Samenvatting Plichtenleer en Ethisch handelen. Geslaagd tijdens eerste zit met 15/20. Ik vond dit persoonlijk een moeilijk vak om te leren, uiteindelijk heb ik met deze samenvatting beter gescoord dan ik dacht.
Plichtenleer & ethisch handelen
HOOFDSTUK 1
Filosofie
1e natuurfilosofen: natuur, wereld rondom, kosmos
800 –400 v.o.t.: oude Griekenland/Turkije
Polis(type samenleving) en agora (markt) à Athene
Democratie ontstond ttv. Pericles (ca. 495–429 v.o.t.)
Filosofie werd ter lering en vermaak aangeboden aan de burgers van de polis
In de filosofie wordt beoefend om je eigen voorstelling van de zaken te onderzoeken en je eigen
oordelen van naderbij te bekijken.
Filosofie = middenpunt van exacte wetenschap en theologie (speculeren over dingen)
(Grieks: philos – houden van + sophia – wijsheid)
3 grote kennisgebieden in de filosofie:
rationalisme: theoretisch kader vooropgesteld waaraan empirische
gegevens worden getoetst (wiskunde) (deductie)
empirisme: kennis laten vertrekken uit ervaring (inductie)
Gevaren! bij rationalisme risico voor te abstracte visies die heel ver van de werkelijke
wereld liggen
Bij empirisme heeft het het nadeel dat als je je baseert op ervaringsgegevens , het moeilijk
en onduidelijk is hoe je van daaruit naar algemene uitspraken kunt komen
inductieprobleem
Ethiek
èthos–gewoonten, gebruiken of zeden, houding
deel van de filosofie
Centrale vraag: Welke menselijke beslissingen/handelingen zijn goed of toelaatbaar en
welk slecht of niet toelaatbaar?
het onderzoek en de rechtvaardiging van ethische waarden (waarom vind ik dit juist of
fout?), van morele normen en van waardestelsels.
, Socrates als centrale figuur.
Maak iets van je leven!
Onderzoek je leven en ontwikkel wijsheid.
Ging op wandel en bevroeg de burgers op straat.
Wat is rechtvaardigheid?
Wat betekent het een goed leven te leiden?
Zelf nadenken! Erachter komen wat het juiste handelen
voor jou betekent.
Hij daagde mensen uit op straat om over hun eigen normen en
Waarden te gaan nadenken. Kwam in conflict met de heersende klasse en werd veroordeeld tot het
drinken van de gifbeker
Moraal
≠ ethiek (“ethiek is reflectie over moraal” ≈ Aristoteles)
heeft evolutionair biologische wortels;
is eveneens het geheel van waarden en normen van een gemeenschap, individu, bedrijf,
organisatie,...
Een ondernemer die geregeld fraudeert, volgt ook een zekere moraal, die ethisch laakbaar is.
Ethisch dilemma of waardenconflict
een tegenstelling tussen (professionele) waarden
kan onderworpen worden aan een moreel oordeel
stelt je voor een keuze tussen 2 of meerdere alternatieven
Handeling is moreel juist als er voldoende rekening gehouden is met de rechten, belangen
en wensen van betrokkenen.
Moreel oordeel
Het in de praktijk brengen van ethiek als er zich een dilemma stelt (waardeconflict) en er een
keuze moet worden gemaakt.
Kort gezegd: “Een moreel oordeel is het antwoord op de vraag of een handeling of
beslissing moreel juist is.”
Meestal volgens een bepaalde redenering onderbouwd met argumenten.
Bv een handeling is moreel juister als de rechten van de betrokkenen worden meegenomen
in de redenering.
Is een perspectief dat evenwaardig naast een financieel-economische, praktische of
juridische benadering van een situatie/beslissing kan staan.
Ethisch handelen
Jeurissen: “Ethisch handelen is dat handelen dat in overeenstemming is met de waarden en de
normen waaraan we onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten.”
Gebaseerd op zelfonderzoek
Hoe sta ik hier als mens tegenover?
Hoe interageer ik professioneel met anderen?
Hou ik rekening met de rechten en belangen van de betrokkene(n)?
Ethisch handelen gebeurd steeds ten aanzien van anderen.
Anderen? Betrokkenen?
, “Iedere partij wiens gerechtvaardigde belangen kunnen worden beïnvloed door de activiteiten van
de onderneming, of die zelf invloed op de gerechtvaardigde belangen van de onderneming kan
uitoefenen.”
Integriteit
“Integer je beroep uitoefenen, betekent dat je handelt vanuit de verantwoordelijkheden die bij je
taak en positie horen, met inachtname van de regels, richtlijnen, normen en waarden die gelden, met
oog op het welzijn, de belangen en rechten van alle betrokken.”
Wordt bepaald door:
regelgeving en ethische (beroeps)codes
beperken van verleidingen (risico’s)
vaardigheid van moreel oordelen
houding vanuit intentie en openstaan voor
Meervoudig begrip
Individuele integriteit: doen wat je zegt, zeggen wat je doet, eerlijk-en oprechtheid,
betrokkenheid, geen emotionele veinzerij of agenda
Sociale integriteit: verleidingen weerstaan uit je omgeving, machtspositie niet misbruiken of
bederven,
Of je streeft een integere houding na, of je doet het niet. Een beetje integriteit werkt niet.
“Fatsoen moet je doen”–een morele houding dien je actief uit te dragen en niet enkel te
‘denken’.
= Geheel van gedragsvormen, kennis en attitudes om
vertrouwen te creëren en te behouden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yadu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.
