Stem = communicatie waarin je een boodschap overbrengt met emotie, stemming en/of intentie
Onze toonhoogte wordt bepaald door het strottenhoofd & de stemplooien
Anatomische termen
Anterieur – Posterieur = voorkant / achterkant
Frontaal – Mediaal – Lateraal = voor-/ midden-/ zijaanzicht
Sagittaal – Frontaal = doorsnede
Craniaal – Caudaal = boven / onder
Supra – Sub = boven / onder
Interieur – Exterieur = binnen / buiten Intrinsiek – Extrinsiek
Bilateraal = aan beide kanten aanwezig
Larynx bestaat uit
Kraakbenig skelet
Larynxmembranen
Ligamenten
Stemplooi mucosa (stemplooien)
Intrinsieke + extrinsieke spieren
Onderdelen larynxskelet
Hyoid = tongbeen bot
Thyroid = schildkraakbeen adamsappel
Cricoid = ringkraakbeen 1e botje na thyroid
Arytenoiden = bekerkraakbeentjes achterkant van de stembanden, langer/korter maken +
openen/sluiten, kunnen dus bewegen.
Epiglottis = strotklepje, eten gaat hier overheen naar slokdarm
Musculus vocalis = stemplooien (thyroarytenoideus)
Trachea = luchtpijp
In de larynx liggen heffers & dalers. Deze bewegen het strottenhoofd omhoog en omlaag.
Bij actieve aanspanning wordt een spier korter & bewegen de skeletdelen aan beide uiteinden van de
spier naar elkaar toe. Spieren kunnen ook passief gespannen (=gerekt) worden!
Suprahyoidale spieren = heffers
Wanneer deze spieren aanspannen, worden ze korter en heft het strottenhoofd omhoog.
Alle spieren vanaf het tongbeen(hyoid) (extrensiek)
Infrahyoidale spieren = dalers
,Wanneer deze spieren aanspannen, worden ze korter naar beneden toe getrokken.
Suprahyoidale spieren (larynxheffing)
o Digastricus
o Geniohyoideus
o Mylohyoideus
o Stylohyoideus
Infrahyoidale spieren (larynxdaling)
o Omohyoideus
o Sternohyoideus/sternothyroideus
o Thyrohyoideus (sluiting ruimte tussen hyoid-thyroid)
Functies Intrinsieke Larynxspieren
Openen – sluiten = abductie – adductie
Verlengen – verkorten
Spannen van de stemplooien
Namen spieren
CAP = m. cricoarytenoideus posterior (openen de stembanden) NLS externe tak
CAL = m. cricoarytenoideus lateralis (sluiten de stembanden) NLR interne tak
IA = m. interarytenoideus (sluiten de stembanden) NLR interne tak
CT = m. cricothyroideus (verlengen/(sluiten een beetje) de stembanden) NLR interne tak
TA = m. thyroarytenoideus / m. vocalis (verkorten/sluiten de stembanden) NLR interne tak
De 10e hersenzenuw (nX) (Nervus Vagus) is betrokken bij alle intrinsieke larynxspieren. Deze zenuw
helpt aansturen bij het openen, sluiten, langer/korter maken = innervatie.
Innervatie: door zenuwen worden de stemplooien aangezet tot bewegen.
Extrinsieke innervatie
nV = 5e n. trigeminus
nVll = 7e n. facialis
nXll = 12e n. hypoglossus
Digastricus nV voor
Geniohyoideus nXll
Mylohyoideus nV heffers
Stylohyoideus nVll
Stemplooien
‘Ware & valse’ - je gebruikt de ware stemplooien
Tussen de stemplooien in zit een stukje ruimte glottis (supraglottis=boven) (subglottis=onder)
, Opbouw stemplooien (van buiten naar binnen)
E (epitheel) ruimte van Reinke (behanglijm) SLLP (superficiële laag lamina propria) MLLP
(middelste laag lamina propria) DLLP (diepe laag lamina propria) M (musculus vocalis)
Epitheel lamina propria musculus vocalis
Op de epitheel laag kunnen door overmatig gebruik stembandknobbeltjes
ontstaan = eelt
Stemplooien tijdens geluid maken: dicht
Stemplooien tijdens ademen: open
Lage stem = korte stembanden
Hoge stem = langere stembanden
Termen bij fonatie
Glottis = stemspleet, de ruimte tussen de stemplooien
Adductie = stemplooien bewegen naar elkaar toe, de glottis sluit (sluiten/naar elkaar toe!)
Abductie = stemplooien bewegen van elkaar af, de glottis opent (openen/van elkaar af!)
Bernouille = lucht gaat door stemplooien. Eerst de onderkant open, dan de bovenkant. Ondertussen
gaat de onderkant weer dicht/sluiten.
Factoren van invloed op fonatie
Stembelasting (gekke stemmetjes, stemverheffingen)
Stress Glottale cyclus (openen/sluiten)
(Te) weinig slaap
Roken
Gebruik van alcohol, uitdrogende werking op slijmvliezen van de stembanden
Astma / COPD
Vervuilende stoffen
Ziek zijn (verkoudheid, veel moeten hoesten)
Deze factoren noemen we multifactorieel (vanuit het dagelijks leven) en beïnvloeden:
o Steminstrument zelf (larynx, stemplooien)
o Ademhalingsapparaat
o Klankkast (farynx/mond/neus/neusbijholten)
Niet-persoonsgebonden externe(minder invloed op) factoren
omgevingslawaai (moet je harder gaan praten?)
Akoestiek (omgevingsgeluid)
Airco / luchtvochtigheid (droge lucht keelschrapen) (vochtige lucht hoesten)
Stof / rook
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartjestroes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.