Dit is een samenvatting voor het tentamen van beroepsvaardigheden in het 3e jaar van pedagogische wetenschappen ouderbegeleiding / ACT.
Hierin is alle stof van het boek ACT your way (Matthijssen, De Rooij en Bodden), H1 theoretische achtergronden van ACT(De Groot, Corthouts, A-Tjak, Kleen en Rokx)...
Wat is het doel van ACT:
Het algemene doel van Act is het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit = het vermogen om op
een flexibele en werkbare manier om te gaan met de problemen die men tegenkomt (acceptance),
terwijl iemand blijft investeren in de dingen die er echt toe doen (commitment). meet je door de
flexibiliteitsindex test.
Wat zijn de processen van ACT:
Alle processen zijn met elkaar verbonden en samen leiden zij tot psychologische flexibiliteit. Hierdoor
kan iemand leven naar zijn of haar waarden. Dat is dan ook het doel van een ACT-behandeling. De
zes processen zijn onder te verdelen in twee hoofdprocessen:
- Acceptatie en mindfulness = de processen van acceptatie en bereidheid, cognitieve fusie,
zelf-als-context en contact met dit moment. Mindfulness = iemand is zich bewust van wat er
zich binnen en buiten hem afspeelt, zonder zich te laten misleiden door verbale constructen
van zijn geest, vanuit een observerende en accepterende houding, op dit moment op deze
plaats.
- Waarden en toegewijde actie (commitment) = processen van contact met dit moment, zelf-
als-context, waarden en toegewijde acties. Er wordt mee bedoeld dat iemand een patroon
van handelen opbouwt dat gestuurd wordt door zijn waarden, waar hij met toewijding aan
werkt, terwijl hij op een observerende wijze in contact blijft met wat zijn gedrag op dit
moment en op deze plaats teweegbrengt.
6 stappen van acceptance and commitment therapy met als doel flexibele modus= hierdoor kun je
bewust kiezen hoe je je weg blijft volgen:
- Acceptatie (AYW: toelaten wat je voelt) = het staken van worstelen met vervelende emoties
en gedachten en daar ruimte aan geven in plaats van vermijden van die gedachten.
Bereidheid om gevoelens te aanvaarden zodat je waardevolle acties kan ondernemen. Dit
doe je door de struggle switch uit te zetten. Door:
o Gevoelens te observeren en te benoemen
o Er bewust voor te kiezen om gevoelens er te laten zijn
o Bewust geen extra aandacht te besteden aan wat je voelt
o Jou bereidheid om toe te laten wat je voelt trainen door iets heel geks te doen.
o Toelaten wat je voelt helpt om situaties die belangrijk voor je zijn aan te gaan met
het gevoel erbij.
o Acceptance and action questionnaire = vragenlijst die de mate van acceptatie en
experiëntele vermijding in kaart brengt.
- Cognitieve defusie (AYW: je losmaken uit je gedachtes) = gedachten leren zien voor wat ze
zijn, namelijk geen waarheden waarnaar gehandeld moet worden, maar producten van je
verstand. Het omgaan met wat je voelt is iets wat je erg in de weg kan zitten. Gevoelens =
jouw emoties en dingen die jij in je lijf voelt. Er zijn gevoelens met een oorzaak, maar ook
zonder oorzaak. Met afstand kijken naar je gedachtes en de kracht eraf halen door iets
actiefs met die gedachten te doen:
Door gedachtes van een afstand te bekijken kan je al zien dat het gewoon maar
gedachten zijn
De kracht van gedachtes afhalen zorgt ervoor dat gedachtes niet meer direct invloed
hebben op wat je doet. Daardoor kan je bewust kiezen voor acties die passen bij je
waarden, in plaats van dat je automatisch je gewoonteacties uitvoert.
o Cognitive fusion questionnaire = vragenlijst die de mate van fusie met gedachten in
kaart brengt.
, - Zelf als context (AYW: een observatorpositie innemen)= je bent meer dan je gedachten,
gevoelens en zelfbeeld. Vermogen om te kijken naar de dingen om je heen en jezelf terwijl je
weet dat jij dat opmerkt.
o Self as context scale = vragenlijst die in kaart brengt in hoeverre iemand een
basisgevoel van het zelf heeft dat verder gaat dan zijn zelfbeeld.
- Aandacht voor het hier en nu (AYW: met je aandacht bij de situatie zijn) = aandacht hebben
voor wat er op dit moment te ervaren is.
o Five-facet mindfulness questionnaire short-form = vragenlijst die het vermogen
meet om aandacht te rechten op het huidige moment.
- Waarden ( AYW: je koers helder voor ogen houden) = stilstaan bij de dingen die jij als persoon
echt belangrijk vindt (je waarden = beschrijven eigenschappen en kwaliteiten die belangrijk
voor je zijn. Waarden leef je dus na, door wat je doet). Je weet hoe je wilt zijn en gebruikt je
waarden als kompas bij alles wat je kiest en doet.
o Valued living questionnaire = vragenlijst die in kaart brengt welke levensgebieden
belangrijk zijn voor iemand en in hoeverre deze persoon daadwerkelijk investeert in
deze gebieden.
- Toegewijd handelen (AYW: waardegerichte acties ondernemen) = handelen op basis van je
waarden. Alle acties die je doet bij het zetten van waardegerichte stappen = stappen die je
kunt zetten die passen bij je waarden.
o Engaged living scale = vragenlijst die zowel waarden als toegewijd handelen in kaart
brengt.
Waarom is ACT gedragstherapie?
Gedragstheorie = door klassiek conditioneren wordt problematisch gedrag bekrachtigt.
Cognitieve theorie = cognitieve schema’s worden aangemaakt in de kindertijd, deze verdraaien de
gedachten in bepaalde situaties.
ACT focust zich op gedachten en gevoelens die ontstaan zijn over verloop van tijd. Met name de
negatieve gedachten (die iemand van een koers afhouden), zijn hardnekkig en worden telkens
bekrachtigt. Door bijvoorbeeld vast te houden aan wat je al doet (ook al is dat niet de koers die je
wilt) vermijd je conflicten met je gedachten en hierdoor is er dus bekrachtiging van het vermijden
van iets anders doen. Dit maakt de schema’s aan die voorkomen dat je het in de toekomst nog een
keer gaat doen, omdat ze aanmaken dat je dan het vervelende, conflicterende gevoel terugkrijgt.
Geschiedenis van ACT:
Eerste generatie gedragstherapie = klassieke conditionering en operante conditionering.
Tweede generatie gedragstherapie = Ellis en Beck met de ontwikkeling van cognitieve therapie
waarbij de focus van gedragsverandering ligt in de innerlijke belevingswereld.
Derde generatie gedragstherapie = gedragsverandering staat minder in het teken van klachtreductie,
en meer in het teken van het zich op een andere manier verhouden tot negatieve interne ervaringen
(cognities, affect en sensaties).
ACT komt uit de stroming van het contextualisme die stelt dat gedrag alleen begrepen kan worden
vanuit de huidige en historische context waarin het plaatsvindt. Met name is ACT gefocust op het
functioneel contextualisme dat niet alleen tot doel heeft om gedrag te kunnen voorspellen vanuit
deze context, maar ook te beïnvloeden met precisie, focus en diepgang.
Act is een vorm van cognitieve gedragstherapie met het centrale uitgangspunt dat psychische pijn
inherent is aan het menselijk bestaan. Het is ook normaal dat we daaraan willen ontsnappen. ACT
gaat uit van de hypothese dat veel psychische lijden geen reflectie is van ongewone
psychopathologische processen, maar simpelweg bij het leven hoort; een proces dat destructieve
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sterrem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
