Samenvatting groepsdynamisch begeleiden: Les 25/09/2023
Hoofdstuk 1 (oriëntatie op groepsdynamica):
Wat is een groep?
- Groep = sociale eenheid van één of meerdere personen die zichzelf als
lid beschouwen.
- Groepsleden zijn afhankelijk van elkaar en er is veel interactie tussen
de groepsleden. Groepsleden beïnvloeden elkaar.
- Voorbeelden van groepen: jeugdbeweging, werk, vrienden, sportclub,…
Wat is een begeleidingsteam?
- Een groep cliënten die men begeleidt.
- Dit is een ruime betekenis: leefgroep in een residentiële voorziening, groep
in de dagbesteding van een wzc, revalidatiecentrum, psychiatrisch
ziekenhuis,..
- Groepen die deels samenwonen/leven zoals een groep kinderen op een
internaat of een groep asielzoekers in een asielcentrum.
Wat is een team?
- Een team is een klein aantal mensen met complementaire
vaardigheden die zich inzetten voor een gemeenschappelijk einddoel,
specifieke werkingsdoelen en een werkwijze waarvoor zij zich
onderling verantwoordelijk stellen.
o Bestaat uit twee of meerdere leden:
Interactiekanalen nemen toe naar mate groep groeit
Vergadering in grote teams minder efficiënt
Grootte van een team heeft invloed op efficiëntie van interactie en
besluitvorming
o Is afhankelijk van elkaar voor het vervullen van taken
, Onderlinge uitwisseling van informatie en middelen om deze taak te
kunnen vervullen
Taakafhankelijkheid en nood aan coördinatie onderscheidt team van
werkgroep
o Werkt naar een gemeenschappelijk doel/missie
Samenwerking is geen doel maar een middel om gemeenschappelijk
doel te bereiken
Onderlinge afspraken en taakverdelingen zorgen voor de realisatie
van het doel
o Werkt binnen een breder organisatorisch verband
Missie nooit los van de organisatie zien
Functioneert altijd binnen een organisatie met een strategisch
beleidsplan, een missie en een visie
Multi-level systeem : zowel individuele (kennis, vaardigheden of
attitudes), team- (teamgrootte en cohesie) als organisatieaspecten
(missie/visie) beïnvloeden het functioneren van het team
Elk team heeft zijn eigenheid, organisaties die beslissingen opleggen
lopen gevaar dat deze niet zullen worden uitgevoerd en teams niet
achter hen staan.
Belangrijk dat de missie van team overeenstemt met die van de
organisatie. Teams raken anders snel de richting kwijt.
o Deelt expliciete/impliciete gemeenschappelijke waarden. Zorgt
voor beslissingen met wederzijds begrip
Zorgt voor stabiliteit en voorspelbaarheid van de interactie tussen
de groepsleden
Functie van normen: Zorgen dat de taak wordt uitgevoerd
o Interageert dynamisch en adaptief naar gemeenschappelijk
doel/missie
Team = complex dynamisch geheel binnen Multi-level systeem
, Interageert binnen een organisatie met zijn sterktes en beperkingen
Moet flexibel inspelen op veranderingen in een organisatie
Moet flexibel inspelen op veranderen in de maatschappij
Wat is groepsdynamica?
- Is een wetenschappelijk onderzoeksdomein dat zich richt op het
vermeerderen van inzicht in het functioneren van groepen.
Men kijkt naar:
- Gedrag van groepsleden binnen groepen
- Ontwikkeling van groepen
- Interacties tussen groepsleden en met andere groepen en organisaties
- Structuur van de groepen
Groepsdynamica: 3 actoren
- De begeleidingsgroep zelf, je cliënten: Wie is je doelgroep? Wat is hun
leeftijd, hun mogelijkheden, welke ondersteuningsnoden hebben ze, hoe
zijn de onderlinge verhoudingen in de groep, welke waarden/normen zijn er
in de groep, .. !!!
- Je team met de verschillende rollen die er in je team zijn, de verschillende
persoonlijkheden, de mate van werkervaring, de stijl van communiceren,..
- Jezelf, met je kennis en vaardigheden om in te spelen op een
groepsdynamiek, met je waarden en normen die je gedrag sturen, en met
je eigen voorkeurstijlen op vlak van communicatie en begeleiding. !!!
, Een aanpak van groepsdynamisch werken: !!! BELANGRIJK
1. Tweedelige taakgerichtheid en sociaal-emotionele gerichtheid:
Taakniveau: verwijst naar de inhoud, de activiteiten, spelvormen
en opdrachten.
Sociaal-emotioneel niveau: verwijst naar de verbondenheid
tussen groepsleden.
2. Begeleiding van een groep:
Relationeel aspect: de verbondenheid tussen groepsleden, tussen
jou en de groep en tussen jou en team.
Organisatorisch aspect van je werking.
Als begeleider van een groep is het belangrijk dat je zicht heb op het
rationele aspect van de groep.
Daarnaast beschikt hij over vaardigheden om de verbondenheid binnen de
groep te vergroten.
De manier hoe de werking georganiseerd is heeft invloed op:
De grootte van de begeleidingsgroep
De ruimte waarin men zich vertoeft
Het materiaal dat de groep hanteert
De dagstructuur en activiteiten
