Samenvatting
samenvatting internationaal recht
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
samenvatting internationaal recht, behaald: 14/20
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 133 pagina's
Voorbeeld 4 van de 133 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
INTERNATIONAAL RECHTHOOFDSTUK 1: BEGRIP EN AARD VAN HET INTERNATIONAAL PUBLIEKRECHT:
Het internationaal publiekrecht heeft de afgelopen eeuw enkele fundamentele veranderingen ondergaan. Tot
aan het begin van de 20 ste eeuw werd het internationaal publiekrecht nog veelal beschreven als een rechtsorde
die vrijwel uitsluitend de betrekkingen tussen onafhankelijke staten reguleert. De inhoud van deze rechtsorde
was beperkt tot een aantal klassieke onderwerpen zoals het verdragenrecht, het recht van de zee, het
oorlogsrecht, diplomatieke betrekkingen of gebiedsverkrijging.
Het huidige internationaal publiekrecht is complexer van karakter. Hoewel de regulering van de betrekkingen
tussen staten nog steeds van essentieel belang is, is het internationaal publiekrecht inmiddels uitgegroeid tot
een rechtsorde die zich ook uitstrekt tot andere terreinen. Deze verandering is ook zichtbaar in het aantal en
het soort onderwerpen dat door het internationaal publiekrecht wordt gereguleerd.
Internationaal recht is het recht dat de verhoudingen tussen staten en andere subjecten van het internationaal
recht regelt. Het beschermt de publieke belangen zoals veiligheid en welzijn. Er is een overkoepelende
rechtsorde die deze bevoegdheden toekent aan bepaalde actoren in het internationaal rechtsgebeuren en
bepaalt ook het juridisch kader waarbinnen deze bevoegdheden moeten worden uitgeoefend. Vroeger
gebruikte men de term ‘Volkenrecht’. Het gaat over interstatelijk recht (relaties tussen staten) en niet intra
statelijk recht.
Relaties kunnen zich focussen op bepaalde domeinen zoals bv-zeerecht (ontginning grondstoffen, wie
jurisdictie heeft, territoriale zee, onschuldige doorvaart), internationaal handelsrecht (wereldhandels
organisatie), humanitair recht (intern gewapend conflict), internationaal strafrecht, diplomatiek recht, enz.
Het huidige internationaal publiekrecht is complexer van karakter. Hoewel de regulering van de betrekkingen
tussen staten nog steeds van essentieel belang is, is het internationaal publiekrecht inmiddels uitgegroeid tot
een rechtsorde die zich ook uitstrekt tot andere terreinen. Deze verandering is ook zichtbaar in het aantal en
het soort onderwerpen dat door het internationaal publiekrecht wordt gereguleerd.
Het internationaal is een breed rechtsdomein waarin verschillende actoren betrokken zijn:
- Internationaal milieurecht:
o Bijvoorbeeld: Bedreigde diersoorten.
- Internationale bescherming van de rechten van de mens en humanitair recht:
o LET OP hum-recht is eigenlijk het oorlogsrecht niet mensenrechten
o Maar het ius ad bellum en ius in bello.
Bovendien kent het huidige internationaal publiekrecht naast de staat een groot aantal rechtssubjecten
waaraan rechten, plichten en bevoegdheden worden toegekend. Hierbij kan worden gedacht aan internationale
organisaties, particulieren, ondernemingen, volkeren of bevrijdingsbewegingen.
De bovengenoemde ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat het niet eenvoudig is om een heldere definitie op
te stellen va het verschijnsel ‘internationaal publiekrecht’.
DEFINITIE: Internationaal recht is het recht dat de verhoudingen tussen staten regelt en/of andere
subjecten van het internationaal recht.
Voorgaande definitie is te beperkt om inzicht te bieden in de complexiteit van de huidige rechtsorde. Veel
auteurs definiëren het internationaal publiekrecht dan ook niet langer in termen van de subjecten of de
materiële onderwerpen van het internationaal recht, maar in termen van de bronnen van het internationaal
recht.
1
, DEFINITIE: Het internationaal publiekrecht wordt dan opgevat als het geheel van regels dat zijn geldigheid
ontleent aan de algemeen geaccepteerde internationale rechtsbronnen zoals verdragen, gewoonterecht,
algemene rechtsbeginselen, jurisprudentie en doctrine.
Kenmerkend voor deze bronnen is dat zij niet zijn terug te voeren op één nationale rechtsorde. De regels van
het internationaal publiekrecht onderscheiden zich in deze definitie van andere rechtsregels omdat zij hun
bestaan niet te danken hebben aan één enkele rechtsbron.
Deze definitie geeft een belangrijk inzicht in de aard van het internationaal publiekrecht: het is een rechtsstelsel
dat is gebaseerd op het uitgangspunt dat de ene staat niet bevoegd is om regels op te stellen die juridisch
bindend zijn voor een andere staat. Iedere staat is met andere woorden juridisch onafhankelijk ten opzichte
van andere staten. Dit idee van onafhankelijkheid of de ‘soevereiniteit’ van staten ten opzichte van elkaar is
nog steeds één van de hoekstenen van de internationale rechtsorde.
Internationaal recht ontstaat op het moment dat er staten zijn. Staten zijn territoriale eenheden,
gezagsstructuren.
INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT INTERNATIONAAL PUBLIEKRECHT:
Internationaal privaatrecht is nationaal privaatrecht met een grensoverschrijdend karakter:
- Bv: huwelijksstelsel van twee personen met verschillende nationaliteit
Internationaal publiekrecht: we hebben te maken met andere soorten actoren en andere soorten bronnen:
- Het verbied zaken te doen of actoren moeten zich onderwerpen aan bepaalde regels
- Al deze regels vinden we terug in de bronnen van het IR
- Deze vinden we terug in art. 38 van het statuut van het IGH
o Deze tekst is verouderd
o Er zijn nog bijkomende bronnen die niet vermeld worden in art. 38
Er is een horizontaal rechtssysteem want de staat is slechts gebonden door de staat zelf. Ze leggen zichzelf
het recht op.
Het gaat hier over internationaal publiekrecht: het betreft niet de geschillen tussen individuen onderling. Het
gaat hier om de publieke entiteiten.
Oorspronkelijk waren er enkel staten subjecten van het internationaal recht. Het was pas veel later dat er ook
andere subjecten van het internationaal recht ontstonden, maar deze blijven ondergeschikt aan de staat. Er is
een zekere hiërarchie tussen de subjecten van het internationaal recht. Bijvoorbeeld: Internationale
organisaties, steden, Rode kruis, de Rooms-katholieke kerk, …
2
,Staten zijn de oorspronkelijke subjecten, zij hebben de volledige internationale rechtspersoonlijkheid:
- Andere subjecten hebben afgeleide rechtspersoonlijkheid. Zij hebben maar rechtspersoonlijkheid in de
mate dat staten het gewild hebben.
- Als individuen rechtspersoonlijkheid hebben in het internationaal recht, is het omdat staten het zo
gewild hebben.
- Als internationale organisaties rechtspersoonlijkheid hebben, is het omdat staten deze organisaties
gecreëerd hebben met rechtspersoonlijkheid. (neem wel hier mee de theory of implied powers zie
verder (Reparation for Injuries advisory opinion 1949))
Alles hangt af van de staat: de staat heeft de volle rechtspersoonlijkheid en beslist zelf om aan andere subjecten
een stukje rechtspersoonlijkheid toe te kennen, maar die niet volledig is omdat staten beschouwd worden als
de enige, oorspronkelijke, traditionele subjecten van het internationaal recht.
INLEIDING:
DEFINITIE: Internationaal recht is het recht dat de verhoudingen tussen staten en andere subjecten van het
internationaal recht regelt. Het beschermt de publieke belangen zoals veiligheid en welzijn.
Belang:
- Vloeit voort uit onderlinge afhankelijke/soevereine staten.
- Bijvoorbeeld: Covid toont hoe de uitbraak van een ziekte in China wereldwijde gevolgen kan hebben.
- Dergelijke onderlinge afhankelijkheden maken internationale samenwerkingen noodzakelijk.
- Belang voor het nationaal recht binnen staten:
o Nationaal recht kan niet meer worden gekend en begrepen zonder kennis en begrip van
internationaal recht.
Internationaal recht is in het algemeen een compromis tussen staten met uiteenlopende politieke opvattingen
en kan bovendien, als het eenmaal afgesproken is, moeilijk worden veranderd.
Internationaal publiekrecht kan aan de hand van 4 uitgangspunten besproken worden:
1. Internationaal publiekrecht als recht
2. De inhoudelijke werking wordt bepaald door het heterogene karakter van de internationale
gemeenschap
3. De internationale rechtsorde is verbrokkeld
4. Een wisselwerking tussen de internationale en nationale rechtsorde
3
, Voorbeelden Nationaal Recht:
- Hoe men een bedrijf opricht in Amerika.
- Wanneer men in Brazilië̈ op vakantie gaat en een meisje ontmoet uit Venezuela en jij bent Belg gaan
samen trouwen, welk huwelijksstelsel?
Voorbeelden Internationaal Recht:
- België wil steenkolen kopen van Duitsland, België gaat Rijnweg bouwen en Belgen gaan dat zelf
betalen. Vragen zoals: mogen ze taksvrij binnenkomen, aan welke prijs krijgen ze dit enz.
GESCHIEDENIS:
Ontstaan en evolutie:
Gedurende grote delen van de geschiedenis waren politieke organisatievormen te zwak om een gecentraliseerd
gezag uit te oefenen en stabiele betrekkingen te onderhouden met andere entiteiten. Er bestond toen nog geen
scheiding tussen publieke en private belangen.
De oorsprong van het IPR wordt vaak verbonden met het ontstaan van onafhankelijke en soevereine staten in
Europa.
Het vreedzaam naast elkaar bestaan van soevereine staten die hun eigen belangen nastreven, vraagt om een
rechtsstelsel dat deze onafhankelijkheid beschermt.
Vrijheid en gelijkheid van staten kunnen alleen worden gewaarborgd door een systeem van
rechtsregels.
Het IPR: dat voor alle staten op gelijke voet van toepassing is.
Alleen zo kunnen conflicten en daaruit voortvloeiend geweld voorkomen worden.
Het IPR had ten tijde van de opkomst van soevereine staten dus vooral als functie de bevordering van het
vreedzaam samenleven van staten (= co-existentie).
Wij kijken wel naar de eurocentrische oorsprongstheorie en niet naar een Afrikaanse of Aziatische
oorsprong: Het begin van het IPR valt samen met het ontstaan van zijn originele actoren namelijk de Staten.
Vanaf een voldoende consolidatie van het begrip “staat” kan men spreken van een recht dat ontstaat tussen
deze staten. Als er geen staten zijn was er ook geen IPR.
STAAT: Een gezagsstructuur waar een bepaalde overheid gezag uitoefent over de bevolking op een bepaald
territorium.
♥ We kunnen het begin van het internationaal recht situeren in 1648 bij de Vrede van Westfalen (= Munster en
Osnabrück). Deze verdragen maakten een einde aan de godsdiensten burgeroorlogen die toen in Europa
heersten. Zij kwamen overeen het beginsel van territoriale integriteit te respecteren en werden formeel
onafhankelijk:
- Voordien ontbrak een overkoepelende rechtsorde, er waren geen soevereine staten. De staten hadden
zelf niet het hoogste gezag, ze waren onderworpen aan de heerschappij van het Heilige Roomse Rijk en
de Kerkelijke Staat.
- Na de verdragen van Westfalen ontstonden de eerste soevereine staten:
o Doordat ze soeverein zijn ze juridisch gelijk en onafhankelijk van elk ander gezag.
o Sindsdien kon er ook een onderscheid gemaakt worden tussen het publieke gezag dat werd
uitgeoegend door de staat en de private belangen van de monarch. De Paus stond niet langer
aan het hoofd van alles.
o Dit is een lopend proces dat natuurlijk stap per stap gebeurd.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katieee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen