Biologie
- Hoofdstuk 2
De cel als basiseenheid van het leven
- Cellen: kleinste bouwstenen van organismen
- Dynamische, driedimensionale, vloeistof bevattende zakjes waarin
celorganellen zijn gelegen en stofwisseling plaatsvindt
- Cel bestaat uit:
1. Celbegrenzing (celmembraan)
2. Celinhoud (cytoplasma)
- Elke cel bevat ook al het DNA van het organisme
- Levende organismen: bestaan uit cellen met gelijkaardige structurele
kenmerken en een gemeenschappelijk basisplan
Structurele basiseenheid van het leven
- Functies van cellen:
Celademhaling
Afgifte afvalstoffen
Opname voedingsstoffen
Vertering
Functionele basiseenheid van het leven
Leven bestuderen op verschillende niveaus
- Bijna alle prokaryoten en eukaryoten: onzichtbaar voor het blote oog
- Wat zichtbaar is voor het blote oog: macroscopisch niveau
- Grootste menselijke cel: eicel (100-200 µm)
Kun je waarnemen met het blote oog
2 soorten microscopen:
1. Lichtmicroscoop
- Werkt met zichtbaar licht
- Celmembraan, celwand, celkern, chloroplast, vacuole en cytoplasma
zichtbaar
- Details die zichtbaar worden gemaakt door een lichtmicroscoop: details
op microscopisch niveau
2. Elektronenmicroscoop
- Voor details op submicroscopisch niveau (nog kleiner)
, - Meeste celorganellen en virussen zijn enkel waarneembaar met een
elektronenmicroscoop
De celtheorie
- De term ‘cel’ werd geïntroduceerd door Robert Hooke in 17e eeuw
Bekeek kurkcellen onder een van de eerste microscopen
- Antoni van Leeuwenhoek op einde 17e eeuw
Bestudeerde voor het eerst levende cellen
Bv. bacteriën in tandplak
- De Duitse wetenschappers: Schwann en Schleiden in 19e eeuw
Formuleerde eerste stelling van celtheorie:
De cel is de structurele en functionele basiseenheid voor het leven
Later tweede stelling:
Cellen komen van andere cellen
De celtheorie stelt dus dat:
- De cel is de kleinste bouwsteen van organismen
- De cel is de basiseenheid die zorgt voor structuur en organisatie
- Cellen zijn afkomstig van eerder ontstane cellen
Cytoplasma
- Is de inhoud vd cel tussen het celmembraan en het kernmembraan
- Bestaat uit:
1. Cytosol
Vloeibaar component vh cytoplasma
Bestaat uit water waarin stoffen opgelost zijn
Chemische reacties kunnen hier plaatsvinden
2. Celorganellen
Gespecialiseerde onderdelen vd cel met specifieke functies
Celmembraan
- Celmembraan of plasmamembraan scheidt de intercellulaire vloeistof,
het cytosol vd extracellulaire vloeistof rond de cel
, Structuur
- Bestaat uit dubbele laag fosfolipiden
- Hydrofiele koppen zijn naar buiten gericht
Naar de waterige omgeving in en uit de cel
- Binnenkant van de fosfolipidenlaag: bestaat uit de hydrofobe staarten
- Deze middenlaag: hydrofoob, olieachtig en zal amper water en in water
oplosbare stoffen doorlaten
- In celmembraan van dierlijke cellen: cholesterol
Hydrofoob
Bevindt zich tussen de hydrofobe staarten
Effect op doorlaatbaarheid vh membraan en de beweeglijkheid vd
fosfolipiden
- Grotere hydrofiele stoffen of ionen door het celmembraan geraken?
Aparte structuren voor voorzien: membraaneiwitten
Zijn vaak eiwitten die steken door de hele lipidenlaag
Kunnen zo extracellulaire delen en intracellulaire delen
verbinden
Transmembraaneiwitten (integrale eiwitten)
Maken transport van stoffen in en uit de cel mogelijk
- Andere membraaneiwitten steken slechts gedeeltelijk door het
celmembraan: perifere eiwitten
Bevinden zich aan oppervlakte vh membraan en doen dienst als
receptor
- Er zijn ook sachariden terug te vinden op het extracellulaire oppervlak vh
celmembraan:
1. Glycolipiden
2. Glycoproteïnen
- Je vindt het celmembraan terug in alle cellen van levende organismen
- Membranen met gelijkaardige structuur komen ook voor rond
celorganellen zoals de mitochondriën of chloroplasten
Eenheidsmembraan; alle biologische membranen zijn opgebouwd
volgens dit basisplan
Vloeibaar mozaïekmodel
- Door de combinatie van fosfolipiden, cholesterol en eiwitten
Membraan krijgt het uitzicht van een driedimensionale mozaïek met
verschillende structuren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stellahulselmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.