SAMENVATTING: GEDRAG,
COGNITIE EN EMOTIE
MODULE 1:THEORETISCHE MODELLEN GEDRAG, COGNITIE EN EMOTIE:
INLEIDING
BIOPSYCHOSOCIAAL MODEL
BELANGRIJKE PERSPECTIEVEN
perspectief Groot idee bron
Biologisch perspectief Het lichaam kan apart van de geest René Descartes
worden bestuurd
Cognitieve perspectief De wetenschappelijke methode kan Wilhelm Wundt
worden gebruikt om de geest te sturen
Behavioristisch perspectief Psychologie moet de wetenschap van John Watson
observeerbaar gedrag zijn, niet van
mentale processen
Perspectieven vanuit de Psychodynamische psychologie: Sigmund Freud
gehele persoon (whole persoonlijkheid en geestelijke
person) stoornissen komen voort uit processen
in het onbewuste
Humanistische psychologie: Abraham
psychologie moet de nadruk leggen om Maslow en Carl
menselijke groei en potentieel in plaats Rogers
van geestelijke stoornissen
Psychologie van de karaktertrekken en De oude
temperament: individuen kunnen Grieken
worden begrepen in termen van hun
temperamenten en blijvende
karaktertrekken
1
,Ontwikkelingsperspectief Mensen veranderen als gevolg van een Veel
interactie tussen erfelijke psychologen
eigenschappen en de omgeving
Socioculturele perspectief De kracht van de situatie: sociale en Veel
culturele invloeden kunnen de invloed psychologen
overstemmen van alle andere factoren
die gedrag beïnvloeden
NEUROBIOLOGIE EN GEDRAG
Phineas Gage
o Spoorwegarbeider in 19de eeuw in de VS
o Verantwoordelijk en goed in zijn werk
o Werkongeval, door explosie een staaf in zijn gezicht en dat doorboorde de
schedel
o Leefde nog 12 jaar na accident
o Na het ongeval veranderde zijn gedrag onverantwoordelijk en
onberekenbaar
Na Gage, meer studies naar verband geest en lichaam
MODELLEN VAN GEDRAGSVERANDERING
KLASSIEKE CONDITIONERING
Voor conditionering
o Ongeconditioneerd respons (eten) ongeconditioneerde respons
(speekselafscheiding)
o Neutrale stimulus (fluitje) geen geconditioneerde respons (geen
reaction)
Tijdens conditionering
o Neutrale stimulus (fluitje) + ongeconditioneerde stimulus (eten)
ongeconditioneerd respons (speekselafscheiding)
Na conditionering
o Geconditioneerd stimulus (fluitje) geconditioneerd respons
(speekselafscheiding)
Extinctie of uitdoving
o Als de geconditioneerde stimulus te vaak en te lang zonder
ongeconditioneerde stimulus wordt getoond, gaat de geconditioneerd
respons niet meer plaatsvinden
Generalisatie
2
, o je hebt als ongeconditioneerd stimulus een fluitje, maar het werkt ook bij
een andere stimulus zoals een bel, zonder dat je daar eigenlijk op hebt
gefocust
discriminatie
o gelijkaardige geluiden aan de geconditioneerde stimulus, geeft geen
geconditioneerd respons
spontaan herstel
o als je lang niet meer de geconditioneerde respons hebt gezien, maar een
paar keer terug de neutrale stimulus en de ongeconditioneerde stimulus
samen hebt getoont (wat al even geen reactie geeft), opeens terug een
reactie uitlokt, en je weer een geconditioneerde stimulus hebt
OPERANTE CONDITIONERING
leren aan de hand van belonen en straffen
o positieve bekrachtiger: geven van een positieve prikkel (zorgt dat het
gedrag meer gaat voorkomen)
o negatieve bekrachtiger: wegnemen van een negatieve prikkel (zorgt ervoor
dat het gedrag meer voorkomt)
o positieve straf: geven van een negatieve prikkel (zorgt dat het gedrag
minder vaak voorkomt)
o negatieve straf: het wegnemen van een positieve prikkel (zorgt dat het
gedrag minder vaak voorkomt)
de wet van het effect
o als je merkt dat iets een goede uitkomst heeft, ga je het gedrag vaker
tonen zodat je vaker de positieve prikkel hebt
de wet van frequentie
o hoe vaker je beloont wordt hoe sneller je dat gaat doen, maar het dooft ook
snel uit als de respons wegvalt
intermittent reinforcement
o als je niet altijd een straf of beloning geeft maar dat dat sporadisch is
shaping
o het is niet alleen leren de handstand te doen maar ook de proces die er
mee gebonden is
o stap voor stap leren om uiteindelijk je doel te bereiken
SOCIAAL LEREN
leren is een cognitief proces in een sociale setting
leren kan ook door gedrag te observeren, moet niet bewust gebeuren
bekrachtigingen zijn niet alleen verantwoordelijk voor het leren, het is een
combinatie van verschillende factoren
een van de belangrijkste factoren is de verwachting die je hebt als je een bepaald
gedrag stelt
je persoonlijkheid is een verzameling van aangeleerde gedragspatronen
bobo doll experiment van bandura
o 1 groep kinderen kijken naar volwassenen die agressief zijn naar een pop
o 1 groep kinderen kijken naar volwassenen die niet agressief reageren naar
de pop
o 1 groep kinderen krijgen niks te zien
o Uitkomst:
3
, Kinderen die het agressieve model hadden geobserveerd,
imiteerden veel meer agressieve reacties dan kinderen in de niet-
agressieve of controlegroepen.
Er was meer partiële en niet-imitatieve agressie onder de kinderen
die agressief gedrag hadden geobserveerd, hoewel het verschil voor
niet-imitatieve agressie klein was.
De meisjes in de agressieve modelconditie vertoonden ook meer
fysiek agressieve reacties als het model mannelijk was, maar meer
verbaal agressieve reacties als het model vrouwelijk was. De
uitzondering op dit algemene patroon was de observatie van hoe
vaak ze Bobo sloegen, en in dit geval waren de effecten van
geslacht omgekeerd.
Jongens imiteerden vaker modellen van hetzelfde geslacht dan
meisjes. Het bewijs voor het imiteren van modellen van hetzelfde
geslacht door meisjes is niet sterk.
Jongens imiteerden meer fysiek agressieve handelingen dan
meisjes. Er was weinig verschil in verbale agressie tussen jongens
en meisjes.
GEDRAGSDETERMINANTEN
Er zijn verschillende factoren die gedrag beïnvloeden
o Cultuur
o Leeftijd
o Geslacht
o Opvoeding
o …
ZELFDETERMNANTIETHEORIE
A-motivatie (ik kan dit niet)
o Hulpeloosheid
Ontmoediging
Apathie
onverschillig
gecontroleerde motivatie (ik moet dit)
o externe druk
straf
beloning
verwachting
behagen
o interne druk
schaamte
schuldgevoel
zelfwaarde
autonome motivatie (ik wil dit)
o persoonlijke zinvolheid
persoonlijke relevantie
betekenisvol
o passie
plezier
interesse
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shanareyskens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.