A. INTRODUCTIE TOT HET BEGRIP TYPOLOGIE IN DE GEBOUWDE WOONOMGEVING
a. Typologie
18de eeuw → Begin encyclopedie
Technisch instrument voor classificatie → brengt structuur aan/inzicht → opdeling planten (soort
stamboom)
Architecturaal gebeurd op basis van:
- Morfologische kenmerken
- Functionele kenmerken
20ste eeuw
Gebruik als ontwerp instrument en niet alleen als classificatie (analyse maken) → ontwerp tool
Philip Panerai belangrijk in die tijd → generatieve typologie (eind 80) → ontwikkelen, een type heplt
om nieuwe types te ontwikkelen
- Type: een ontwerp koffer waar allerlei typologieën aanwezig zijn en kan uit kiezen
o Bv: rijwoning → wat zijn de mogelijkheden → vorige architecten hebben daar een
oplossing voor gevonden en kan als inspiratie dienen voor jouw ontwerp dan (Horta
lichtinval)
Type = typos = vorm of patroon
- Letterlijk model/ patrijs of afdruk → meerder maken → niet hetzelfde maken maar een soort
basis hebben voor verder te ontwikkelen of evalueren
Voor plantkunde vandaar komt classificatie voor verschillende types → aan de hand van nerven,
poriën, bladeren, … Verder en verder classificeren tot men andere types heeft
Eerste die de term binnen de architectuur gebruikte was → Quincy (1755-1849)
- Hij gebruikt type als synoniem voor model maar er is een duidelijk verschil tussen hij als type
vond en wat model is
Type Model
Vast patroon maar welke ornamenten men kiest Alles exact hetzelfde
is anders
Alles is min of meer vaag Alles in nauwkeurig
Richtlijnen
Volgens Quincy
- Gevolg van een evolutie heeft allemaal voor geschiedenis een context
- Basis principes steeds waarneembaar
- Resultaat van een lange traditie
- Kan verder ontwikkelen
- Heeft vormvariaties
- Het is een abstract begrip
,Jean Nicholas Durand (1760-1834) begin 19 de eeuw
- Hij gebruikt het als een classificatie systeem → boeken gemaakt → Le Grand Durand
- L’ecole polytechnique → belangrijk want de scholen die toen in Parijs ontwikkeld werden
begin 19de eeuw als een nieuwe school →je had de traditionele school en waar men gericht
was op klassieke ordenen en dan was l’ecole polytechnique meer een technische school
waar de techniekers aan de slag waren → ingenieurs mentaliteit
o Catalogus waarin hij verschillende types in op nam bedoeld voor onderwijs en
architectuur → 19de eeuw veel nieuwe vraagstukken → nieuwe dingen →
gevangenissen op grote schaal, rechtsgebieden, scholen worden groter, instellingen,
…
Nieuwe onderwerpen en gebouwen
Hij nam plannen op van andere gebouwen en “kies daar dan uit” zei hij en
“stel je die samen zoals een soort puzzel” zegt hij → letterlijk te kopiëren
model → snel en eenvoudig aan de slag gaan
o Ontwerpen volgens hem was samen brengen van dingen om dan tot een geheel te
komen
Verschil tussen Quincy en Durand
Durand → Catalogus → maakt niet uit voor wat je ontwerpt en kijkt naar de catalogus
Quincy → zegt bepaald model ontwikkel is in een bepaalde stad in een bepaalde tijd → gegroeid uit
de geschiedenis/historische tijd → anders in verschillende plakken (heeft allemaal een bepaalde
eigenheid)
Functionalisme (1920-1930)
- Rol belangrijker dan de vorm
o Afwijzen van traditie
Auto → steeds beter gemaakt → goed uitgerust en zo krijg je een standaard type
Zo willen ze ook een woning ontwerpen (standaard type) → basis voor een nieuwe reeks
Type
- Nieuwe reeks
- Nieuwe uitvinding
- Losstaand van het verleden
Neufert book
- Gaat types naast elkaar plaatsen en de afmetingen gaan ze zien welke men nodig heeft
o Bestek, meubilair, ook zelfs ruimtes
Wordt nu nog gebruikt, komen nieuwe versies van uit
,Modernisten
- Types plannen bekijken en afvragen hoe kunnen we een zo functioneel mogelijk woning
ontwerpen en verliezen we het minst ruimte
- Koppelde type los van het verleden → vinden iets uit
- Als we alles rationaliseren dan komen we tot holle architectuur en men zoekt dan toch terug
aansluiting bij het verleden → ontstaat dan in Italië waar die link nooit helemaal vergeten
was
o De Italiaanse school
Stadsplanning
Zij zeggen het verleden blijft spelen in het heden je kan het niet zomaar
achter je laten
Willen terug typologie op basis van de vorm
Op basis van de stadsvorm te analyseren
o Bv. Amfitheater in Luca → historische vorm blijft doorleven
in het heden → vervangen door een bouwblok die zich in
dezelfde vorm bevinden en nog later in een plein in dezelfde
vorm → lijkt nieuw maar blijft voortgaan op het verleden
Hetzelfde geldt voor bouwblokken → hoe de percelen vroeger verdeeld waren
Onderzoek op concrete stedelijk vorm
- Relatie tussen vorm stad en typologie van de gebouwen
o Conclusie
Een type ontwikkeld zijn specifieke kenmerken alleen in een stedelijk weefsel
Stedelijk weefsel ontwikkeld alleen binnen stedelijke structuur of context
Stedelijk structuur/context alleen te begrijpen in historische dimensie
Aldo Rossi
- Types werken
o Gaat op de schaal van architectuur richten
Diep in de mens verankert
Drager van culturele betekening
o Bestuderen types
Oer elementen, sommige niet meer reduceerbaar → een woning
Legt nadruk op de cultuur elementen, wat is de betekenis ervan
Aldo Rossi: Teatro del mondo
- In hout geconstrueerd → verwijst naar de oorspronkelijk toren
die naast het water stond
Heeft ook interieur voorwerpen → koffie pot die hij heeft gebaseerd
op de toren
- Schaal van het gebouw naar de schaal van de koffiepot
, Verschil tussen de Italiaanse kunsthistoricus Argan en Quincy
- Type = gereduceerd van een gebouwd object → Quincy
- Abstractie van een reeks gebouwen op basis van hun gemeenschappelijke structurele
kenmerken → Argan
Klooster van Fontenay: 12e eeuw (examenvraag)
- Grote binnen tuin
- Wandel gang erom heen
- Kamers rond de gang die uitgeven op de binnentuin
- Circulatie gebeurd rond de binnentuin
- Bandgangen
Le Corbusier heeft een gebouw op het klooster van Fontenay als inspiratie gebruikt
- Binnentuin
- Cellen rondom met zicht op de binnentuin
o La Tourette (1959)
- Beton zichtbaar en abstract maar baseert de basis principes wel op het klooster
- Ook een kerk → meer rechthoekig bij Le Corbusier → geminimaliseerd
Anders → laat het landschap door lopen → gebouw staat op kolommen
Kolommen = ritmisch → componist van abstracte muziek xifinus
Ander ontwerp dat er bij aansluit is van Beel (Stephane) (1995)
- Vierkante patio/binnentuin
- Circulaire erond
- Laat het landschap er onderdoor lopen
- Circulatie gaat van buiten naar binnen → komt binnen in de patio
o Geen kerk meer aan → wel soort van zelfde principe = binnen tuin met cellen in een
vierkant
Klooster steeds veranderend en evolueert doorheen de tijd net zoals de garage die van stal/koetshuis
naar garage gaat
Conclusie typologie
- De leer der types
o Type = representatie van een reeks objecten met overeenkomende kenmerken
- Reductie van de werkelijkheid die gereduceerd die bestudeerd wordt zonder van een
materiaal of werkelijkheid bestaande object vanuit te gaan (Quincy → reductie)
Typerende gebouwkenmerken betrekking hebben op
- De vorm → morfologische
- Functie → functionele
- Constructieve typologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper beatrizsarriafernandes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.