DEEL I: FUNDAMENTELE ELEMENTEN VAN HET
ADMINISTRATIEF RECHT
$1. AFBAKENING VAN HET ADMINISTRATIEF RECHT
1.1. SITUERING VAN HET ADMINISTRATIEF RECHT
Administratief recht = bestuursrecht = recht van de overheid
Publiekrecht = regelt organisatie en werking van overheden en de verhouding tot burgers
Uitvoerende macht
Elke staat heeft een nationale rechtsorde
Samenwerking van staten = (internationale) rechtsregels
Nationaal of internationaal:
- Elke staat heeft zijn eigen nationaal recht
- Internationaal recht: dit recht geldt over de landsgrenzen heen, het ontstaat uit de samenwerking
tussen staten en/ of tussen internationale organisaties (= verdragen & supranationaal recht)
1.2. BEGRIP ADMINISTRATIEF RECHT
= Organiseren van het openbaar bestuur en het regelen van diens taakvervulling binnen de krijtlijnen van het
grondwettelijk recht.
Bestuurlijke overheden die in grondwet zijn ingericht
Openbaar bestuur
Bijkomende bestuurlijke diensten opgericht of erkend door deze overheden
= Verantwoordelijk voor het algemeen welzijn en het algemeen belang:
- Geen vaststaand gegeven
- Afhankelijk van veranderende beleidsopvattingen
- Actuele verzorgingsstaat: overheidstaak wordt breed opgevat
- Taak bestuursorganen: wetten uitvoeren
$2. ADMINISTRATIEF RECHT IS UITZONDERINGSRECHT
2.1. RECHTVAARDIGING
Administratief recht overstijgt algemeen belang (overheid staat boven de burger)
Uitzondering: soms kan een overheid ook optreden als een privépersoon
Onderworpen aan gemeen recht (= gelijkwaardigheid van partijen), vaak onmogelijk dus bijkomende eigen
rechtsregels aangepast aan hun taak van algemeen belang
= Handelingen door de overheid gesteld, veroorzaken gevolgen zonder dat er
nieuwe verplichtingen aan vast hangen (feitelijke handelingen).
Materiële handeling
(van het bestuur)
Vb. Openen van een dossier, uitbetalen van een subsidie, organisatie van een
database, …
= Door de overheid gestelde handelingen die bewust een gevolg creëren voor de
burger.
2 soorten:
Eenzijdige administratieve handelingen
= Uitvoerbare beslissingen
= Akkoord van de burger is niet nodig.
(a) Individuele draagwijdte
= Door overheid met gevolg voor 1 persoon/ organisatie
Administratieve
rechtshandeling Vb. Beslissing om subsidie toe te kennen aan organisatie
(b) Algemene/ reglementaire draagwijdte
= Nieuwe vormen van regelgeving ontstaan hier.
Vb. Subsidiereglement
Meerzijdige administratieve handelingen
= Akkoord van de burger is wel nodig.
Vb. Een aankoop voor iets binnen de overheid, contract
3.1. VOORRECHTEN
Uitvoerbare beslissingen hebben bijzondere rechten die het privaatrecht niet kent:
Eenzijdig
Wanneer het algemeen belang verandert kan men regels wijzigen zonder toestemming van de burger (=
uitvoerbare beslissingen).
Vb. Bij wijziging van de dienstregeling van de NMBS, belastingverhoging, …
Geeft iemand rechten of plichten zonder zijn akkoord
Bij het nemen van een uitvoerbare beslissing treedt de bestuurlijke overheid gezagshalve op
Overeenstemming met de wet (wettigheid vermoed)
Telkens wanneer de bestuurlijke overheid gezagshalve optreedt (eenzijdig beslist), wordt vermoed dat zij
dit met eerbied voor het recht heeft gedaan.
Weerlegbaar vermoeden
Controle op rechtmatigheid moet mogelijk zijn door onze gerechtelijke instellingen
2
, Uitvoerbaar
= Deze beslissingen zijn uitvoerbaar, zelfs in geval van betwisting, zodat de vlotte dienstverlening niet
wordt verstoord.
Mogelijkheid om zonder voorafgaande erkenning door de rechtbank haar beslissing uit te voeren
(a) Uitvoerbaar bij voorbaat
= Privilège du préable
= De administratieve overheid mag haar eenzijdige beslissing ten uitvoer brengen zonder vooraf door
de rechter de wettigheid van haar beslissing te horen erkennen, zelfs indien de wettigheid wordt
betwist door een betrokken derde.
(b) Ambtshalve gedwongen uitvoerbaar
= Administratieve overheid kan in principe de burger tot uitvoering van haar beslissing dwingen, zelfs
bij fysieke of materiële onwil van de betrokkene.
Men kan hulp inroepen van de openbare macht zonder eerst over een vonnis te moeten beschikken.
3.2. INDELINGEN
Materieel recht Formeel recht
inhoudelijk bekeken
Alles wat inhoudelijke of naar de materie alle akten die naar de vorm als Gestemd in het
bevat het de
bekeken, regels bepaalt die voor een bepaald rechtsregel verschinen (en niet federaal parlement
rechtsregels in de wet noodzakelijk naar inhoud)
ecategorie van personen of voor alle
rechtsonderhorigen toepasselijk zijn (=
regelgeving)
Materieel maar niet formeel Formeel maar niet materieel
Gewoonterecht Benoeming van ambtenaar
ABBB (algemene beginselen van behoorlijk Toekenning subsidie
bestuur) Wanneer persoon nationaliteit krijgt
aangewezen
…
3
, Reglementaire en individuele beslissingen
Reglementaire beslissingen (reglementen/ Individuele beslissingen (beschikkingen)
verordeningen)
= Geschreven rechtsregels met een algemene = Hebben slechts een individuele draagwijdte: ze zijn
draagwijdte: ze zijn toepasselijk op een toepasselijk op een bepaald aantal personen.
onbepaalbaar aantal personen, dus in beginsel, op
iedereen.
Materieel recht Formeel recht
Aan iedereen bekend maken Enkel aan belanghebbenden bekend maken (=
Moet worden voorgelegd bij RvS betekening)
Moet niet worden voorgegelgd aan RvS
Rechtverlenende en niet-rechtverlenende beslissingen
Rechtverlenende beslissingen Niet-rechtverlenende beslissingen
= Impliceert een subjectief recht of een subjectieve = Weigert subjectief recht of gunst, of legt
gunst voor de betrokkene en kan niet zomaar tuchtsanctie of verplichting op en kan ten allen tijde
worden ingetrokken. worden ingetrokken of opgeheven.
Vb. omgevingsvergunning Vb. Weigering van omgevingsvergunning
Beslissingen genomen met discretionaire en met gebonden bevoegdheid
Discretionaire Gebonden
= Beleidsvrijheid, bestuur apprecieert vrij de = Maar 1 wettige beslissing is mogelijk. Deze beslist
maatregelen die het meest gepast lijkt. men aan de hand van voorwaarden.
Vb. Stuvo beslist of ze leerlingen helpen Vb. Studiebeurzen
Rechtbank mag zich niet in de plaatst van het Je moet aantonen dat het een illegale beslissing
bestuur stellen, men mag enkel oordelen over is
het feit of het bestuur “redelijk” heeft Weinig motivatie nodig, enige wat telt is of het
geantwoord of niet voldoet aan de voorwaarden
Eerder een persoonlijke motivatie
$4. DE ADMINISTRATIEVE SANCTIE
= De administratieve sanctie biedt de bestuurlijke overheid het middel om zelf op te treden tegen inbreuken
op haar voorschriften zonder het zelf te moeten overlaten aan de strafrechter. Kan enkel binnen wettelijke
begrenzingen.
Ze nemen vaak de vorm van een geldboete en ze kunnen geen vrijheidsstraffen inhouden, andere soorten
straffen zijn:
• Tijdelijke of definitieve sluiting van een instelling
• Een stadionverbod voor hooligans
• Tuchtsanctie
De preventieve veiligheidsmaatregel = wordt genomen door het bestuur wanneer de openbare orde, rust,
veiligheid, gezondheid gevaar loopt. Er is niet noodzakelijk een inbreuk. Het wil niet bestraffen maar
beschermen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtspraktijkvivesstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.