Het vak 'anesthesie en pijn' bestaat uit 2 delen. Dit is een samenvatting van het volledige onderdeel pijn. Het werd in de 2e bachelor gegeven aan de universiteit van Antwerpen. In de voorbeeldpagina staat de korte inhoud, zodat je kan zien welke hoofdstukken het allemaal bevat.
(PATHO)FYSIOLOGIE VAN ACUTE EN CHRONISCHE PIJN
NORMALE PIJN FYSIOLOGIE
g Periferie is plaats waar het letsel/ beschadiging optreedt en de pijnklacht zal ontstaan
o Oorzaak v/d pijnklacht (zuur, verbranding, inflammatie …) maakt niet uit: lokken zelfde proces uit
g Pijnsignaal gaat vanuit letsel naar het ruggenmerg voortgeleid worden
o Dorsale hoorn: sensorische
o Ventraal: motorische zenuwvezels
g Prikkels kruisen en gaan naar contralaterale zijde --> via ascenderende banen van ruggenmerg naar de hersenen
g In somatosensoriele cortex komt pijnsignaal binnen -> wordt vanalles aangekoppeld--> pijngewaarwording
In alle voorgaande banen kunnen we inspelen op het pijnsignaal: want zolang het niet aankomt in de cortex heb je als
patiënt geen pijngewaarwording
4 FYSIOLOGISCHE STAPPEN
1) Transductie: het ontstaan vh pijnsignaal thv letsel (periferie)
o Pijn receptoren (nociceptoren) worden geactiveerd
o Basiskenmerk nociceptor = hoogdrempelige receptor -->
stimulus moet van hoge intensiteit zij vooraleer de receptoren
geactiveerd worden
2) Transmissie
o Impuls vanuit de periferie naar de dorsale hoorn
o Dan naar de cortex: somatosensoriele cortex
3) Modulatie
o In reactie op het pijnsignaal: lichaam past zich heel snel aan -->
probeert pijnsignaal te onderdrukken of verhogen
o Heeft enorme plasticiteit (>>>> motorisch systeem)
Is er vooral op gericht om een pijnsignaal te vergroten
want pijn is verdedigingsmechanisme
4) Perceptie = gewaarwording
o Als signaal in cortex aankomt
Kan inwerken op transmissie en modulatie om de pijn te voorkomen
o Niet op transductie want anders komt pt niet naar de dokter : kan niet voorspellen
Kan er wel op inwerken door bv amputatie te doen bij diabetische voet: epidurale plaatsen aantal dagen voor de
amputatie --> transductie onderdrukken
o Perceptie kan je ook niets doen: want ze hebben de pijn al (tegenwoordig wel al opties)
o Anesthesie werkt in op de transmissie: proberen pijnsignaal niet te laten voortgeleiden
o Opioiden enzo werken in op de modulatie : vaak thv dorsale hoorn, maar soms ook thv periferie
STIMULUS
!! Elke stimulus die voldoende hoge intensiteit heeft kan pijn gaan uitlokken ==> nociceptoren zijn in elk type receptor aanwezig
bv in thermoreceptor
- Noxious stimulus
o Grote verscheidenheid aan energieën :
mechanisch (knijpen, drukken,...)
thermisch (geleidingswarmte en -koude, ...)
elektromagnetisch (straling IR, UV, Magnetron,...) ! chemisch (zuur, ...)
o Gemeenschappelijke kenmerken : reële of potentieel schadelijke (hoge intensiteit!)
- Nociceptieve stimulus : in staat om het nociceptieve systeem te activeren
- Algogene stimulus : in staat om een pijnlijk gevoel te produceren
TRANSIENT RECEPTOR POTENTIAL (TRP) SUPERFAMILY
Thermoreceptoren kunnen in brede range onderscheid oppikken
Stel je hebt thermode die je strikt kan reguleren:
- Zet een temp van 31°C op de huid --> je voelt niets: is het nulpunt
- Rond 40°C op de huid: zullen nociceptoren ook geactiveerd worden --> warm en onaangenaam gevoel --> hoe warmer hoe
minder gevoel van warmte er zal zijn en hoe meer gevoel van pijn
, - Als je onder 31° C gaat zullen de koude receptoren geactiveerd worden
o Je kan vele lager zakken van temp voor de nociceptoren geactiveerd worden:
rond 12-15°C
o Koude gevoel wordt ook veel meer behouden tov het warmte gevoel
TRP-V1 receptoren zijn thermoreceptoren vh lichaam
Wordt vaak gebruikt in de diagnostiek van pijn: quantitatief thermaal sensorieel
pijnonderzoek om te zoeken in welk type van nociceptor het probleem zit
o Tussen 0 & 50° C blijven want anders vorming vriesplekken en brandwonden
DUBBEL AFFERENT SYSTEEM
A delta en C vezels zijn de allerdunste zenuwvezels
- A delta is gemyeliniseerd
- C vezels zijn niet gemyeliniseerd
Als je hand op warme plaats legt, trek je eerst uw hand terug en dan
ervaar je pas pijn
o Pijnsignaal gaat traag naar cortex:
Motorisch signaal/ autonome reflex is vele sneller want gaan
via dik gemyeliniseerde zenuwvezels
o Voelt eerst scherpe pijn, enkele sec later verandert het in een doffe,
kloppende pijn
First = scherpe, sterk gelokaliseerde pijn door Adelta --> heeft
nog snelheid van voortgeleiding
Second = doffe, slecht gelokaliseerde pijn door C vezels --> niet gemyeliniseerd dus trager
o Dikke myeline schede zorgt ervoor dat bij beschadiging vd vezel het herstel sneller gaat
C vezel kan niet herstellen
A delta vezels herstellen vele trager & onvolledig: motorisch wel, sensorisch niet
o C vezels detecteren vooral warmte gevoel
o A delta vezels detecteren vooral koude gevoel
Kan met thermotesten zien welke vezels nog werken en welke niet
o Als je na ongeval warmte gevoel ontbreekt --> C vezels beschadigd --> weet dat herstel niet mogelijk is
In huid meer C vezels van A delta vezels
First pijn is eerder beperkt in tijd, blijvende pijn (second) wordt vooral bepaald door de C-vezels
--> kan enorm verschillen van persoon tot persoon: bv persoon met veel meer A delta vezels is gevoelig aan de koude
SUBTYPEN VAN C- VEZELS
CMH – VEZELS
- Hoge temp vezels
- Klinisch belangrijk want zijn zenuwvezels die geactiveerd worden door Capsaicine (bestanddeel van rode peper) -->
activeert specifiek subtype van C vezels
o Bestaan pleisters met zeer hoge concentratie van Capsaicine --> aanbrengen bij zeer hoge pijn --> CMH vezels
uitschakelen = pijnstillend
CC VEZELS
- Lage temperatuur vezels
- Induceren jeuk
- Bv bij iemand met zona of water/ windpokken --> menthol poeder of zalf aanbrengen om de CC vezels te kalmeren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lorree. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,48. Je zit daarna nergens aan vast.
