Deze samenvatting omvat alles wat je moet kennen voor het examen (exclusief onderdompeldag). Ook de leerpaden zijn erin verwerkt. Ik behaalde met deze samenvatting 14/20!!
Kwaliteit van leven bij mensen met een
psychische kwetsbaarheid
Hoofdstuk 1: Een helikopterblik op onze geestelijke gezondheidszorg
De geschiedenis van de psychiatrie: een kort overzicht
Periode 1: De prehistorie en de oudheid
Hippocrates:
- ziekte wordt veroorzaakt door een onjuiste mengeling van de vier
belangrijkste lichaamsvochten bloed, slijm, gele en zwarte gal
- krankzinnigheid = hersenziekte
Periode 2: Vanaf 300 na Christus tot 1600
‘geestesziekte’ nutteloos, gevaarlijk & zot
Periode 3: Vanaf 1600 – tot 1800
Een donkere tijd, gekenmerkt door een interneringsgolf en gestichten met
erbarmelijke leefomstandigheden. De opsluiting in dolhuizen, gasthuizen
en godshuizen vanuit een liefdadige ingesteldheid maakte plaats voor een
brutale afsluiting van de samenleving.
Periode 4: 19e eeuw (= jaren 1800)
Geesteszieken werden beschouwd als lichamelijk zieke personen met recht
op specifieke medische verzorging.
Pioniers:
- Pinel: bevrijdde een aantal geesteszieken van hun boeien en maakte
een einde aan bepaalde technieken zoals purgeren, blaartrekken en
aderlaten.
- Guislain: specialiseerde zich als een van de eersten in België in het
behandelen van geesteszieken
,Periode 5: eerste helft 20e eeuw (= jaren 1900)
Veranderingen:
- Enerzijds patiënten kunnen terecht in steeds groter wordende
instellingen in de hoop dat ze spontaan zouden herstellen,
anderzijds beschikten psychiaters over de mogelijkheden van
psychoanalyse een behandeling die toen alleen haalbaar was voor
meer vermogende patiënten die naar meer zelfinzicht streefden.
- Bevoegdheid van minister van Justitie naar minister van
Volksgezondheid Psychiatrische aandoening werd niet langer
gezien als een juridisch aan te pakken fenomeen
Psychogenocide honderdduizend ‘psychiatrische patiënten’ vermoord
onder bewind van Hitler
Periode 6: start tweede helft 20e eeuw (= jaren na 1950 tot 2010)
Met de komst van de psychofarmaca veranderde de psychiatrie op
ingrijpende wijze.
Komst van medicamenteuze therapie = tweede revolutie in de
psychiatrie
Eerste revolutie = nieuwe benadering van Pinel
Jaren 1960: antipsychiatrie
De psychiatrie vandaag
Paradigmashift
- Herstelgerichte benadering: het gaat niet alleen om de genezing of
het zo veel mogelijk stabiliseren van de symptomen (klinisch
herstel), maar ook om het herstel van het functioneren in de
samenleving (sociaal herstel) en het herstel van de eigen identiteit
(persoonlijk herstel). de focus verschuift van de kwetsbaarheid en
beperking van de patiënt naar zijn krachten, talenten en
competenties
- Aan de andere zijde van het herstel, inclusie en
vermaatschappelijking ligt het kwartiermaken. De doelstelling van
kwartiermaken is een veilige en warme plek creëren voor psychisch
kwetsbare personen om een zo normaal mogelijk leven te leiden
tussen alle andere mensen.
- Ervaringsdeskundigen zijn mensen die zelf psychisch ziek geweest
zijn en het vaak ook nog zijn en die via vorming en bijscholing hun
, ervaringsdeskundigheid ontwikkelen tot een zinvolle bijdrage in de
zorg voor anderen. De inzet kan een meerwaarde opleveren in de
zorg. meer herstelgerichte zorg (+ 2 mogelijke valkuilen)
DSM of ICD?
ICD = international classification of diseases vooral in de somatische
zorg
DSM = diagnostic and statistical manual of mental disorders vooral in
de gezondheidszorg
DSM wordt gebruikt als een classificatiesysteem voor psychiatirsche
aandoeningen op basis van symptomatologie. Het wordt meer gebruikt bij
onderzoeken.
In welk opzicht misbruikt?: FDA in de VS vereist een welomschreven
DSM-categorie voor de commercialisering van geneesmiddelen.
Sommige verzekeraars vragen een DSM-‘diagnose’ in te vullen bij de
aanvraag van financiële tegemoetkomingen.
Verwijt: met de aanpassingen wordt ingespeeld op de
onverdraagzaamheid van onze samenleving ten aanzien van
afwijkend gedrag, dat al te vlug het etiket krijgt van een
psychiatrische aandoening met medicalisering tot gevolg.
Biopsychosociale benadering
Goede zorg besteedt aandacht aan geest en lichaam en aan de interactie
tussen beide. De zorg verstrekt meer levensdomeinen dan enkel de
psychische gezondheid.
Het biopsychosociaal model is een uitbreiding van een medisch model
over het menselijk functioneren, waarin niet alleen aandacht is voor
biomedische aspecten, maar ook voor psychologische en sociale factoren
die mede bepalend zijn voor ziekte en het genezingsproces.
Wat is ‘normaal’ in de psychiatrie?
We spreken van een psychiatrische aandoening bij een aanwezigheid van
lijden, disfunctie, invaliditeit, controleverlies, … Maar hoeveel moet
hiervan sprake zijn en van welk type?
Psychiatrische aandoening
4 criteria:
, 1. Afwijkend gedrag vertonen
o Kritiek: Wat als afwijkend gedrag wordt beschouwd in één
samenleving, kan normaal zijn in een andere. Het kan sterk
afhankelijk zijn van culturele en sociale normen.
2. Lijden, ongemak of een beperking veroorzaken
o Kritiek: Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld symptomen
ervaren die als 'abnormaal' worden beschouwd, maar toch in
staat zijn om goed te functioneren en zichzelf niet als lijden te
ervaren. Het criterium houdt mogelijk geen rekening met
individuele variaties in het vermogen om met psychisch
ongemak om te gaan.
3. Het functioneren op het vlak van relaties, arbeid, ontspanning en
liefde negatief beïnvloeden
o Kritiek: Dit criterium kan leiden tot het stigmatiseren van
mensen die niet voldoen aan traditionele maatschappelijke
verwachtingen van succes en productiviteit. Het legt de
nadruk op normatieve concepten van functioneren zonder
rekening te houden met alternatieve levensstijlen, waarden en
doelen.
4. De vorige 3 voorwaarden vertonen een duurzaam karakter
o Kritiek: De nadruk op de duurzaamheid van symptomen kan
de identificatie en behandeling van kortdurende of
situatiegebonden problemen bemoeilijken. Sommige
individuen kunnen bijvoorbeeld tijdelijke stressreacties ervaren
als reactie op specifieke levensgebeurtenissen, maar deze
hoeven niet noodzakelijkerwijs een psychiatrische aandoening
te vertegenwoordigen. Het negeren van de context en de
tijdelijkheid van symptomen kan leiden tot overdiagnose en
overbehandeling.
De onrustwekkende toename van psychische problemen
3-tal kritische bedenkingen:
1. Toenemende toegang tot hulpverlening en medicalisering van
normale emoties:
Mensen hebben tegenwoordig meer kennis over psychische
gezondheid en zijn sneller geneigd om professionele hulp te zoeken.
Dit is een positieve ontwikkeling voor mensen met ernstige
psychische problemen, omdat ze eerder de juiste behandeling
kunnen krijgen. Echter, het gevaar bestaat dat mensen ook voor
relatief lichte psychische problemen snel de stap zetten naar een
psychiater of therapeut, omdat ze het onderscheid tussen gewone
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leroyfrauke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
