2.1 Wat is balanscontrole
Balanscontrole = basis van alle motorische vaardigheden (grof- en fijnmotorisch) en
daarom speelt het een cruciale rol in alle activiteiten van het dagelijks leven.
Balanscontrole wordt geregeld door verschillende systemen en niet door één systeem
Balanscontrole komt voort uit/wordt uitgedaagd door interactie tussen verschillende
componenten
HOE KOMEN HOUDING EN BEWEGING TOT STAND?
- Taak:
o Mobiliteit: jezelf verplaatsen
o Stabiliteit: postuur aannemen en behouden
o Quasi-mobiliteit: vb. voorwaarts reiken waarbij steunbasis stabiel blijft
- Omgeving:
o Reguleerbaar: vb. omgevingsgeluiden à anticiperen vb. kind in stille ruimte
plaatsen
o Niet-reguleerbaar: vb. omgevingsgeluiden à als anticiperen niet mogelijk is
- Individu:
o Cognitie: aandacht, leren, probleemoplossend vermogen…
o Perceptie: sensorische prikkels en systemen
o Actie: spieren die contractie kunnen veroorzaken, ROM in gewrichten die
beweging toelaten, centrale aansturing van spieren
Interactie tussen taak, omgeving en individu
Mate waarin ze gaat interageren, zal ervoor zorgen dat houding en beweging tot stand
zal komen:
o Als 1 systeem minder goed werkt à implicaties voor houding en beweging
HOE VERHOUDT DIT ZICH TOT BALANS CONTROLE BIJ KINDEREN?
Houding en beweging maken integraal mee deel uit van balanscontrole.
WAT IS BALANSCONTROLE?
Balanscontrole = overkoepelend begrip.
1
,Posturale controle
- Het aannemen van een gewenste lichaamshouding en het behouden van deze
positie in een statische en dynamische situatie
- Taak- en omgevingsaspecten: nadruk op taak
- Statische situatie = een houding aannemen
o Zitten, staan, ...
- Dynamische situatie = motorische vaardigheid uitvoeren
o Kruipen, lopen, springen, springen...
- Steady-state control: predictieve controle (enkel taak, geen omgevingsfactoren die
invloed hebben)
o Vb. aan continue snelheid wandelen, bipodale stand aannemen gedurende 30 sec
Equilibrium controle
- Handhaven van de intersegmentale stabiliteit van het lichaam en de lichaamsdelen
ondanks de (interne en externe) krachten die erop inwerken
- Taak- en omgevingsaspecten: nadruk op omgeving
- Adequate reacties op de stabiliserende krachten zijn vereist om een val te
voorkomen (herstel van evenwichtscontrole, maar ook anticiperen)
- Reactieve controle: reactie op een bepaalde verstoring om een val te
voorkomen
o Posturale noodsysteem (onvoldoende anticiperen à mogelijk verlies van
balans)
o Reacties ter plaatse:
Lichte verstoring (goed in steunbasis) à oprichtreacties
Matige verstoring (dichtbij rand van steunbasis) à equilibrium / tilt
reacties
o Protectieve reacties: extreme verstoring (buiten steunbasis) à protectieve
reacties
Posturale en equilibrium controle komen altijd samen voor en zullen elkaar beïnvloeden
Anticipatorische controle: voor beweging te kunnen starten, moet je eerst het lichaam
stabiliseren zodat verstorende krachten (door de beweging geïnduceerd) worden
voorkomen:
o Noodzaak voor posturale controle
o Vb. arm snel heffen, tijdens wandelen ergens over moeten stappen
o Gaat gepaard met een bepaald leerproces à als het niet gekend is, kan je er
niet op anticiperen
-> lichaam klaarstomen om krachten te kunnen weerstaan
-> altijd aanwezig bij willekeurige bewegingen
-> gaat gepaard met een bepaald leerproces
Behoud positie Bereik positie Herstel positie
Statische positie, continue Zelf-geïnduceerde Reacties ter plaatse en
bewegingen bij constante bewegingen stapreacties / beschermende
snelheid reacties
2
, CONCLUSIE
- De meeste ADL hebben alle besturingsmechanismen op een punt nodig
- Bij het beoordelen van balansbeheersing dient aandacht te worden besteed aan
beide aspecten van balansbeheersing!
INDIVIDU-SPECIFIEKE ASPECTEN
- Perceptie-actie koppeling:
o Ontwikkeling van individuele sensorische systemen (vb. visuele systeem,
tactiele systeem)
o Ontwikkeling van sensorische strategieën
o Interne representatie (sensorisch of motorisch) à in black box van CZS
o Adaptieve mechanismen: aanpassen van output in functie van wat je
sensorisch binnen krijgt
o Anticipatorische mechanismen: op voorhand aanpassingen doen zodat iets tot
uiting kan komen à heel sterk gerelateerd aan mate van leerprocessen/
situaties die zich hebben voorgedaan
o Neuromusculaire synergiën: mate waarin bepaalde spieren/spiergroepen
actief gaan zijn en andere zullen relaxeren of meewerken om spiergroepen te
gaan versterken
o Musculoskeletale componenten: ROM, spierlengte
- Cognitie à aandacht, planning, probleemoplossend vermogen, motivatie, emoties,
leren (leerprocessen)
HOE VERHOUDT DIT ZICH TOT BALANSCONTROLE BIJ KINDEREN?
Mogelijke ontwikkelingsstoornissen
- Vertraagde ontwikkeling:
o Uiteindelijk bereiken kinderen dezelfde vaardigheden als
normaal ontwikkelende kinderen, maar op een latere leeftijd
o Neurologische ontwikkelingsstoornissen: vb. DCD, ADHD
- Plateau:
o Ontwikkelen maar tot een bepaald niveau à belangrijk om
deze kinderen zo zelfstandig mogelijk te laten leren
functioneren
o Matige tot ernstige neuromotorische aandoeningen: vb. CP
(GMFCS 1-5)
- Regressie:
o Afname in motorische vaardigheden vanaf een bepaald moment
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karenmeesters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,66. Je zit daarna nergens aan vast.