Immunologie
Hoofdstuk 1: Inleiding tot het immuunsysteem – cellen en weefsels in
het immuunsysteem
Terminologie
Antigeen (Ag): een molecule die bindt aan een antilichaam of aan een T-cel receptor (TCR). De
meeste TCRs binden enkel peptiden gecomplexeerd met MHC. Zowel die peptiden als de eiwitten
waarvan ze afkomstig zijn worden T-cel antigenen genoemd.
Antilichaam (Al): een glycoproteïne, ook immunoglobine genoemd (Ig) geproduceerd door B cellen
en die antigenen bindt, vaak met hoge affiniteit en specificiteit.
Cytokinen: eiwitten die erg belangrijk zijn in de communicatie tussen cellen van het immuunsysteem.
Vele verschillende cellen kunnen cytokinen aanmaken. Cytokinen kunnen op verschillende manieren
worden ingedeeld.
Belang van het immuunsysteem
- Verdediging tegen infecties
o Invasie
o Vermenigvuldiging tegen gaan
o Verspreiding in het lichaam
o Ziekteverwekking
- Welke infecties
o Virussen
o Bacteriën
o Fungi
o Protozoaire parasieten
- Deze organismen zijn zeer sterk verschillend. Alleen al als je naar de grootte kijkt. Hoe je er
tegen verdedigt vraagt een andere aanpak van het immuunsysteem.
Hoe dringen pathogenen binnen?
- Respiratoire en gastro-intestinale systeem zijn belangrijke ingangswegen voor pathogenen
o Het zijn open buizen waar je makkelijk pathogenen binnen kan krijgen
- Wonden
o Vb. C. tetani
- Insectenbeten, intacte huid, IV druggebruik en seksueel contact
Ons lichaam is niet steriel. Er zijn heel veel micro-organismen op en in een individu. Er zijn ongeveer
evenveel micro-organismen als eigen cellen. MAAR sommige micro-organismen spelen een rol in ons
lichaam. Hoe dichter bij de buiten wereld hoe meer micro-organismen.
1
,Sub-klinische infectie = een infectie die bij een normaal gezond persoon ongemerkt voorbij gaat.
Opportunistische sub-klinische infectie = zelfde organismen die een persoon gaat infecteren met een
deficiënt immuunsysteem of een patiënt die medicijnen neemt die zijn immuunsysteem
onderdrukken.
Fysiologische belang van immuunsysteem
- Verdediging tegen infecties
- Verdediging tegen tumoren
- Weefselregeneratie en littekenvorming
- Immuunpathologie
o Falen van het immuunsysteem
- Normale immuunantwoord als probleem
o Bij transplantatie en gentherapie
Het immuunsysteem als bron van antilichamen. Al en afgeleiden gebruikt als zeer specifieke
componenten
- In vitro als reagens in onderzoek en diagnostiek
- In vivo als geneesmiddelen
Verdiensten van de immunologie: vaccinaties
➔ Nu veel minder gevallen van bepaalde ziekten tegenover jaren geleden.
➔ Allemaal ziekten die zeer sterk zijn terug gedrongen door het toedienen van vaccinaties
➔ MAAR ook gevaccineerde mensen kunnen nog symptomen krijgen maar de mensen die
gevaccineerd zijn hebben een lagere kans om te overlijden en op minder heftige
ziekte/symptomen.
2
,Aangeboren en adaptieve immuniteit
Aangeboren immuniteit = geheel van verdedigingsmechanismen dat aanwezig is op elk moment. Dat
zit bij ons allemaal klaar. Klaar om reactie uit te voeren in de eerste uren. Zoals bv.
- Intacte barrières zoals onze huid, respiratoire epithelen
- Mestcellen = vinden we in onze weefsels
- Fagocyten = cellen die vreemde structuren kunnen opnemen en vernietigen (fagocytose)
o 2 grote types
▪ Groene cel met 1 kern = monocyt
▪ Paarse cel met veel lobbige kernen = polymorfie nucleaire = neutrofielen
o Fagocyt is een verzamelnaam
- Dendritische cellen = cellen die instaat zijn om antigenen op te nemen maar kunnen ze niet
goed vernietigen
o Nemen vreemd materiaal op en tonen er deeltjes van aan de lymfocyten
- NK-cellen (natrual killer cellen) = behoren tot groep van cellen die heel erg lijken op de
klassieke lymfocyten (maar zijn geen echte lymfocyten). Voorbeelden van ILC cellen (= innate
lymfoyt cels)
- Complement systeem = eiwitten waarvan de meeste circuleren in het bloed
o = draagt bij tot de eerste reactie
Adaptieve immuniteit = T en B cellen zijn de belangrijkste cellen, worden natuurlijk geholpen door
andere cellen zoals dendritische cellen.
B lymfocyten:
- Dragen op hun membraan heel specifieke antilichamen
- Wanneer antilichaam op de B cel zit wordt het B cel receptor genoemd (BCR)
o = is een receptor voor antigenen
- wanneer het microbe bindt aan BCR krijgt de B cel signalen om te proliferen en ontstaan er
veel cellen met dezelfde specificiteit en bindingseigenschappen. Deze gaan allemaal hetzelfde
antigeen herkennen
- Deze moleculen gaan cellen secreteren → gesecreteerde antilichamen en deze vinden we
circulerend in ons bloed
3
, o Deze cellen kunnen ovaal worden en hun kern zit niet meer in het centrum = plasma
cellen
o Plasma cellen = secreteren antilichamen
T lymfocyten:
- Herkenning op B cellen gaat eenvoudiger dan op de T cel omdat de T cel niet rechtstreeks het
antigeen kan herkennen
- Moet het antigeen gepresenteerd krijgen. (groene moleculen) deze moleculen zijn MHC
moleculen
o Ze tonen een stukje van de structuur van een micro-organismen
- MHC moleculen samen met stukje eiwit van microbe wordt herkent door de receptor op de T
cel
- De dendritische cel neemt microbe op en in eiwit stukjes splitsen en daar 1 fragment van
gaat presenteren aan de T cel receptor
o Deze dendritische cel is een antigeen presenterende cel (APC)
- T cel gaat ook proliferen waardoor je dan vele cellen hebt die functies kunnen uitvoeren
- Dit zijn effector T cellen
o = cellen die geactiveerd zijn/ cellen die een microbe hebben gezien
Immunologie in de evolutie
Antilichamen, T en B cellen pas vanaf de vertebraten.
Adaptief immuunsysteem pas ontstaan omdat het aageboren immuunsysteem niet voldoende was.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper asdekooning. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €18,56. Je zit daarna nergens aan vast.
