European integration since 1945
Inleiding
veel gemaakte fouten en verwarringen
- regulation= verordening en directive= richtlijn
- EMU= Economic and monetary Union
- Benelux is niet gelijk aan Benelux landen
- Raad van de Europese Unie (de Raad) ≠ Europese Raad ≠ Raad van Europa
- Britse eilanden > Republiek Ierland + Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-
Ierland
- Groot-Brittannië > Engeland + Wales + Schotland
1. waarom is er nog geen Europees leger?
De pioniersfase: het begin van de Europese integratie (1950) proces kan niet worden
verklaard zonder rekening te houden met:
- initiatieven van vóór de Tweede Wereldoorlog, er duiken dan al allerlei inactieven op om
tot een nieuw, vredevoller orde te komen in Europa
pan-Europese beweging van graaf Richard von Coudenhove-Kallergi (1923); bestaat
nog steeds
Pact van Kellog-Briand (1927); ipv te kiezen voor oorlog te kiezen voor vredevolle
oplossingen
- ervaring van WOII: de horror en Frans-Duitse confrontatie: relatie tussen Frankrijk en het
bezette Duitsland is daarom na WO II bijzonder delicaat
- partijpolitieke netwerken; bepalende factor voor het Europese integratieproces
- persoonlijkheden:
Winston Churchill= eerste minister van VK 1940-45 en 1961-1955, voor een alliantie tussen
VK en Frankrijk, spreekt als eerste over ijzeren gordijn in 1946, rol in 1 e fase van Europese
integratie, spreekt over ‘Verenigde Staten van Europa’, wil W-Duitsland re-integreren
- het voorbeeld van de Benelux:
Opgericht 1948
voorganger = Belgisch-Luxemburgse Economische Unie (BLEU) °1921,
programma: één munt, douane-unie (= afschaffing invoerrechten voor
binnenlandse handel + één gemeenschappelijk tarief voor buitenlandse handel)
met eigen instellingen, beperkingen: geen economische unie, veel
uitzonderingen (bv. alcohol)
Overeenkomst van Ouchy (1932) tussen BLEU en NL (context van protectionisme,
benadeling kleine landen): mislukt
3 regeringen in excile in Londen: °Benelux september 1944 politiek akkoord
douane-unie
- betekenis Benelux (1948-)
Pioniers- en voorbeeldfuncties voor het Europese integratieproces
3 landen in één douane-unie
einde rivaliteit 3 landen (1830-1940)
context van Bretton Woods (1944) en Marshallplan
, uitbreiding met Frankrijk en Italië (Fritalux) mislukt
pas in 1958 Beneluxverdrag over economische unie: consolidatie + nieuw
programma
relatief autonome instellingen
monetaire unie (eurozone) en vrij verkeer van personen (Schengen)
eigen (relatief autonome) instellingen
- Benelux vandaag
Verdrag verlengd op 17 juni 2008 (na 50 jaar)
onbeperkte duur
naamswijziging: van Benelux Economische Unie naar Benelux Unie
minder instellingen
uitgebreid tot niet-economische samenwerking: grensoverschrijdende politie
grensoverschrijdende politie, grensoverschrijdende arbeidsmigratie enz.
nog steeds een succesvol voorbeeld van regionale integratie
belofte van politieke integratie nooit waargemaakt
ingehaald door de Europese (economische) integratie van Rome (ontstaan EEG
(EEC)= Europese economische gemeenschap
- Koude Oorlog & Marshallplan
meteen na WO II groeit hoop op een meer constructieve internationale
samenwerking
25 april 1945: formele oprichting VN
April 1949: oprichting NAVO
1955 oprichting Warschaupact, tegenhanger van NAVO
demilitarisering VS en West-Europa versus Stalin
verzwakking bondgenoten door WOII + winter 1946-47, o.a. VK + burgeroorlog
Griekenland
ad hoc financiële steun VS
geplande aanpak "Europees herstelprogramma" (economisch stimuleringspakket)
door vrijwillige bijstand, Centraal en Oost-Europese landen gedwongen door SU om
hierop niet in te gaan
eigen belang VS (schuldaflossing + export consumptiegoederen)
1947-48 °OEEC (vanaf 1960 OECD)
Gefaald in het realiseren van Europese integratie
- Congres van Den Haag 1948
Oprichting raad van Europa
- Raad van Europa (1949-) geen EU instelling
Verdrag van Londen
oprichtende leden: VK, Frankrijk, Benelux-landen, Italië, Ierland, Noorwegen,
Zweden, Denemarken
instellingen: Raad van Ministers (intergouvernementeel) + Parlementaire
Assemblee
geen overdracht van soevereiniteit
behalve Europees Hof voor de Rechten van de Mens (ECHM 1950)
democratie, mensenrechten, bescherming van minderheden, teleurstellingen leiden
tot:
