GRONDSLAGEN VAN DE
BIOLOGIE H1-H4
Academiejaar ’23 – ‘24
,INHOUDSOPGAVE
H1: DE CEL ................................................................................................................................... 1
CELTHEORIE .................................................................................................................................... 1
PROKARYOTE CELLEN ...................................................................................................................... 1
EUKARYOTE CELLEN ........................................................................................................................ 1
CELKERN (NUCLEUS) .................................................................................................................. 2
BASIS VAN DE GENETICA .......................................................................................................................... 2
RIBOSOMEN ................................................................................................................................ 3
PROCES VAN TRANSLATIE ........................................................................................................................ 3
ENDOMEMBRANAIR SYSTEEM ...................................................................................................... 4
ENDOPLASMATISCH RETICULUM (ER) ....................................................................................................... 4
GOLGI APPARAAT ..................................................................................................................................... 4
LYSOSOMEN ............................................................................................................................................ 4
MICROBODIES ............................................................................................................................ 5
VACUOLEN.................................................................................................................................. 5
MITOCHONDRIA .......................................................................................................................... 5
CHLOROPLASTEN ....................................................................................................................... 6
MITOCHONDRIA EN CHLOROPLASTEN ........................................................................................ 6
CYTOSKELET ............................................................................................................................... 6
EXTRACELLULAIRE STRUCTUREN................................................................................................. 7
OVERZICHT ...................................................................................................................................... 7
ALLE LEVENDE ORGANISMEN DELEN GEMEENSCHAPPELIJKE FUNDAMENTELE EIGENSCHAPPEN . 10
H2: VIRUSSEN ............................................................................................................................. 11
VIRALE VORMEN ............................................................................................................................ 11
VIRALE GENOMEN .......................................................................................................................... 11
BACTERIOFAGEN – BACTERIËLE VIRUSSEN ..................................................................................... 12
2 REPRODUCTIEVE CYCLI ...........................................................................................................12
VIRALE ZIEKTES VAN DE MENS ........................................................................................................ 13
INFLUENZA VIRUS ......................................................................................................................13
HUMAN IMMUNODEFICIENCY VIRUS (HIV) ..................................................................................14
BEHANDELING ........................................................................................................................................15
VIRUSSEN EN KANKER ................................................................................................................15
OPKOMENDE VIRUSSEN .............................................................................................................15
PRIONS EN VIRIODS ....................................................................................................................... 16
OVERZICHT .................................................................................................................................... 16
H3: PROKARYOTEN ...................................................................................................................... 17
FUNDAMENTELE VERSCHILLEN TUSSEN PROKARYOTEN EN EUKARYOTEN ..................................... 17
VERSCHILLEN TUSSEN BACTERIA EN ARCHAEA .............................................................................. 18
CLASSIFICEREN VAN PROKARYOTEN .............................................................................................. 18
1STE CLASSIFICATIE VAN PROKARYOTEN O.B.V. EIGENSCHAPPEN................................................18
MOLECULAIRE CLASSIFICATIE ....................................................................................................18
CELSTRUCTUUR............................................................................................................................. 19
DE BACTERIËLE CELWAND .........................................................................................................19
EXTERNE LAGEN, STRUCTUREN ..................................................................................................20
INTERNE STRUCTUREN ...............................................................................................................20
GENETICA BIJ PROKARYOTEN ......................................................................................................... 21
TRANSFORMATIE ........................................................................................................................21
, TRANSDUCTIE ............................................................................................................................21
CONJUGATIE ..............................................................................................................................22
F PLASMIDE TRANSFER ............................................................................................................................22
RECOMBINATIE TUSSEN F PLASMIDE EN GASTHEER CHROMOSOOM .......................................................23
MUTATIES ...................................................................................................................................23
METABOLISME VAN PROKARYOTEN ................................................................................................ 24
BACTERIËLE ZIEKTEN BIJ DE MENS .................................................................................................. 24
TUBERCULOSIS ..........................................................................................................................25
TANDBEDERF .............................................................................................................................25
MAAGZWEER ..............................................................................................................................25
CHLAMYDIA ...............................................................................................................................25
VOORDELIGE PROKARYOTEN ......................................................................................................... 26
H4: PROTISTEN ............................................................................................................................ 27
ONTSTAAN VAN EUKARYOTEN ........................................................................................................ 27
MITOCHONDRIËN EN CHLOROPLASTEN IN EURKARYOTEN .........................................................28
EVOLUTIE VAN MITOSE ...............................................................................................................28
OVERZICHT VAN PROTISTEN........................................................................................................... 28
EXCAVATA ..................................................................................................................................29
DIPLOMONADA .......................................................................................................................................29
VOORBEELD: GIARDIA LAMBLIA...........................................................................................................30
PARABASALIA ..........................................................................................................................................30
VOORBEELDEN: TRICHOMONADA .......................................................................................................30
EUGLENOZOA .........................................................................................................................................30
EUGLENOÏDA ......................................................................................................................................30
KINETOPLASTIDA ................................................................................................................................31
VOORBEELD: TRYPANOSOMA BRUCEI GAMBIENSE (CYCLUS BINNEN TSEETSEEVLIEG)....................31
VOORBEELD: TRYPANOSOMA BRUCEI (CYCLUS BINNEN MENS) ......................................................31
VOORBEELD: TRYPANOSOMA BRUCEI (CYCLUS BINNEN RESERVOIRDIER) ......................................32
SAR ............................................................................................................................................32
ALVEOLATA .............................................................................................................................................32
DINOFLAGELLATEN .............................................................................................................................32
APICOMPLEXA ....................................................................................................................................33
VOORBEELD: PLASMODIUM ............................................................................................................33
VOORBEELD: TOXOPLASMA GONDII................................................................................................34
CILIATA ...............................................................................................................................................34
AMOEBOZOA ..............................................................................................................................35
AMBOEDA - RHIZOPODA ..........................................................................................................................35
OPISTHOKONTA .........................................................................................................................36
CHOANOFLAGELLIDA..............................................................................................................................36
OVERZICHT .................................................................................................................................... 36
, H1: DE CEL
CELTHEORIE
• Ontdekt in 1665 door Robert Hooke
• 1ste studies op cellen uitgevoerd door Mathias Schleiden (1838)/Theodor Schwann (1839)
• Theorie
o Alle organismen zijn samengesteld uit cellen
o Cellen zijn kleinste levende eenheid
o Cellen ontstaan alleen uit al bestaande cellen
à Alle vandaag levende cellen vormen continue lijn van afstammelingen vanuit
eerst levende cellen
• Celgrootte is gelimiteerd à als celgrootte toeneemt, duurt het langer voor inkomend of
uitkomend materiaal om te diffunderen van celmembraan tot binnen in cel
• Cellen worden meestal alleen waargenomen met microscopen en na specifieke kleuring
o Lichtmicroscopen onderscheiden structuren die 200nm van elkaar liggen
o Elektronenmicroscopen onderscheiden structuren die 0,2nm van elkaar
liggen
• Alle cellen hebben bepaalde structuren gemeen
o Genetisch materiaal: in kern of nucleus (nucleoid of kernzone)
o Cytoplasma = semi vloeibare matrix binnen cel (cytosol en organellen)
o Plasmamembraan = dubbele fosfolipide laag rond cytoplasma (eiwitten en
cholesterol)
PROKARYOTE CELLEN
• Geen echte kern, genetisch materiaal aanwezig in nucleoid
• Cytoplasma
• Plasmamembraan (soms organel-achtige functies) en celwand
• Ribosomen
• Geen membraan-omgeven organellen
• Eenvoudig cytoskelet
• Roterend flagellum à beweging
• 2 typen
o Archaea: geen peptidoglycaan in celwand
o Bacteria: celwand bestaat uit peptidoglycaan à gram positief (veel) en gram
negatief (weinig)
• Studie van prokaryoten = microbiologie
EUKARYOTE CELLEN
• Membraan-omgeven nucleus
• Complexer dan prokaryote cellen
• Cellulaire functies gecompartimentalizeerd in organellen en endomembranair systeem
• Cytoskelet voor steun en behoud van celstructuur
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper friekemestdagh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.