Dit document is een volledige samenvatting van het vak Sociaal recht aan AP hogeschool Antwerpen gedoceerd door Dirk Heylen in module 1 van het 2de jaar.
Bij het opstellen van dit document heb ik gebruik gemaakt van al de PowerPoints en mijn eigen persoonlijke lesnotities.
INLEIDING TOT HET SOCIAAL RECHT
DEEL 1 ........................................................................................................................................................ 6
HOOFDSTUK 1. WAT IS SOCIALE WETGEVING? .................................................................................................... 6
DEEL 2 ........................................................................................................................................................ 6
HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET VAN 3 JULI 1978 .............. 6
Toepassingsgebied van de wet van 3 juli 1978 ................................................................................................ 6
Wat is een AO? ................................................................................................................................................................ 6
Het ondergeschikte verband ........................................................................................................................................... 7
Op wie is de Arbeidsovereenkomstenwet van toepassing? ........................................................................................... 8
Het aangaan van de AO .................................................................................................................................... 8
Geldigheidsvereisten ....................................................................................................................................................... 8
Vormvereisten van de AO ............................................................................................................................................... 9
Soorten AO ....................................................................................................................................................... 9
Soorten naar gelang de beoogde arbeid......................................................................................................................... 9
Soorten naargelang de duur van de overeenkomst ..................................................................................................... 10
Soorten naargelang de omvang van het werk .............................................................................................................. 11
Soorten naargelang de wijze waarop de overeenkomst wordt gesloten ..................................................................... 13
HOOFDSTUK 2. INHOUD VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST ............................................................................. 13
Het dwingend karakter van de arbeidsovereenkomstenwet ......................................................................... 13
Dwingend recht, suppletoire bepalingen en openbare orde ....................................................................................... 13
Artikel 6 WAO ................................................................................................................................................................ 13
Het proefbeding .............................................................................................................................................. 14
Het concurrentiebeding .................................................................................................................................. 14
Concurrentie.................................................................................................................................................................. 14
Wat is een concurrentiebeding? ................................................................................................................................... 14
Gewoon concurrentiebeding voor arbeiders en bedienden ........................................................................................ 14
Geldigheidsvereisten ................................................................................................................................................ 14
Sanctie....................................................................................................................................................................... 16
Toepassing ................................................................................................................................................................ 16
Schadevergoeding bij overtreding van het beding................................................................................................... 16
Het scholingsbeding........................................................................................................................................ 16
Begrip ............................................................................................................................................................................ 16
Voorwaarden................................................................................................................................................................. 16
Het exclusiviteitsbeding .................................................................................................................................. 17
HOOFDSTUK 3. UITVOERING VAN DE AO ........................................................................................................... 17
Verplichtingen van beide partijen .................................................................................................................. 17
De goeder trouw in de uitvoering van de AO ............................................................................................................... 17
Wederzijdse eerbied en achting ................................................................................................................................... 17
Welzijnswet geeft preventie van psychosociale risico’s op het werk........................................................................... 17
Verplichtingen van de werknemer ................................................................................................................. 19
Arbeid verrichten .......................................................................................................................................................... 19
Bevelen en instructies ................................................................................................................................................... 19
Veiligheid ....................................................................................................................................................................... 19
Arbeidsgereedschap...................................................................................................................................................... 19
Concurrentie.................................................................................................................................................................. 20
Verplichtingen van de werkgever ................................................................................................................... 20
, Arbeid verschaffen ........................................................................................................................................................ 20
Hulp ............................................................................................................................................................................... 20
Veiligheid en gezondheid .............................................................................................................................................. 20
Loon ............................................................................................................................................................................... 20
Huisvesting en voeding ................................................................................................................................................. 20
geloofsplichten en burgerlijke plichten ........................................................................................................................ 20
onthaal .......................................................................................................................................................................... 21
arbeidsgereedschap ...................................................................................................................................................... 21
documenten .................................................................................................................................................................. 21
Recht op deconnectie ................................................................................................................................................... 21
Aansprakelijkheid van de partijen .................................................................................................................. 21
Burgerlijke aansprakelijkheid – algemeen .................................................................................................................... 21
De Aansprakelijkheidsbeperking ten gunste van de werknemer ................................................................................. 21
Strafrechtelijke aansprakelijkheid van de werknemer ................................................................................................. 22
Bijzondere aansprakelijkheid van de werkgever .......................................................................................................... 22
Borgtocht....................................................................................................................................................................... 22
Privacy van de werknemers vs. controlerecht van de werkgever.................................................................. 22
HOOFDSTUK 4. SCHORSING VAN DE UITVOERING VAN DE AO ......................................................................... 23
Schorsing van de uitvoering van de ao ........................................................................................................... 23
het begrip schorsing ...................................................................................................................................................... 23
Overmacht ..................................................................................................................................................................... 23
Het gewaarborgd dagloon ............................................................................................................................................ 23
Arbeidsongeschiktheid .................................................................................................................................................. 24
Schorsing ................................................................................................................................................................... 24
Verpplichtingen van de werknemer ......................................................................................................................... 24
Controle door de werkgever..................................................................................................................................... 25
Betwistingen van medische aard .............................................................................................................................. 25
Gewaarborgd loon .................................................................................................................................................... 25
Het bedrag van het gewaarborgd loon..................................................................................................................... 26
arbeiders............................................................................................................................................................... 26
bedienden ............................................................................................................................................................ 29
Re-integratietraject voor langdurig zieke werknemers............................................................................................ 29
Jaarlijkse vakantie ......................................................................................................................................................... 29
Zwangerschaps- en bevallingsrust ................................................................................................................................ 30
Periode van schorsing ............................................................................................................................................... 30
Overdracht van bevallingsverlof ............................................................................................................................... 30
Verlenging van de postnatale rust ............................................................................................................................ 30
Uitkering tijdens het moederschapsverlof ............................................................................................................... 31
Bescherming tegen ontslag ...................................................................................................................................... 31
Zwangerschapsonderzoeken .................................................................................................................................... 31
Borstvoedingspauzes ................................................................................................................................................ 31
Borstvoedingsverlof .................................................................................................................................................. 32
Kort verzuim (ook: klein verlet)..................................................................................................................................... 32
Algemene principes .................................................................................................................................................. 32
Lijst van de gebeurtenissen ...................................................................................................................................... 32
Geboorteverlof (= vaderschapsverlof)...................................................................................................................... 32
Adoptieverlof ............................................................................................................................................................ 33
Recht op afwezigheid voor pleegouders – Pleegouderverlof .................................................................................. 33
Loopbaanonderbreking en tijdskrediet......................................................................................................................... 33
Gemotiveerd tijdskrediet.......................................................................................................................................... 33
Landingsbaan voor 55-plussers ................................................................................................................................ 33
Uitkeringen ............................................................................................................................................................... 34
Beschermingen tegen ontslag .................................................................................................................................. 34
Thematische verloven............................................................................................................................................... 34
Vlaamse aanmoedigingspremies .............................................................................................................................. 34
, Verlof om dwingende redenen ..................................................................................................................................... 34
Andere schorsingen....................................................................................................................................................... 35
Samenloop van schorsingen ......................................................................................................................................... 35
Betaalde feestdagen ....................................................................................................................................... 35
Toepassingsgebied ........................................................................................................................................................ 35
Bepaling van de betaalde feestdagen ........................................................................................................................... 35
Aantal feestdagen voor voltijdse werknemers ......................................................................................................... 35
Aantal feestdagen voor deeltijdse werknemers....................................................................................................... 35
Vervangingsdagen..................................................................................................................................................... 36
Bekendmaking van de feestdagen............................................................................................................................ 36
De tewerkstelling op feestdagen .................................................................................................................................. 36
Het verbod van tewerkstelling tijdens feestdagen................................................................................................... 36
Toegelaten tewerkstelling op feestdagen ................................................................................................................ 36
Inhaalrust ...................................................................................................................................................................... 36
Het loon voor de betaalde feestdagen ......................................................................................................................... 37
Uitsluiting van het recht op loon voor de feestdag ...................................................................................................... 37
De betalingsplichtige van het loon voor de betaalde feestdagen ................................................................................ 37
Behoud van het recht op loon ...................................................................................................................................... 38
HOOFDSTUK 6. EINDE VAN DE AO ...................................................................................................................... 38
Algemene (civielrechtelijke) wijzen van beëindiging ..................................................................................... 38
Wederzijdse toestemming ............................................................................................................................................ 38
Overmacht ..................................................................................................................................................................... 38
Ontbindend beding ....................................................................................................................................................... 39
Afloop van de termijn of voltooiing van het afgesproken werk ................................................................................... 39
Overlijden van een van de partijen ............................................................................................................................... 40
Arbeidsrechtelijke wijzen van beËindiging ..................................................................................................... 40
Ontslag door opzeg ....................................................................................................................................................... 40
De opzeg ................................................................................................................................................................... 40
wijze van kennisgeving van de opzeg................................................................................................................... 41
inhoud .................................................................................................................................................................. 41
Nietigheid van de opzegging ................................................................................................................................ 42
Opzegtermijn ........................................................................................................................................................ 42
Ontslagcompensatievergoeding ............................................................................................................................... 44
Outplacement ........................................................................................................................................................... 45
Motiveringsplicht, kennelijk onredelijk ontslag en willekeurige afdanking ............................................................. 45
Tijdstip van betaling – interest – verjaring ............................................................................................................... 46
Recht op afwezigheid tijdens de opzegtermijn – Sollicitatieverlof .......................................................................... 46
Ontslag wegens dringende redenen ............................................................................................................................. 46
Termijnen .................................................................................................................................................................. 47
Onregelmatige beëindiging of verbreking van de AO .................................................................................... 48
Bescherming tegen ontslag ............................................................................................................................ 49
Rechtsmisbruik bij ontslag .............................................................................................................................. 49
Ontslag en discriminatie ................................................................................................................................. 49
DEEL 3 ...................................................................................................................................................... 50
HOOFDSTUK 1. SOCIALEZEKERHEIDSRECHT ....................................................................................................... 50
Sociale zekerheid en sociale bijstand ............................................................................................................. 50
Kenmerken van sociale zekerheid .................................................................................................................. 50
Stelsels van sociale zekerheid......................................................................................................................... 50
Structuur van de sociale zekerheid ................................................................................................................ 51
Onderwerping aan de sociale zekerheid (werknemers)................................................................................. 52
Territoriale toepassingsgebied...................................................................................................................................... 52
Personeel toepassingsgebied ........................................................................................................................................ 52
, Het loon waarop de bijdragen wordt geïnd ................................................................................................... 52
Financiering van de sociale zekerheid door loontrekkende ........................................................................... 52
Verplichtingen van de werkgever ................................................................................................................... 53
Verjaring van betaling van sociale bijdragen .................................................................................................. 53
Kruispuntbank van de sociale zekerheid ........................................................................................................ 54
HOOFDSTUK 2. ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING ................................................................................... 54
Geneeskundige verzorging ............................................................................................................................. 55
Wie heeft recht op terugbetaling voor geneeskundige verzorging? ............................................................................ 55
Algemene toekennings- of verzekerbaarheidsvoorwaarden........................................................................................ 55
Bijzondere toekenningsvoorwaarden ........................................................................................................................... 55
Welke gezondheidszorgen worden terugbetaald? ....................................................................................................... 56
Bedrag van de tussenkomst: hoeveel wordt terugbetaald? ......................................................................................... 56
Hoe worden de terugbetalingstarieven vastgesteld? ................................................................................................... 57
Hoe is de tussenkomst geregeld? ................................................................................................................................. 57
Terugbetalingssysteem of voorschottensysteem..................................................................................................... 57
derdebetalerssysteem .............................................................................................................................................. 57
Maximumfactuur (MAF)................................................................................................................................................ 57
Verjaring – terugvordering – geschillen ........................................................................................................................ 58
Arbeidsgeschiktheid en moederschap ........................................................................................................... 58
Wie heeft recht op uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid of moederschap? ............................................................. 58
Toekenningsvoorwaarden............................................................................................................................................. 58
Bedrag van de arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsuitkeringen ............................................................................ 59
Verjaring – terugvordering – geschillen ........................................................................................................................ 60
HOOFDSTUK 3. PROFESSIONELE RISICO’S .......................................................................................................... 60
Arbeidsongevallen .......................................................................................................................................... 60
Wat is een arbeidsongeval? .......................................................................................................................................... 60
Een plotse gebeurtenis ............................................................................................................................................. 60
Oorzakelijk verband tijdens en door de uitvoering van de AO ................................................................................ 61
Het letsel ................................................................................................................................................................... 61
Het oorzakelijk verband tussen de plotse gebeurtenis en het letsel ....................................................................... 62
Het arbeidswegongeval................................................................................................................................................. 62
De arbeidsweg .......................................................................................................................................................... 62
Begin- en eindpunt van de arbeidsweg .................................................................................................................... 62
Beroepsziekten ............................................................................................................................................... 63
Op wie is de beroepsziektewet van toepassing? .......................................................................................................... 63
wat is een beroepsziekte? ............................................................................................................................................. 63
Erkenning van een beroepsziekte via het lijstensysteem......................................................................................... 63
Erkenning van een beroepsziekte via het open systeem ......................................................................................... 64
beroepsrisico ............................................................................................................................................................ 64
HOOFDSTUK 4. WERKLOOSHEID EN SWT ........................................................................................................... 64
Administratieve organisatie ........................................................................................................................... 64
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) ................................................................................................................... 64
Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) ..................................................................... 65
Uitbetalingsinstellingen ................................................................................................................................................ 65
Werkloosheidsuitkeringen voor voltijds werklozen ....................................................................................... 65
Toelaatbaarheidsvoorwaarden ..................................................................................................................................... 65
Toekenningsvoorwaarden............................................................................................................................................. 66
HOOFDSTUK 5. PENSIOENEN EN AANVULLENDE PENSIOENEN ......................................................................... 67
Pensioenen ..................................................................................................................................................... 67
inleiding ......................................................................................................................................................................... 67
Pensioenpijlers.......................................................................................................................................................... 67
Pensioenstelsels ........................................................................................................................................................ 67
Pensioensystemen .................................................................................................................................................... 68
,Het rustpensioen voor werknemers ............................................................................................................................. 68
Voorwaarden ............................................................................................................................................................ 68
Omvang van het pensioen – berekening .................................................................................................................. 69
, DEEL 1
HOOFDSTUK 1. W AT IS SOCIALE WETGEVING?
Sociale wetgeving is geen duidelijk afgebakend geheel, maar heeft enkele gemeenschappelijke kenmerken. Het
bijzondere doel van sociale wetgeving is het beschermen van de belangen van werknemers en het bevorderen
van hun welzijn. Binnen deze wetgeving onderscheiden we twee grote domeinen:
1. Arbeidsrecht, dat bestaat uit beschermingswetten die de rechten en het welzijn van werknemers op de
werkvloer garanderen;
2. Sociale zekerheid, dat gericht is op het opvangen van sociale risico’s.
o Binnen de sociale zekerheid vinden we de sociale verzekeringen, die de traditionele takken van de
sociale bescherming omvatten, en de sociale bijstand, waaronder zowel de federale sociale bijstand als
de Vlaamse bijstand aan personen vallen.
Verder omvat sociale wetgeving verschillende aspecten van de arbeidsrelaties en de bescherming van
werknemers. Het regelt zowel de individuele relaties tussen werkgever en werknemer als de collectieve relaties
tussen werkgevers en werknemers, waarbij vakbonden en andere werknemersorganisaties een rol spelen.
Daarnaast bevat de sociale wetgeving talrijke beschermingsmaatregelen voor werknemers, zoals het recht op
veilige werkomstandigheden en eerlijke verloning.
Een ander belangrijk onderdeel van de sociale wetgeving is de arbeidsvoorziening, die zich richt op het
bevorderen van werkgelegenheid en het ondersteunen van mensen in hun zoektocht naar werk. Ook de sociale
zekerheid maakt deel uit van deze wetgeving. Het zorgt voor minimumvoorzieningen voor mensen die
geconfronteerd worden met situaties zoals werkloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
Ten slotte regelt de sociale wetgeving ook geschillen van sociaal recht. Dit betreft conflicten die kunnen ontstaan
in het kader van de arbeidsrelaties of de sociale zekerheid, en die door speciale rechtbanken of procedures
worden opgelost.
DEEL 2
HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET VAN 3
JULI 1978
TOEPASSINGSGEBIED VAN DE WET VAN 3 JULI 1978
WAT IS EEN AO?
Kenmerken (geldigheidsvereisten) van de AO:
o Wederkerige overeenkomst;
o Voorwerp van het contract: verrichten van arbeid;
o Tegen loon;
o Onder het gezag van de werkgever.
Een arbeidsovereenkomst is een wederkerige overeenkomst die sterk verschilt van andere vormen van
overeenkomsten zoals het eenzijdig statuut van een ambtenaar. Terwijl een ambtenaar werkt onder een
eenzijdig statuut, wat betekent dat hij niet verbonden is door een arbeidsovereenkomst, is een
S.A. 6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahallegro. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
