1.1. De volksunie en erfgenamen
Er waren maar 3 partijen: VL Blok, VolsUnie en Christendemocraten
1.1.1. De aanloop tt de oprichting v/d volksunie
Soldaten → taalstrijd → frontpartij ontstaan
⇒ ‘30 Vlaams Nationaal Verbond
Gedurende WOII → mensen spannen samen met DUI, collaborateurs
↳ Deel VNV collaboreren dus ook
Na WOII: FRAtaligen deden poging om beweging uit te schakelen
⇒ Vlaams nationalisme leeft nog, heeft harde klap gekregen maar bestaat nog
↳ Hoe komt het dat het VL bewustzijn weer gaat opwakkeren?
Ijzertoren wordt gebombardeerd → raakt het VL bewustzijn (AVV VVK), ligt gevoelig
Talentelling: NLtalige gemeenten werden plots FRATtalige gemeenten
Anti-VL karakter van de repressie: reactie op collaboratie zorgde voor repressie → ten
nadelen van VL
Geen nood meer aan VL nationale pacten
Les 3 + 4 1
, Na- oorlogse verkiezingen: onduidelijkheid over nieuwe aanpak
1949: oprichting Voksunie → later VL concentratie
↳ Anti- repressiepartij: was tegen repressie, kort bestaan, haalde 2% v/d stemmen (5%
kiesdrempel)
1954: oprichting Christelijke Vlaamse Volksunie
↳ VL nationale politieke partij, kwam op voor de belangen van Vlamingen (voorloper NVA)
1954-1958: schoolstrijd: tegenstelling tss katholieken en niet-kat. (christen dem. ↔ soc. en
liberalen)
1.2. V/h ontstaan tt de 1e politieke doorbraak 1954-61
Oprichting Volksunie (1954)
↳ Gunstige voedingsbodem:
Aantal partijen was beperkt, sprak nog van BE partijen, koningskwestie
Repressie: aarzelende houding
Taalwetten werden niet goed toegepast
2 eisen Volksunie:
1. Federalisme: vanuit het idee van: als we eigen bevoegdheden krijgen, gaan we het beter doen (wat
we zelf doen doen we beter)
2. Amnestie: gekoppeld aan collaboratie en repressie, niet vergeten wat er gebeurd is in WOII,
collaboratie was niet ok, laten we er een streep onder zetten, het loslaten
Verklaring Volkspartij slecht scoren tss ’54-’58:
Zitten in periode van schoolstrijd → paarse regering op dit moment → slecht politiek klimaat dankzij
schoolstrijd
Achiel Van Acker
Premier in die tijd, socialist
Volksunie is een partij van de ‘zwarten’ (= partij van collaborateurs), niet iedereen was voor die
partij
CVP was tegen Volksunie → had schrik dat katholieke blok zwakker ging worden → VU zorgt
ervoor dat CVP zwakker wordt in de schoolstrijd” (LINK: tweestrijd kat. tegen nkat.)
Na 1958:
Pacificatie van de levensbeschouwelijke breuklijn= deze BL wordt minder belangrijker dan
voordien
Na afsluiten van schoolpact → economische veld belangrijker in politiek + communautaire veld
Les 3 + 4 2
, ⇒ Politieke klimaat ziet er gunstiger uit voor VU
Frans Van der Elst zorgde dat VU weer naar voor komt
⇒ VU raakt gelanceerd
↳ Groeit traag, in loop ‘60: beter op gang
1.3. Van zweeppartij naar oppositiepartij 1961-1970
VU gaf als eerste partij duidelijk aan: ‘federalisme!!’ → Andere partijen dierven dit nog niet (vandaar
zweeppartij)
Verkiezingen 1961:
CVP verliest zwaar, VU wint volop
→ Regering Lefèvre-Spaak tot stand
↳ Sociaal- economische thema’s en communautaire problematiek op agenda
Er zijn tegenstellingen binnen de politiek → mogen niet op straat komen, wel gebeurd
Verkiezingen 1965:
Goed politiek klimaat
VU: verruimingsoperaties= opzoek gaan naar mensen die niet initieel lid waren van de partij, die
persoon proberen te overtuigen lid te maken van de partij en verkiezingsbaar te maken
Vb: Hugo Schiltz, Coppieters en Anciaux
PVV wint
↳ Opvallend; woord ‘liberalen’ staat er niet meer in → liberale partij wilde andere kiezers
aantrekken (conservatieven) “ook u kunt liberaal stemmen”
Regering Hammel-Spinoy (rooms-rode regering)
💡 Geheugensteuntje:
1958-1999: christendemocraten altijd in regering
Regering VDB- De Clercq (rooms- blauwe regering)
↳ Sociaaleconomisch + communautair
1968: splitsing Unief Leuven → struikelsteen van die regering → is uiteindelijk gevallen
Verkiezingen 1968:
Communautaire!!
↳ Deze partijen doen het dus het beste
VU is 3de partij in VL → nooit erin geslaagd om belangrijkste partij in VL te worden
Les 3 + 4 3
, Verruimingsstrategie Lode Claes
Regering Eyskens-Merlot-Cools
Gemeenteraadsverkiezingen 1970:
Er werd afgeraden om met VU een regering te vormen
1.4. Van oppositiepartij tt regeringspartij 1971-1977
VU: “moeten we geen regeringspartij gaan worden?”
↳ Discussie begint eind ‘60 op te leven
Verkiezingen 1971:
communautaire partijen doen het goed
VU nog steeds 3de
⇒ En nu?
Spanning binnenin VU:
LINKS partij: voorstanders regeringsdeelname, we zullen compromissen moeten sluiten MAAR we
kunnen ten minste al een deel van ons programma realiseren
RECHTS partij: GEEN compromissen, het is alles of niks
1973: beslist: participationisme= we willen meedoen
Verkiezingen 1974:
Regering Tindermans
↳ Verpersoonlijking vond hij belangrijk
↳ Groenen tegen
VU mag voor de eerste keer meedoen met regeringsonderhandelingen
1.5. Het Egmontpact
Verkiezingen 1977:
Communautaire afspraak → wordt een gemeenschapsakkoord ⇒ Egmontpact
↳ VL Volkspartij: Lode Claes begint deze partij
↳ In Antwerpen: Karel Dillen: ook partij VL nationale partij
⇒ Veroorzaakte dissidenties binnenin de VU en de basis voor VL blok
Regering Tindemans II
↳ Met VU en FDF (FRAtalig)
Initieel akkoord voor 8j samenwerken → 1978: regering valt:
RECHTS deel VU: we hadden gewaarschuwd
Les 3 + 4 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JasmijnC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.