Uitgebreide samenvatting met alle hoofdstukken van het vak sociale psychologie. Duidelijk gestructureerd en bevat alle namen van theorieën en bedenkers. Examen in 1ste zit gehaald met enkel deze samenvatting.
→ onderzoeksthema = alle processen die zich afspelen wanneer mensen in contact komen met elkaar
1 sociale waarneming
1.1 Hoe vormen we een beeld van mensen?
bewuste en onbewuste processen zorgen ervoor dat wij ons heel snel een beeld van iemand vormen, en
dit beïnvloedt de verdere interacties
1.2 De eerste indruk
waarneming van mensen:
groot aantal prikkels gefilterd tot patronen waaraan we betekenis geven
sociale waarneming/ sociale cognitie
een ‘percept’: een zintuiglijke waarneming.
percept uitwerken → een concept
voorbeeld: we zien een man werken op computer (percept), we gaan ervan uit dat het een
professor is (concept)
1.2.1 Waarop baseren we ons voor deze eerste indruk?
mensen baseren onze eerste indruk vooral op het visuele, het zichtbare (percept)
drie grote blokken
uiterlijk
de huidskleur, haarkleur, kledingstijl, lichaamspostuur, …
lichaamstaal
gedrag
theorie van Mehrabian: 7-38-55
boodschap bepaalt door
7% inhoud
38% intonatie
55% lichaamstaal
sociale psychologie 1
, ! enkel geldig wanneer de boodschap ambigu is: wanneer intonatie en inhoud elkaar tegenspreken
(incongruentie) !
1.2.2.1 Cognitieve schema’s
cognitieve schema’s = innerlijke structuren over de wijze waarop bepaalde zaken of gebeurtenissen
samenhangen
door ervaring (meemaken, horen, zien) → leren we dat bepaalde zaken samen voorkomen → de basis van
een cognitief schema
functies van cognitieve schema’s (Vonk)
schijnwerper: aandacht naar meest relevante informatie
gatenvuller: ontbrekende invullen
gedragswijzer: we weten hoe we ons moeten gedragen
voordeel nadeel
snel accuraatheid (nauwkeurigheid) daalt → vb dokter mazelen bij elk rood bultje
gemakkelijk stereotypering, veralgemeningen
voorbeeld voorval New York
Vanuit het standpunt van de politie:
-schijnwerper: de hand van de jongeman verdwijnt in de binnenzak
-gatenvuller: hij neemt een pistool
-gedragswijzer: verdedigen door aan te vallen
Vanuit het standpunt van de jongeman:
-schijnwerper: uniform
-gatenvuller: identiteitscontrole
-gedragswijzer: papieren nemen
‘shooting’ experiment Correll (2002)
grote groep witte studenten videospel spelen
sociale psychologie 2
, zien zwarte/ witte mensen met een vuurwapen of onschuldig voorwerp → knopt schiet of knop niet-
schieten
resultaat:
veel meer geschoten werd op de zwarte, ongeacht of hij gewapend was of niet
Maar er is hoop:
Wanneer we deze proef door politieagenten lieten uitvoeren zagen we geen verschil. En wanneer de
jongeren uit de eerste proef de resultaten hadden gezien en de proef opnieuw moesten doen dan viel het
verschil ook weg
Blijkbaar zijn onze schema’s dus flexibel, wanneer we er ons bewust van zijn.
1.2.2.2 Welke schema’s worden gemobiliseerd?
wanneer komen welke schema’s naar boven?
bepaalde factoren voor schema’s → voorspelbaarheid
negatieve stimuli krijgen voorrang
cultuur
homo’s lokken ander schema uit in andere landen
verhalen op school, eurocentrische geschiedenislessen
particuliere ervaringen
vrouw die ooit is bedrogen
streng op dt-regels → later ook strenger op reageren
actuele gemoedstoestand
soort priming
achtergrondgeluid (ineens heel storend door stress)
verliefd
persoonlijkheidseigenschappen
optimisten zien dingen anders dan pessimisten
kunst anders interpreteren
situatie
hetzelfde kan een ander schema oproepen als het in een andere situatie voorkomt (bv berenpak
op carnval/ op begrafenis)
veldonderzoek Rosenhan (1973)
veinzen van ‘holle stemmen’
iedereen -1 opgenomen : schizofreen
tussen 7-52 dagen tot ontslag !
priming = een recente gebeurtenis zal de toegankelijkheid van een bepaald schema voor een
bepaalde tijd verhogen
sociale psychologie 3
, experiment (Higgins, 1977)
Woorden lezen (avontuurlijk, ... OF roekeloos, ...)
Verhaal van Donald : Atlantische oceaan over zeilen
Persoonsbeschrijving → groep A avontuurlijk, groep B roekeloos
gevaar van diagnose
vb: borderline die vriendelijk is → manupilatief
vb: verslaafde die gebruik ontkent
modetrends
autisme, adhd, glutenintolerantie, narcisme
”straatkind” → totaal genegeerd
“gewoon” kind → liefde en aandacht
Armoede : wie zijn schuld ?
“eigen schuld dikke bult”
“pechvogels”
“moeilijke tijden”
“maatschappij systemen kloppen niet”
1.3 Attributie
attributie = een verklaring, een oorzaak geven aan gedrag
verschillende attributies zullen het beeld dat we van deze persoon hebben beïnvloeden en bovendien ons
gedrag bepalen
iemand ligt op straat
buis op school
grensoverschrijdend gedrag van jongere in je leefgroep
gerechtspsychiater: toerekeningsvatbaar?
euthanasie: vraag van patiënt? Toestand veranderbaar?
suicide
kanker
4 variabelen:
intern : persoon zelf
extern : buiten de persoon
stabiel : vaststaand
variabel : kan variëren
sociale psychologie 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maitedewitte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
