HOOFDSTUK 11 – NARRATIEVE PSYCHOLOGIE
WHITE & EPSTON
= grondleggers van narratieve therapie en gemeenschapswerk
Jaren ‘80
White : Zuid- Australië, arbeidersgezin, mecanicien – sociaal werker –
psychiatriehoofd, Dulwich Centrum opgericht, privépraktijk als familietherapeut
(kritiek van systeemtheoretische hoek, want context staat niet centraal genoeg)
Epston : New- Zeeland, antropoloog
1989 boek ‘Literate means tot therepeutic ends’
Vaststelling : problemen situeren IN mensen
(oorzaken zoeken bij zichzelf, anderen, in relaties)
Verhalen : dominante verhaal, cliënt zit vast
Probleem : niet IN de cliënt, maar in de VERHALEN van de cliënt
Basisassumpties : de narratieve metafoor
= verschillende ervaringen die we in de loop van de tijd opdoen, worden volgens een
bepaald thema aan elkaar gelinkt en vormen een verhaal
Narratief = verhalend
Mensen maken voortduren verhalen over zichzelf, de ander en de wereld + verhalen
worden gevoed door ervaringen, interpersoonlijke relaties & culturele omgeving
Narratieven hebben een grote impact, sturen ons leven
(= meervoudig effect)
Eigen gebeurtenissen
Nieuwe gebeurtenissen
Dialoog met anderen
Dominante verhaal
= problemen worden gevormd door die verhalen die mensen onderdrukken en hierdoor
wordt het verhaal beperkt, maar elke mens heeft rijke verhalen, contextverhalen
(multi-storied)
, MAAR verhalen kunnen het leven niet helemaal omvatten
‘no single story can represent life’
Selectie maken van wat je hebt meegemaakt + hun verhalen ophangen aan één of
meerdere problemen
Op verschillende niveaus :
Intrapersoonlijk (eigen ervaringen)
Interpersoonlijke relaties
Culturele omgeving
METHODIEKEN
Verhalen kleuren hoe we naar ons leven en de geschiedenis kijken, kleuren de waarnemeing
waarmee we naar nieuwe gebeurtenissen kijken.
Dominante verhaal : cliënt zit vast
= problem saturated story
= veel ervaringen binnen één bepaald thema
Een verhaal waar je niet uitgeraakt
Probleem staat centraal
Beïnvloeding van waarneming (vooral zaken die binnen het verhaal passen
waarnemen)
Voorspellingen maken voor de toekomst adhv het dominante verhaal + verbeelding
over het verleden + aanzetten tot handelen in het heden
Beïnvloeding verbeeldings- of voorstellingsvermogen
= VICIEUZE CIRKEL
Nevenplots, zij-lijnen
= positieve elementen in het dominante verhaal
Onderdrukte verhalen komen naar boven, waardoor we een rijker & genuanceerder
verhaal krijgen (positieve & negatieve aspecten)
!!! opmerkzaam zijn voor verhalen die niet binnen het dominante verhaal passen
Doel : dominante verhaal verrijken, terug verbinden
Zijlijnen & nevenpots
(= verhalen die een cliënt niet zal vertellen, maar wel belangrijk zijn)
Een nieuwe ‘route’ exploreren
Positie cliënt : opnieuw auteur worden
Positie therapeut : onderzoeksjournalist, ‘not knowing’, authentieke houding