Samenvatting
Samenvatting cultuursociologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze samenvatting is gemaakt met de slides, lesnotities en de teksten.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 88 pagina's
Voorbeeld 4 van de 88 pagina's
In winkelwagen2 beoordelingen
Door: LoesBollen • 3 jaar geleden
Door: sandramartens • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Cultuursociologie samenvattingH.1 Cultuursociologie
Aandacht voor
• geschiedenis + structuur veld
• grote onderscheiden
• voor recent onderzoek: symbolische grenzen
1.1 Cultuursociologie vs. Sociologie van cultuur
• Bijdragen aan algemene maatschappijkennis (component van handelen meenemen anders
deel gemist)
• Verhouding cultuur tov rest van wereld => zorgt voor problemen
o beperking in viewpoint, waarom nog onderzoeken van cultuur
o gebrek aan ambitie, niet opsluiten in hokje (niets anders over samenleving te zeggen)
A. Algemene cultuursociologie = culturele sociologie:
cultuur = algemene dimensie van alle handelen + belangrijke verklaring van handelen want:
o handelen gestuurd door normen/waarden
o handelen = communicatief
o actoren hebben geschiedenis
o handelen beïnvloed door voostellingswijzen
elk maatschappelijk verschijnsel cultuursociologisch te benaderen
bestuderen extra dimensie van handelen
B. Sociologie van cultuur
• Aantal studie-objecten (kunst, toneel,..), uitgaan van afgebakend geheel van objecten
(ruim)
• Cultuur = verzameling van objecten, afgebakend deel van sociale werkelijkheid
• Wuthon & Witten: 3 mogelijke benaderingen van cultuurproducten:
1. Cultuurproduct = doel of eindproduct
2. Cultuurproduct = middel om hoger doel te bereiken
3. Cultuurproduct = bijproduct, symbolisch object
-> niet sluitend want niet altijd duidelijk of symbolisch object doel op zich is of verdere
instrumentele bedoelingen heeft
• Vragen over hoe geproduceerd, wat is impact, hoe verdeeld, etc.
• Eindeloos aantal cultuurobjecten die veranderen over de tijd + moeilijk op te sommen
, Complementair maar andere focus, verschil niet in veelheid van bestudeerde fenomenen,
wel in manier waarop
• Houtman: cultuur = verklarende ipv het te verklaren = zelfstandige dimensie van denken,
handelen, voelen
Doelstelling cultuursociologie: klassieke sociologische thema’s vanuit cultuursociologische
invalshoek bekijken om zo toegevoegde waarde v.d. cultuursociologische benadering
centraal te stellen
Doelstelling: via studie van cultuur bijdrage tot algemene maatschappijkennis
1.2 Ambities
• Elk maatschappelijk verschijnsel vanuit cultuursociologisch invalshoek bestuderen
• Vanzelfsprekende in vraag stellen => onbegrip
• Tonen relevantie van cultuur aan (voorbeelden hangen af van cultuur tot cultuur)
Vb. placebo-effecten tonen dat cultuur algemene dimensie van leven is want bestaat + te
meten + overtuiging en denkbeeld over effect op organisme
• 3 belangrijke elementen in cultuursociologie:
1. Wat mensen geloven, vinden, weten, wat hen motiveert
2. Hoe het geloof, dat weten en die motivaties kaderen binnen de bredere
maatschappelijke context en waarin zij zich bewegen
! Inspiratie: Pierre Bourdieu
3. Wat de gevolgen van dat geloof, dat weten en die motivaties zijn voor de
levenswandel van individuen, groepen en de samenleving in zijn geheel
! 1 en 3: onderlinge verhouding toont algemene maatschappelijke aandacht voor rol van
betekenissen
! 2: aandaht voor hoe opvattingen verband houden met objectieve belangen verbonden aan
sociale positie want dialectisch verband tussen cultuur en positie (geen reductie), kijken naar
materiële dimensie van sociale
-> gevaar voor eenrichtingscausaliteit en dus afbreuk van idee dat cultuur een zelfstandige
dimensie van het handelen is
1.3 Methodologische aandachtspunten
• Benadert cultuur als dimensie van maatschappelijk handelen
o centraal: notie van betekenis (handelen obv van betekenissen gegeven aan
objecten/handelingen)
o 2 mogelijke benaderingen:
, 1. Mechanistische opvatting: menselijk handelen = machine die op voorspelbare
wijze reageert op bevelen (input + condities)
-> delen in nuts- en rationale keuzetheorieën
2. Culturele opvatting: menselijk handelen = functie v.d. situatie waarin mensen
geplaatst worden + van stimuli die worden toegediend
-> situatie en stimuli werken van buitenaf op individu
+ oriëntatie door geestelijke en emotionele factoren
=> algemene cultuursociologie: handelen gericht door waarden, normen,
betekenissen, voorstellingswijzen
• Jaren ’50-’60: invloed situatie + middelen + materiële condities die gedrag bepalen
-> marxistische + utilitaristische benadering én technologisch determinisme: handelen =
gemakkelijk begrijpbare aanpassing aan situatie waarin men handelt, niet nadenken over
denken en voelen van mens
• Methodologische aandachtspunten binnen cultuursociologie:
a. Aandacht voor begrijpen:
o Aandacht voor betekenisconstructie + motivaties van gedrag
Reden: betekenis = basis sociale actie individu + collectiviteiten
o Affiniteit met Weber’s Verstehende methode ( = sociaal handelen verklaren, gedrag
begrijpen door in te leven in andere mens)
=> aandacht besteden aan betekenis + processen betekenisconstructie want obj.
Waarneembare ervaringen niet voor alle individuen dezelfde betekenis
o Geen exclusieve kwalitatieve bezigheid
b. Aandacht voor interpretatie + individuele opvattingen binnen grotere sociale constructie
van de publieke opinie
! Geertz: Thick Description = beschrijving van gedrag waarbij ook context wordt beschreven
zodat buitenstaander gedrag kan begrijpen, al het menselijk gedrag te situeren in bredere
culturele structuren met symbolen, tekst, betekenissen,..
Opdracht cultuursocioloog: brede sociale structuren, betekenissen en praktijken ontdekken
c. Aandacht voor codes:
o Elementaire bron betekenisgeving
o Reden: sociaal leven = codes die bepalen hoe mensen aspecten van individueel en
publiek leven interpreteren + begrijpen
o Codes = binaire structuren gelinkt aan werkwijze brein (vb. goed vs. slecht)
Betekenis geven = toepassen reeks binaire codes (vaak met dezelfde regelmaat)
d. Aandacht voor narratieven:
, In wereld staan + acteren door voostelling die je van samenleving hebt en daar bijhorende
geloven, waarden, etc.
-> voorstelling (en dus sociaal gedrag) verwoorden adhv narratieve van hoe samenleving
eruit ziet + waarom
DUS narratieven:
o Verhalen verteld door
▪ Individu: narratief = verhalen die mensen zelf vertellen, reflectief, over reeds
gebeurde zaken, toekomst-vormend
▪ op macro-sociaal niveau
o Richten de aandacht, reduceren complexiteit
o Verklaren de wereld
o Collectiviteit, brokstuk cultuur: actief geconstrueerd
o Deel van cultuur/culturele omgeving => narrateif = duurzaam
o Toenemende mogelijkheden voor productie en verspreiding door
communicatiemiddelen
1.4 Definitie cultuur
Geertz: “Cultuur is een overgeleverd geheel van betekenissen die vervat zitten in symbolen; een
geheel van opvattingen uitgedrukt in symbolen via dewelke mensen met elkaar communiceren, hun
kennis van en houdingen tegenover het leven ontwikkelen en doorgeven”
DUS cultuur = mentaal gegeven (betekenissen) + cultuur als vervat in symbolenstructuren
➔ binnen cultuursociologie heel verschillende aspecten bekeken, verschillende segmenten
binnen heel brede definitie
➔ afkomstig van antropologie
➔ holistische def.
• Handelingsschema: situatie vs. cultuur:
o Situatie = middelen + condities waaronder moet handelen
-> resultaat van beïnvloeding cultuur in verleden
o Cultuur (intentionele aspecten van het handelen): 4 elementen:
▪ Waarden = bepalen doelen, bedoelingen,…
▪ Normen = factoren die band doelen – situatie leggen
▪ Betekenissen = waarmee normen en waarden gecommuniceerd worden
-> in symbolen
=> voorstellingen + symbolen (4)
o Communicatieve component: betekenissen + symbolen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ruthvanderfaeillie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen