Uitgebreide samenvatting van biodiversiteit dier. In deze samenvatting worden de belangrijkste hoofdgroepen en fyla besproken. Hierbij wordt voornamelijk gefocust op de ongewervelde, maar ook de gewervelde dieren komen aan bod. Samen met evolutionaire mijlpalen. De tekst wordt verduidelijk m.b.v. a...
Evolutie van het dierenrijk ___________________________________________________________ 47
Thermen __________________________________________________________________________ 49
Oefenvragen ______________________________________________________________________ 50
Les 1 & 2 _______________________________________________________________________________ 50
Les 3 & 4 _______________________________________________________________________________ 51
Les 5 & 6 _______________________________________________________________________________ 52
Les 7 & 8 _______________________________________________________________________________ 53
Les 9 & 10 ______________________________________________________________________________ 53
Les 11 & 12 _____________________________________________________________________________ 54
Les 13 & 14 _____________________________________________________________________________ 55
Les 15&16 ______________________________________________________________________________ 56
3
,Introductie
Wat is een dier?
1. Eukaryoot
a. Kern met chromosomen wordt omgeven door kernmembraan
2. Meercellig
a. Cellen werken samen
b. Collageen
c. Weefsels en organen
3. Geen celwand & plastiden
4. Heterotroof
a. Organisch materiaal nodig als voedingstof
5. Mobiel
6. Zenuw en spierweefsel
7. Zelfde embryologische ontwikkeling
8. Hox genen
a. Genen die andere genen aansturen
b. Bepalen o.a. ledenmaat opbouw langs lichaamsas
9. Diploïdie en seksuele voortplanting
a. Haploïde fase is kort
Zoölogische nomenclatuur
• Opgezet door Carolus Linnaeus
o Systema natura
• Binominale naamgeving
o Equus Cabullus Linnaeus, 1758
o Genus epithethon auteur, datum
▪ Onderstreept kan ipv cursief
▪ Auteur en datum tussen haakjes als genus is veranderd
▪ 2 dieren zelfde naam
• Eerste waargenomen dier behoud naam
▪ 1 dier twee namen
• Eerste benoeming wordt behouden
4
,Classificatie
• Tree of life Meeste dieren zijn
o Ernst Haeckel 1866 ongewerveld <95%
o Charles Darwin 1837
• Op basis van
o Morfologische kenmerken
o Embryologische kenmerken
o Genetische kenmerken
• Grades
o Groepen gekarakteriseerd door een bepaald ontwikkelingsniveau
▪ Vaak een aanpassing aan een specifiek milieu
o Vaak artificiële groep
• Clades
o Altijd een monofyletische groep
• Regnum: animalia
o 1,3 miljoen diersoorten beschreven
▪ 10-30 miljoen diersoorten geschat
Latijn Nederlands Engels
Species Soort Species
Genus Genus Genus
Familia Familie Family
Ordo Orde Order
Classis Klasse Class
Phylum Stam Phylum
Regnum Rijk kingdom
Imperium Domein Domain
Leerdoelen
• De plaats in de stamboom
• Het bouwplant: lichaamsbouw
o Een set morfologische en ontwikkelingskenmerken
o Algemeenbouwplant
▪ Weefsels, symmetrie & segmentatie
o Orgaanstelsels
▪ Excretie, voortplanting, spijsvertering
• Evolutionaire verklaringen voor de lichaamsbouw
• De relatie tussen lichaamsbouw en levenswijze
5
,Fylogenetische boom
6
,Ontwikkeling
Meercellig
• Verdediging
o Groter → minder snel opgegeten
• Efficiënte samenwerking & specialisatie van cellen
o Opbouw van weefsels en organen
• Voedselverwerving vergroten
o Meer dan kolonie dan als individu
• Balans houden van inwendig milieu
Weefsels
• Cellen met zelfde vorm die gezamenlijk een of meerdere functies uit voeren
o Specialisatie
• Weefsels vormen samen organen
o Structuren in het lichaam die een gezamenlijke een of meerdere functies uitvoeren
▪ Hart, nier, longen, zenuwen
• Orgaansystemen
o Samenwerkende organen
▪ Darmstelsel, bloedstelsel, zenuwstelsel
Symmetrie
• Bilaterale symmetrie
o Betere en gerichte bewegingsmogelijkheden
o Concentratie van organen in bepaalde lichaamsdelen
o Ruimt voor cefalisatie
▪ Concentratie van sensorische structuren en organen vooraan het lichaam
Coeloom
• Bij triploblastische dieren
o Drie kiemlagen bij gastrulatie
o Ectoderm – Endoderm – Mesoderm
• Mesoderm
o Ontstaan de meeste organen uit
o Zoals excretie organen, bloedvaten en spieren
• Acoeloom
o Geen coeloom
• Pseudoscoeloom
o Wel een holte maar niet volledig omsloten door mesoderm
o Niet volledig omgeven door mesoderm
• Coeloom
o Holte tussen endoderm en mesoderm
o Volledig omsloten door mesoderm
o Voordelen
▪ Bescherming van inwendige organen
▪ Stevigheid & hydroskelet
▪ Snelle voorbeweging = actievere levenswijze
▪ Organen en lichaamswand kunnen onafhankelijk
bewegen
▪ Plaats voor opslag
▪ Barrière tussen binnen en buiten (ook lastig)
• Transportsystemen nodig
7
, Segmentatie
• Verdeling van het lichaam in min of meer gelijke compartimenten
• Organen worden herhaald
• Segement = somiet = metameer
• Komt o.a. voor bij
o Annelida
o Arthropoda
o Chordata
• Voordelen
o Betere & complexere beweging mogelijk
o Segmenten als reserveonderdeel
o Segmenten kunnen specialiseren
Ontwikkelingspatroon
Protostome ontwikkeling
• Veel weekdieren, raderdiertjes, platwormen & rondwormen
Deuterostome ontwikkeling
• Deuterostomia: Echinodermata, hemichordata, chordata
• Aantal dieren die niet tot de deuterostomia behoren!!
Protostoom Deuterostoom
Klieving Straalsgewijs Radiaal
Blastomeren Vroeg stadium gedetermineerd Vroeg stadium niet gedetermineerd
Mesodermvorming Schizocoel Enterocoel
Massa van mesoderm splitst en vorm Afsnoering van archenteron(oerdarm)
secundaire lichaamsvocht (coeloom) vormen secundair lichaamsholte
Eindfunctie Mond Anus Mond gevormd uit latere opining
blastopore Anus gevormd uit latere opening
* Determineren = Vastleggen wat functie/cel de blastomeren cel kan worden
Dus als je een cel uit een blastomeer haalt bij een deuterostoom kan de cel nog
Uitgroeien tot een heel organisme. Dit maakt eeneiige tweelingen mogelijk.
8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sabientje13. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
