Examenvragen Farmacotherapie II
1 kinderen
• Bespreek, plaats en dosering van ibuprofen bij kinderen voor koorts en pijn (dia 62)
Dosering:
▪ koorts: tot 5 mg/kg 3 x p.d. (max. 1,2 g/dag)
▪ pijn: tot 5 à 10 mg/kg 3 x p.d. (max. 1,2 g/dag)
▪ ontsteking: 10 mg/kg 3 x p.d. (max. 2,4 g p.d.)
▪ extra: de dosering van kinderen met obesitas is niet goed gekend.
Plaats:
▪ OTC: beperken in tijd, max 3 dagen, daarna medisch advies. Bij baby’s max 1 dag.
▪ Het werkt krachtiger en langer dan paracetamol, niet altijd een voordeel want
onderliggende ziekte kunnen gemaskeerd worden. Ibuprofen heeft een hogere
efficiëntie i.v.m. pijn en koorts op korte termijn. Paracetamol nog altijd 1ste keuze.
▪ Gebruik: koorts, groeipijn, oorpijn (otitis media), kleine traumata, bij groei van tandjes
eerder paracetamol,…
▪ Opgelet: GI- effecten, effect op de nierfunctie bij dehydratatie.
▪ Kans op soft-tissue infectie na virale infectie, dus geen ibuprofen bij windpokken, zou
surinfectie in de hand kunnen werken → alternatief paracetamol
▪ Uitzonderlijk: indien combinatie met paracetamol, SAMEN en liever niet afwisselend
innemen om verwarring te vermijden.
2 Ogen
1) Behandeling van hordeolum
Een hordeolum ontstaat door een bacteriële ontsteking van ooglidkliertjes,(wordt een
‘weeroog/piepoog’ genoemd). Het is een warm, gezwollen, pijnlijk bolletje.
- Gaat vaak na 2 weken vanzelf over, je kan er eventueel warm compress tegenhouden, probeer het
zelf niet uit te knijpen, dit kan de ontsteking verergeren.
- Bij een hordeolum kan een lokaal antibioticum worden overwogen indien
ontstekingsverschijnselen langer dan 2 weken aanwezig zijn én er veel klachten zijn zonder
tekenen van genezing. In deze gevallen zijn chlooramfenicol oogdruppels en/of oogzalf
aangewezen. Bij contra-indicaties kan worden uitgeweken naar fusidinezuur ooggel.
AB-oogdruppels die we in de cursus hebben gezien:
1. Fusidinezuur = Fucithalmic Leo gel
Bactericied, niet op voorschrift!
Nauw spectrum: Staphylococcen
Ooggel 2x daags (door gel: langere contacttijd) (mensen vinden dit handig)
2. Chloramphenicol = Chloramphenicol MedaPharma, Erfa collyre
Breed spectrum: bacteriostatisch, goede tolerantie
Goedkoop, efficiënt
Beenmergtoxiciteit mogelijk? Link tussen beenmerguitval en gebruik chloramphenicol
druppels => NIET meer verkrijgbaar in België! Sommige mensen die met dit product goed
waren, sturen we nu naar Nederland.
, Eerder onwaarschijnlijk, eerste keuze in Nederland en UK
2) Wat is de gelijkenis tussen behandeling van UV keratitis en subconjunctivale bloeding
- Indien UV-keratitis
o pijn of branderig gevoel en fotofobie, ontstaan binnen een dag na onbeschermd lassen,
gebruik zonnebank of uv-straling door zon
o Niet in de ogen wrijven, contactlenzen verwijderen, uit de zon gaan en in een donkere kamer
zitten.
o Geneest meestal vanzelf, kunsttranen kunnen verlichting bieden
o Eenmalig oxybuprocaïne druppel + zo nodig orale pijnstilling. Controle na 2 dagen als klachten
niet weg zijn.
.
- Subconjutivale bloeding
o Geen behandeling gaat weg na 2-3 weken, kan recidiveren
o Acuut ontstane, pijnloze, lakrode, scherp begrensde sclerale roodheid, je ziet geen
bloedvaten meer.
o Zo nodig: kan men kunsstranen gebruiken, Zo nodig controle instelling orale antistollings-
medicatie.
- Gelijkenissen
o Niet in de ogen wrijven, en de ogen beschermen tegen verdere beschadiging
o Verdwijnen meestal vanzelf.
o Kunstranen kunnen het oog oppervlak vochtig houden en ongemak verminderen
3) Wat is het belangrijkste verschil in symptomen tussen open- en gesloten hoek glaucoom
- Bij chronische (openhoek) glaucoom gaan geleidelijk aan delen van het perifere gezichtsveld uitvallen,
wat niet altijd opgemerkt wordt. Het is niet pijnlijk en het centrale zicht blijft nog lang intact. In een
later stadium kan er tunnelvisie ontstaan en zelfs blindheid.
- Bij acuut glaucoom (gesloten hoek glaucoom) zijn de symptomen wel snel duidelijk: pijnlijke, rode en
doffe ogen. De oogbol voelt hard en gevoelig aan en vaak is er sprake van een wazig zicht. Daarnaast
treden er algemene ziekteverschijnselen op: misselijkheid, hoofdpijn, braken, buikpijn.
4) Waarom soms geen oogdruppels bij contactlenzen
- Zachte lenzen kunnen oogdruppels absorberen en als deze dan conserveermiddelen bevatten, kunnen
zij het ook irriteren. (zeker met benzalkoniumchloride)
- Harde lenzen absorberen de oogdruppel niet maar de conserveermiddelen kunnen het materiaal
aantasten.
- Zachte lenzen absorberen de werkzame stoffen en geven ze vervolgens ongecontroleerd af aan het
oog.
- Door anti-allergische oogdruppels kunnen contactlenzen te zacht worden of gaan verkleuren.
- Ze kunnen de genezing belemmeren, en zo dienen als reservoir voor bacteriën en zo de infectie
verergeren.
5) Openhoek glaucoom komt meer voor dan gesloten hoek glaucoom. (juist/fout, motiveer)
➢ Juist, namelijk 2-3% en gesloten hoek bij 0,5 %, congenitaal glaucoom slechts bij 1/10.000
3 GENEESMIDDELEN BIJ ARTROSE, REUMATISCHE AANDOENINGEN,
JICHT EN OSTEOPOROSE
3.1 Artrose en Artritis
1) Intra articulaire corticoïden kunnen gebruikt worden bij RA, OA en bij diverse vormen van jicht
- Osteo-artrose
o Maximaal 4 keer per jaar en het effect houdt maximaal 3 maanden
, o Minder oplosbare werken langer
o Preparaten: betamethasondinatriumfosfaat + betamethasondipropionaat;
methylprednisolonacetaat + lidocaïneHCl (kan een LA bevatten)
- RA
o Snelle respons wat een voordeel is tov DMARD
o Wordt gebruikt bij opstart DMARD of als bridging therapie bij overschakelen van DMARD’s
o Prednisolon
Jicht
o Voor een acute aanval wordt NSAID, colchisine of cortico gebruikt. De cortico kan
intra-articulair gegeven worden
2) Osteoporose bij mannen: topicale androgenen te gebruiken na langdurig cortico??
- Fout, calcium en vitamine D + farmacotherapie (vb: bisfosfonaten, denosumab kan ook
maar geen 1ste keuze) 40 jaar en FRAX +20% of 3% heupbreuk;, of bij T <-2,5
3) Allopurinol hypersensitivity syndrome: wat is het, kan je het voorkomen, wat zijn de
gevolgen voor de therapie van jicht (dia 185)
- Symptomen: koorts, huiduitslag, levernecrose, nierfalen ......
- Het risico van het optreden ervan is het grootst de eerste 8 weken en kleiner wanneer de
dosis traag getitreerd wordt. (start low go slow)
- Deze bijwerking speelt een grote rol bij de risico/batenverhouding van allopurinol
gebruik bij asymptomatische hyperurikemie.
- Sommige mensen hebben meer risico door genetische voorbeschiktheid
- De behandeling dient onmiddellijk stoppen te stoppen (mortaliteit ±20%). De persoon
doorverwijzen naar een arts.
- Eventueel overschakelen naar febuxostat, maar mogelijks meer cardiovasculair risico.
4) Bespreek het nut van chondroprotectiva bij osteoartritis
- Glucosamine: een eenvoudig antwoord i.v.m. efficaciteit is niet mogelijk.
- Chondroïtinesulfaat: niet als geneesmiddel in België, efficiëntie is onduidelijk.
- We kunnen niet zeggen dat het niet werkt, glucosamine kan gebruikt worden en men kan
starten met een proeftherapie. Als het niet werkt kan men er mee stoppen, de
producten zijn weinig gevaarlijk. Dus wanneer men moeilijk te behandelen is, is het het
proberen waard. Recente studies wijzen op reductie van cardiovasculair risico.
5) Een patiënt die jarenlang behandeld wordt met hydroxychloroquine (plaquenil) voor haar
RA, krijgt van de tandarts een voorschrift voor piroxicam (Feldene). Wat doe je?
- Piroxicam heeft geen meerwaarde boven de klassieke NSAID’s (diclofenac, ibuprofen en
naproxen), waarmee meer ervaring is. Het heeft veel (ernstige) bijwerkingen. Het heeft
een lange halfwaarde tijd wat ook zorgt voor een verhoogde kans op ongewenste
effecten. Piroxicam wordt vaak als sterker beschouwd, hier zijn geen bewijzen voor.
Naproxen met verlengde afgifte een beter idee. RA behoort ook tot de risicofactoren
voor het optreden van GI-bloedingen. Dus geef ook een PPI mee.
6) Sulfasalazine: wat zeg je bij tweede uitgifte?
- Is een DMARD, werkt pas na 2 maanden
- Vragen hoe het geneesmiddel wordt ervaren (NW)
- Ongewenste effecten (20%):
, o Misselijkheid, braken, buikpijn en diarree
▪ Dosisreductie, trage up-titratie, dosisspreiding
o Hoofdpijn, pruritis (jeuk)
▪ H1-antihistaminica en corticosteroïden
o Bloedbeeldafwijkingen en daarom controle nodig!
o Lever- en nierstoornissen
o Oligospermie, reversibel na 3 maand
Therapie met DMARD’s: aandacht voor therapietrouw en ongewenste effecten
7) Leflunomide: wat zeg je bij tweede uitgifte?
- Therapie met DMARD’s: aandacht voor therapietrouw en ongewenste effecten
→ foliumzuur-supplementie
Contra-indicatie zwangerschap: wachttijd 2 jaar
- Ongewenste effecten:
o Hypertensie, diarree, vermagering, misselijkheid, duizeligheid, kaalheid
o Hepatotoxiciteit (eerste 6 maand), hematoxiciteit, allergische reactie, longaandoeningen
8) Wat zijn de voor- en nadelen van TNF-alfa-blokkers?
Voordelen
- Snelle verbetering gewrichtsscore.
- Snelle daling van inflammatoire parameters.
- Snelle verbetering constitutionele symptomen (vermoeidheid).
Snelle functionele verbetering.
- Stop van gewrichtsdestructie (röntgen).
- Daling cardiovasculair risico en totale mortaliteit in vergelijking met conventionele DMARD’s
o CAVE: bij zeer ernstig hartfalen
Nadelen
- Verhoogde kans op infecties:
o Screening TBC nodig!!!
o Niet opstarten/onderbreken bij ernstige infectie
- Kanker (niet z
o Geen aanwijzingen voor verhoogd risico kanker (solid tumors, lymfomen)
o Huidkanker??? UV bescherming!!
o Opgelet bij voorgeschiedenis kanker
- Multiple sclerosis is CI
- Monitor ontstaan Lupus, Psoriasis
- Selectie patiënten? Wanneer stoppen?
- Kostprijs….
4 Infecties
1) Geef de 5 criteria bij antibiotica (2x)
- Werkingsspectrum zo nauw mogelijk: Dit helpt bij het voorkomen van onnodige
verstoring van het microbiële evenwicht en het verminderen van het risico op
resistentieontwikkeling.
- Nevenwerkingen moeten beperkt zijn: men moet streven om evenwicht te vinden
tussen effectiviteit en veiligheid.
- Gekende lokale resistentiecijfers: dit is van cruciaal belang om de effectiviteit van
antibiotica te waarborgen en het risico op resistentieontwikkeling te verminderen.