Samenvatting
Samenvatting - Geschiedenis - VWO2 - 17e eeuw
- Vak
- Niveau
het gaat over de tijd van regenten en vorsten rond de 17e eeuw. Daarnaast gaat het over hoe wij onze godsdienstvrijheid hebben gekregen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
119989I
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 33.1
Leren begrippen blz 70 en 71
Tijd van ontdekkers en hervormers: 1500-1600
tijd van regenten en vorsten: 1600-1700
Tijd van pruiken en revoluties: 1700-1800
stichting van de republiek: 1588
Stadhouder Willem II landt in Zuid-Engeland: 15 november 1688
Koning Lodewijk XIV: Koning van Frankrijk van 1643-1715
12 juni 1672: Franse ruiters gingen door de Rijn bij Lobith ( het water stond laag waardoor dat kon)
De Franse troepenmacht trok Nederland binnen. ‘De Oversteek van de Rijn’: was een glorie voor de
Franse koning Lodewijk de XIV.
Hij maakte hier een schilderij van, maar die klopte niet. Op het schilderij stond de koning als
legeraanvoerder, maar hij wachtte in de buurt af.
De Franse koning Lodewijk de XIV was de machtigste koning van Europa en had bijna ieder jaar wel
een oorlog om het Franse grondgebied uit te breiden ( Delen van Vlaanderen bijv.) en hij streefde
naar absolutisme: hij wilde in eigen land ook alle macht hebben. Hij vond dat hij die macht van god
had gekregen en dat het Gods wil was dat de Fransen hem gehoorzaamden. Hij liet zich Lodewijk de
Grote noemen, en ook Zonnekoning. Hij liet zich Zonnekoning noemen, omdat hij vond dat hij net als
de zon alles verlichtte.
Franse koningen waren niet altijd zo machtig geweest, omdat steden en provincies grote vrijheden
hadden en hoge edelen hadden hun eigen legers. In de 16e eeuw woedden in Frankrijk een
godsdienstoorlog tussen de katholieken en hugenoten. De oorlog eindige toen koning Hendrik lV
(opa van Lodewijk) in 1598 rechten verleende aan de hugenoten. Ze kregen gewetensvrijheid en
mochten kerkdiensten houden.
1610: koning hendrik IV werd doodgestoken, waardoor er een nieuwe burgeroorlog uitbrak. Lodewijk
XIV maakte de oorlog mee en moest in 1649 samen met zijn moeder Parijs ontvluchten. Hij was toen
10 jaar en al koning. Eerst regeerde anderen namens hem, maar in 1661 ging hij zelf regeren.
Hij vergrootte zijn binnenlandse macht door:
• Het opbouwen van een groot en strak georganiseerd leger dat alleen hem gehoorzaamden
• Hij schafte de rechten van de protestanten af (ze werden door soldaten beroofd en
mishandeld)
• Beperkte de macht van edelen en de zelfstandigheid van steden. (hij riep de Staten-Generaal
niet bijeen.
Hij liet vanaf 1655 in Versaille een groot paleis bouwen. Twintig kilometer buiten Parijs. Ministers
kwamen dagelijks bij hem langs. Zij gaven hem advies, maar hij nam zelf alle beslissingen.
De Engelse koning
In 1649 verloor koning Karel I een burgeroorlog tegen de legers van het parlement, hij werd
gevangen genomen en onthoofd. Toen werd Engeland een republiek, maar in 1660 werd de
monarchie hersteld. De nieuwe koning wilde ook alleen de macht en stuurde het parlement weg en
regeerde in zijn eentje tot zijn dood in 1685.
, Zijn opvolger Jacobus II wilde absolute macht, en hij was katholiek geworden. Daardoor kwamen
protestantse edelen in opstand. Ze wilden hem vervangen door zijn dochter Maria (Mary) en haar
man, de Nederlandse prins Willem III van Oranje. Met de steun van de protestantse edelen viel
Willem in 1688 Engeland binnen. Hij verjoeg zijn schoonvader, waarna het parlement hem en Maria
benoemde tot koning en koningin van Engeland (1689). Ze beloofden dat ze zich zouden houden aan
alle wetten die het parlement had goedgekeurd. En zonder toestemming van het parlement mochten
ze geen belasting heffen. Voortaan was Engeland een monarchie waarbij de koning voor belangrijke
besluiten toestemming moet hebben van het parlement. Deze verandering wordt de Glorious
Revolution genoemd (roemrijke omwenteling)
Het bestuur van de republiek
In de 17e eeuw (tijd van regenten en vorsten) was NL een republiek: de republiek der zeven
verenigde Nederlanden.
• De gewesten Holland
• Zeeland
• Utrecht
• Gelderland
• Overijssel
• Friesland
• Groningen
Het hoogste bestuur in elk gewest waren de staten, hierin zaten vertegenwoordigers van de steden
en de adel. De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal.
De Staten-Generaal beslisten over:
• Gezamenlijke buitenlandse politiek
• Het leger
• De vloot
De gewesten bestuurden ook samen de gebieden die in de 17e eeuw door Spanje veroverd waren.
(Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en delen van Limburg).
De republiek was een oligarchie, bestuurd door regenten.
De positie van de stadhouder
In NL was Willem III geen koning, maar stadhouder. De gewesten hadden na het ontstaan van de
republiek de nakomelingen van Willem benoemt als stadhouder. Zij hadden veel macht, omdat ze
bevelhebber waren van het leger en de vloot.
De samenwerking tussen stadhouders en regenten verliep niet altijd goed. De zoon van Willem III,
prins Maurits, werkte eerst goed samen met de belangrijkste Hollandse regent: Johan van
Oldenbarnevelt. Maar toen de oorlog met Spanje in 1609 voor 12 jaar werd onderbroken, begon
tussen hen een machtsstrijd. Uiteindelijk liet Maurits van Oldenbarnevelt arresteren en werd op het
binnenhof in Den Haag onthoofd.
In 1650 begon wilde Willem II Amsterdam aanvallen, maar dit mislukte. Kort daarna overleed de
prins. In 1651 kwamen regenten uit de hele republiek bijeen en ze besloten geen nieuwe stadhouder
te benoemen. De Hollandse regent Johan de Witt werd de machtigste man in de republiek. hij bleef
dat tot Willem III, de zoon van Willem II in 1672 stadhouder werd.
3.2
In de 17e eeuw was Haarlem een welvarende nijverheidsstad. Er werd veel geld verdiend met de
productie van:
• Schepen
• Bier
• Aardewerk
• Textiel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 119989I. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71184 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen