Een complete samenvatting van H1, H6.2, H6.3, H6.4, H6.5, H7.1, H7.2, H7.3, H7.4, H8.8, H9.1 en 9.2 uit Handboek Taalkunde. Er staan veel voorbeelden in en alles is overzichtelijk weergegeven.
Aantekeningen taalpsychologie en
taalverwerving
College 1
H1: van taal naar taalwetenschap
Universele eigenschappen van natuurlijke, menselijke talen/ taaluniversalia:
- Door interactie met de omgeving
- Ze bestaan uit kleine elementen (klanken en gebaren) die gecombineerd worden tot woorden
en zinnen: compositionaliteit: door klanken en/of gebaren met elkaar te combineren kunnen
betekenisvolle woorden gecreëerd worden.
- Een compositionele betekenis is heel erg letterlijk
- Ze hebben klinkers én medeklinkers
- Ontkennen, vragen stellen en bevelen geven
- Woorden voor zwart, wit, licht, donker etc.
- De relatie tussen vorm en betekenis is conventioneel-arbitrair (= willekeurig)
- Creativiteit
- Mogelijkheid tot communicatie is onafhankelijk van het hier en nu
- Recursie (discussiepunt of dit een universele eigenschap is): Taalverschijnsel waarbij
eenheden van een bepaald type ingebed worden in eenheden van hetzelfde type.
Compositionaliteit:
- Een losse klank heeft in principe geen betekenis (behalve: ei, i en au)
- Door klanken met elkaar te combineren kunnen woorden gecreëerd worden pas, sap
- Door woorden met elkaar te combineren, kunnen nog complexere betekenissen worden
uitgedrukt fietstoer, toerfiets
Conventioneel-arbitrair
- Voor gesproken menselijke talen geldt dat de vorm-betekenisrelatie vaak arbitrair is
- Het tegenovergestelde hiervan is iconisch teken; de vorm-betekenisrelatie is gemotiveerd:
Iconiciteit in Nederlandse gebarentaal
Iconiciteit in woordbeeld: kalligram
Iconiciteit in onomatopeeën (klanknabootsende woorden) miauw
Recursie
- Taalverschijnsel waarbij eenheden van een bepaald type ingebed worden in eenheden van
hetzelfde type (een soort Droste-effect) Concertgebouworkest, De hond van de man met
de hoed zonder veer
, Gesproken vs. geschreven taal
Er bestaan verscheidene schriftsystemen: alfabetisch, syllabisch, karakters.
Verschil tussen gesproken en geschreven taal:
- Modaliteit (auditief vs. visueel): de vorm waarin de taal tot je komt.
- Geschreven vorm is secundair (afgeleid van gesproken vorm)
- Schrijven maakt het vastleggen van informatie mogelijk zonder dat het geheugen daarmee
belast wordt. Geschreven talen veranderen minder snel dan talen die alleen gesproken
worden.
Dierentalen
Overeenkomsten met natuurlijke, menselijke talen:
- Regionale verschillen (Italiaanse en Oostenrijkse bijen spreken niet precies dezelfde taal)
- Bij meerkatten: de vorm is arbitrair
Verschillen met natuurlijke, menselijke talen:
- Geen creativiteit
- Geen interactie
- Geen onafhankelijkheid van het hier en nu
Kunsttalen
Overeenkomsten met natuurlijke talencompositionaliteit:
- Recursie
- Vorm-betekenisrelatie vaak arbitrair
- Mogelijkheid tot communicatie over info onafhankelijk van het hier en nu
- Creativiteit
- Elementen uit natuurlijke talen overgenomen
Verschillen met natuurlijke talen:
- Doelbewust gecreëerd (niet op natuurlijke wijze ontstaan)
- Kunsttalen veranderen nauwelijks in de loop der tijd
- De kunsttaal wordt niet als moedertaal verworven(uitzondering: Esperanto-sprekende
ouders)
Non-verbale communicatie
Uitwisseling van boodschappen via niet-talige signalen handgebaren, lichaamshouding,
gezichtsuitdrukking, pictogrammen en verkeersboren
Verschillen met natuurlijke, menselijke talen:
- Beperkter van aard (weinig synoniemen, weinig polysemie en homonymie)
- Geen (of iig weinig) compositionaliteit en geen syntaxis (het combineren van gebaren zodat
ze samen een andere betekenis krijgen is bijna niet mogelijk; geen ongrammaticale
volgordes)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannestorms. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.
