Les 5: De tuin van Epicurus
5.1 Situering: de Hellenistische en Romeinse periode
Hellenistische periode: Rijk van Alexander de Grote Romeinse periode: val Romeinse Rijk in 476
Op filosofisch vlak blijven de scholen van Aristoteles en Plato bestaan, maar daarnaast ontwikkelden
zich nog andere filosofische stromingen/scholen, elk met een eigen levensleer en manier om in het
leven te staan.
Filosofie meer beschouwd als ‘geneeskunde voor de ziel’, een manier om geestelijk gezond te blijven
en gemoedsrust te vinden.
We bespreken de eerste 2 scholen die vaak tegenover mekaar geplaatst worden, maar ook veel
gemeen hebben. => “de school van Epicurus”
5.2 Het Epicurisme
5.2.1 Epicurus
Afkomstig van Samos
Beïnvloed door Cynici*
Sticht soort commune: de Tuin (een alternatief in de vorm van een
zelfvoorzienende leefgemeenschap, waar hij zijn ideeën in de praktijk
kan brengen), autarkisch bestaan (incl. kweek van eigen groenten)
Poort: “Welkom vriend, hier is hedonè (genot) het hoogste goed”
“Leef verborgen”, “pluk de dag”
Het is beter je niet in te laten met politiek, rijkdom, eer en invloed en je
zo weinig mogelijk sociale verplichtingen op de hals te halen
Ook vrouwen nemen deel aan de groep + slaven worden op gelijke voet
behandelt als vrije burgers
Wereldbeeld = ‘moedern’: Hij laat de goden voor wat ze zijn en gaat ervan uit dat alles te
herleiden is tot materie.
epicuristisch: sober genietend of vol uitspattingen? (hij krijgt bijnaam “de woesteling” en zijn
leerlingen “epicuristische zwijnen), levensgenieter, iemand met een carpe-diem
, 5.2.1 Kosmologie
Materialisme: de kosmos bestaat uit atomen die
samenklitten en uiteenvallen (atoomleer Democritos)
Heel nuchtere benadering van God en godenwereld:
(geen zuiver atheïst die het bestaan van goden ontkent)
-de goden bemoeien zich niet met de mensen
-de goden bestaan uit vluchtige atomen (=etheratomen)
-*beroemde redenering over god: rechter dia*
5.2.2 Levenskunst
Het hedonisme van Epicurus
“Epicurus beschouwt zijn leer als ‘geneeskunde voor de ziel’. Het is haar taak om de oorzaken van
ongeluk, angst en verdriet, ‘de hele wervelstorm van de ziel’ bloot te leggen en een passende remedie
aan te reiken, net zoals geneeskunde dat doet bij lichamelijke klachten.“
hedonè (lust, genot, geluk) is uitgangspunt en doel van het leven (zoektocht naar geluk en
afkeer van pijn) => dominant mensbeeld
-Lichamelijk genot: afwezigheid van pijn (aponia) lange duur, soberheid (“stuur me een pot kaas,
zodat ik een feestmaal kan aanrichten”)
-Geestelijk genot: ataraxia (afwezigheid van zorgen, onverstoorbaarheid, gemoedsrust)
Geluk= je eenvoudig goed te voelen, zonder pijn en miserie
Hedonisme: streven naar plezier of genot (hedonè) als hoogste goed, Je dient met mate te
genieten van de goede dingen des levens, zonder dat het teveel moeite kost
Op geestelijk vlak staat angst geluk in de weg: angst is slechte raadgever en bezwaart het
gemoed. Voor gemoedsrust moeten angsten beperkt worden. De gedachte aan de goden en
vooral dan angst om door hen gestraft te worden kan een mens uit balans brengen
Goden leven ver weg van de mensen en grijpen niet in de wereld in.
Vergankelijkheid: het besef dat we moeten sterven maakt mensen angstig, angst vermijden
door de dood op een heel nuchtere manier te analyseren.
Centrale vraag: Wat zijn de natuurlijke & noodzakelijke voorwaarden /wat is er nodig om
gelukkig te zijn?
Filosofie als “geneeskunde voor de ziel” (transformerende kracht van reflectie)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentllambrecht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.