we deze kleiachtige
grondsoort alleen in Zuid-Limburg.
De trechterbekercultuur leefde tussen 3500 en 2700 v christus.
kregen hun naam door:
- Trechtervormige potten
- bekers
- schalen
overledenen personen kregen dit soort werk mee in hun hunebed. Hunebedden werden
gebruikt als grafkelders.
hoe worden hunebedden gemaakt:
- Gebruikte rollers op een ondergrond van balken of sleden
- Met behulp van een aarden dam, houten palen en kleinere stenen werden de stenen
in goede positie gebracht.
- Later werd het geheel bedekt met een heuvel.
- Alle kieren worden met kleine stenen dichtgestopt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dewidaalder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,83. Je zit daarna nergens aan vast.