HF9: Eetstoornissen
Impact
Ongeveer 9% van de wereldbevolking: ooit een eetstoornis gehad
(bijna 1/10)
In België: 7% van personen 15+ jaar: tekenen van een eetstoornis
Ongeveer 5% van mensen met anorexia nervosa overlijden aan
complicaties als gevolg van de stoornis, waaronder hartfalen,
complicaties van de spijsvertering en andere
gezondheidsproblemen.
Misverstanden
Een eetstoornis is geen lichamelijke aandoening
Oorsprong en kern van stoornis: vooral psychologisch
Ontstaan vanuit mentale en emotionele problemen
o Bv. verstoord lichaamsbeeld, behoefte aan controle, of
ongezonde manier van omgaan met emoties
Ernstige lichamelijke gevolgen
o Bv. gewichtsverlies, tekorten aan voedingsstoffen en
orgaanschade,
Oorzaak in psychologische processen
o Bv. negatieve gedachten over eigen lichaam en
diepgewortelde angsten of onzekerheden
Een eetstoornis heeft niets te maken met een voedsel tekort, heeft
alles te maken met een maladaptieve manier om zijn gewicht te
beheersen en te controleren
Weinig te maken met voedseltekorten
Wel met controle en emotiebeheer
o Gebruiken hun eetgedrag om grip te krijgen op hun leven of
emoties
Ontwikkelen maladaptieve (ongezonde) manieren om hun gewicht te
beheersen vanuit overtuiging dat ze hun lichaam moeten
controleren om zich beter te voelen
o Bv. restrictief eten, overmatig sporten of purging (braken,
laxeermiddelen)
40 % vd studenten dieet, 78% vd studenten heeft normaal BMI
78%: normaal BMI heeft, maar 40% van de totale studenten aan het
diëten is,
o Betekent dat aanzienlijk deel van de studenten met een
normaal BMI mogelijk dieetgedrag vertoont.
1
Hoofdstuk 9
, o Diëten niet altijd gerelateerd aan gewichtsverlies (het kan ook
gaan om gezond eten
o Toch opvallend dat studenten met een normaal BMI diëten
In principe kan het dus kloppen, maar het suggereert een trend
waarin zelfs studenten met een gezond gewicht bezig zijn met hun
dieet, wat kan wijzen op maatschappelijke druk om op een bepaalde
manier te eten, zelfs als dit medisch gezien niet noodzakelijk is.
Symptomatologie
In DSM-5: Voedings- en eetstoornissen
Eetstoornissen
Psychische aandoening gekarakteriseerd door obsessie met gewicht,
voedsel en lichaamsvorm
Belangrijkste kenmerken
Angst om dik te worden
Een verstoord lichaamsbeeld
Controle over het lichaam
Lichaam tot rust brengen
→ Voeding als strategie
Voedingsstoornissen
Aandoening gekenmerkt door beperkte voedselinname en vermijding van
bepaalde voedingsmiddelen, zonder onderliggende motivatie van
lichaamsgewicht of -beeld
Belangrijkste kenmerken:
Vermijden van bepaalde texturen, kleuren of soorten voedsel
(sensorische gevoeligheid)
Weinig interesse in voedsel of eten
Net eten van oneetbare dingen
Kan ontstaan uit sensorische problemen of negatieve ervaringen
met voedsel
2
Hoofdstuk 9
,Anorexia nervosa
Een eetstoornis
Symptomatologie
Het beperken van de energie-inname tov de energiebehoefte
o Resultaat: significant te laag lichaamsgewicht voor leeftijd,
sekse, groeicurve en lichamelijke gezondheid
o Significant te laag gewicht= gewicht dat lager is dan het
minimale normale gewicht of, bij kinderen en adolescenten=
lager gewicht dan wat minimaal wordt verwacht
o Gaat voornamelijk over te weinig eten
Rekening houdend met lengte en leeftijd van persoon
o = zichtbaar
Een intense vrees om aan te komen of dik te worden, of
persisterend gedrag dat gewichtstoename verhindert, zelfs al heeft
betrokkene een significant te laag gewicht
o Minder opvallend en zichtbaar
o Betrekking op angst die gewichtstoename zou veroozaken
o Enkel angst rond eten en lichaamsgewicht
o Overspoelend en niet te controleren
Een stoornis in de manier waarop de betrokkene zijn of haar
lichaamsgewicht of lichaamsvorm ervaart, een onevenredig grote
invloed van het lichaamsgewicht of de lichaamsvorm op het
oordeel over zichzelf, of persisteren in het niet onderkennen van
de ernst van het actuele lage lichaamsgewicht
o Lichaamgewicht en -vorm bepalen zelfwaardegevoel
De letterlijke vertaling van het AN brengt ons in verwarring en is eigenlijk
niet correct:
3
Hoofdstuk 9
, Anorexia=
o Zonder verlangen naar voedsel
o Geen verlangen naar voedsel
o Een gebrek aan verlangen
Nervosa= zenuw → aandoening mentaal of psychologisch van aard
Term niet juist → Lichaam blijft evenveel nood hebben aan voedingsstoffen
om te kunnen overleven, eetlust zal wel na een tijd verminderen, maar
dan nog nooit sprake van ‘gebrek aan verlangen
Symptomatologie: Ondergewicht
Mensen met anorexia nervosa hebben een lichaamsgewicht dat lager ligt
dan het minimale gewicht, rekening houdend met leeftijd, geslacht en
habituele gewicht
Body Mass Index (BMI):
Iemand met AV: BMI ver onder gezonde ondergrons
o Vaak onder 17 of 16
Wordt gebruikt om ernst van AN in te schatten
BMI onder 17,5 (bij volwassenen) → indicatie van aandoening
o Diagnose wordt niet uitsluitend obv BMI gesteld
Mild: BMI ≥ 17 Matig: BMI 16 - 16,99 Ernstig: BMI 15 - 15,99
Extreem: BMI < 15
Andere symptomen:
Psychologische en gedragsmatige symptomen
o Intense angst om aan te komen
o Verstoord lichaamsbeeld
o Restrictief eetgedrag
→ Ook AN hebben zonder typische extreem magere uiterlijk
o Kan leiden tot vertraging in diagnose en behandeling bij
mensen die niet aan stereotype beeld voldoen
o Door beginfase of als ze periodedieke eetbuien hebben die
gecompenseerd worden met overmatig sporten of vasten
= atypische anorexia
Symptomatologie: Angst
Reageren vaak fobisch op een gewichtstoename, hierbij vertonen ze een
soort vermijdingsgedrag
Om niet geconfronteerd te worden met de gewichtstoename
Om zich minder angstig te voelen
Verschillende vermijdingsgedragen:
Vermijden van voedsel of maaltijden
4
Hoofdstuk 9
