DRUGSFENOMENEN
PARTIM VAN BOCXLAER
Inleiding
INLEIDENDE ONDERVERDELING
- Psycholeptica :
o Opiaten : morfine, heroïne, methadon, …
o Snuifmiddelen : gassen, lachgas, (vluchtige) solventen
- Stimulantia :
o Cocaïne, amfetamines, crack
- Psychedelica :
o LDS, psylo’s, mescaline
- Cannabinoïden
o Hasj, marihuana
- Partydrugs, Legal High, NPS
SITUATIE – SCHETSING
- Drugs, psychofarmaca, illegale drugs -> we worden er allemaal mee geconfronteerd
o Fenomeen niet meer weg te denken uit samenleving
o Druggebruik zit in een stijgende lijn (in sommige gevallen bijna exponentieel)
Let op : nu zitten we momenteel op een status quo (niet stijgen, niet dalen,
gelijklopend)
- Al 3000 jaar geleden werd drugs gebruikt, het is menselijk om stoffen te gebruiken om de psyche van
de mens te veranderen/onderdrukken (opium)
,- The Big Five drugs (klassieke drugs)
o Cannabis
o Cocaïne
o Amfetamine
o xtc
o Heroïne
- Maar toch ook explosie van nieuwe drugs, chemicaliën -> redenen?
o Professionalisering syntheselabs
o Internetgebruik
Dark web
o Vroeger vaak maar éénstapssynthese, nu vaak een meerstapssynthese -> dit is synthese met
tussenstof om dan naar eindproduct te gaan = veel gecompliceerder, maar geen probleem
meer vandaag de dag
Kolom 1 : gewoon gebruikers
Kolom 2 : afhankelijken v/d middelen
Kolom 3 : afhankelijke gebruikers in
behandeling
- Tabak nicotine = stimulerend middel, maar niet extreem krachtig
o Aantal regelmatige gebruikers quasi evenveel als afhankelijke gebruikers : ‘iedereen die tabak
gebruikt, is ook verslaafd’ // ongeveer 10% van de mensen in behandeling
- Alcohol in se minder verslavend dan tabak
- Benzodiazepines (o.a. valium, slaapmiddelen) geen illegale producten
o Tijd lang wel misbruikt : dokters schreven voor alsof het precies snoepjes waren
- Heroïne zeer verslavend, bijna alle gebruikers zijn ook afhankelijke gebruikers
o Contradictorisch : er zijn heroïnegebruikers die een perfect normaal leven leiden en niemand
weet da ze het gebruiken, wordt uitvergroot door film/media, maar kan ook perfect onder
controle zijn, je kunt ook uit de verslaving groeien na verloop van tijd ↔ ‘eens verslaafd,
altijd verslaafd’
o 70% in behandeling = zeer veel
- Cocaïne zeer verslavend
- Cannabis niet zo verslavend
o Cijfers in behandeling moeten we wel hoger inschatten
- Xtc niet echt cijfers over, eerder occasioneel gebruik
,Maatschappelijk : primaire focus?
- Alcohol
o 14% dagelijkse gebruikers
o 6% overconsumptie
14 eenheden vrouwen
21 eenheden mannen
15 – 24 jaar -> 6 glazen
Fenomeen : binge drinken
- Tabak
- Pas dan focus op illegale drugs
Epidemiologie : algemene vaststellingen
- Prevalentie van middelenproblemen is hoog
- Gevolgen middelenproblemen massaal
- Maar aantal echt verslaafden minder dan aantal gebruikers
- meer en meer zien we dat leeftijd, jeugdomstandigheden waarin je opgegroeid bent,… enorm
predisposerend/voorspellend zijn voor in een verslaving te raken
Middelenafhankelijkheid :
- eigenlijk slechts een deel van het probleem
- druggebruik, drugmisbruik, verslaving is MEER dan alleen het middel, de drug
- Model Zingberg : 3M-model
o Middel -> de drug zelf
o Mens -> de factoren in het individu
o Milieu -> de factoren in de fysieke en sociale omgeving
- Verslavingsdeskundigen stellen vandaag zelfs dat 'verslaving' niets met het middel te maken heeft
o Middel kan ook gokken, gamen, … zijn
- Wij focus op de drugs -> psychofarmaca = (genees)middelen die op de psyche ingrijpen
- Drugs : producten die men zonder ernstige reden inneemt om zijn gevoelens, bewustzijn te
veranderen en waardoor men aan zijn persoon en/of aan de gemeenschap schade berokkent
o Drug (medisch) ↔ illicit drug
GROTE INDELING
PSYCHOLEPTICA
Psycholeptica : opoïden en verdovende stoffen
- Onderdrukken het CZS
o Tranquillizers, benzodiazepines
o Opiaten (valium)
Valium is een angstwerend middel
o GHB : Gamma-Hydroxi-Boterzuur
PSYCHOANALEPTICA
Psychoanaleptica : stimulantia
- Stimuleren het CZS
o Cocaïne
o Amfetaminen
, o Cafeïne
PSYCHODYSLEPTICA
Psychodysleptica : hallucinogenen, empatogenen en cannabinoïden
- Verstoren het CZS
o LSD
o Cannabinoïden
o XTC
OPDELING IN VRAAG GESTELD
De opdeling in drie groepen met stoffen met stimulerende, verdovende en verstorende werking in vraag
gesteld -> door enorme toename van de NPS = nieuwe psycho-actieve stoffen
Nieuw model afkomstig uit Engeland : het Drugwiel
- 7 categorieën (3 oude, 3 nieuwe + categorie dempende werking opgesplitst in 2 groepen
In de binnenste band : illegale
stoffen
Helemaal vanbinnen : legale
stoffen, maar deze kunnen enkel
via de apotheek verkregen
worden, dus in se niet volledig
legaal
o Stimulantia en hallucinogenen zijn gebleven
Stimulantia : middelen die de werking van het centrale zenuwstelsel bevorderen
Hallucinogenen : chemische stoffen die veranderingen teweegbrengen in het
waarnemen, het denken en het voelen (vb. LSD)
Betere naam zou zijn : psychedelica
o Dempende stoffen opgesplitst in
Opioïden (groepsbenadering tussen natuurlijke en synthetische opiaatbenamingen)
Opioïden = Chemische stoffen die verwant zijn met de opiaten. Soms wordt
de term gebruikt om alle stoffen aan te duiden die de effecten vertonen van
het type-opiaat morfine. Soms bedoeld men hiermee enkel die synthetische
afgeleiden die (onafhankelijk van de chemische structuur) toch nog opiaat
effecten vertonen
Remmen de pijngewaarwording in de hersenen
Verdovende stoffen
o Nieuw
Empathogenen
Dissociatieven
Cannabinoïden
