Vraagstukken uit de penologie
en forensische hulpverlening
Deel van prof. Daems
,Inhoudsopgave
Introductie.............................................................................................................. 3
Situering.............................................................................................................. 3
Begrippen............................................................................................................ 3
Doelstellingen..................................................................................................... 3
Inhoud................................................................................................................. 3
Evaluatie............................................................................................................. 3
Elektronisch toezicht (deel 1)................................................................................. 4
(1) Inleiding......................................................................................................... 4
Ontstaan ET..................................................................................................... 5
(2) De ontwikkeling van ET in België in vogelvlucht............................................6
Experimentatie (1998-2000)............................................................................ 6
Stabilisering (2000-206)................................................................................... 7
Intensifiëring (2006-2011)................................................................................ 7
Diversifiëring (2011-…).................................................................................... 7
(3) Wat is de aantrekkingskracht van ET?...........................................................9
Van de functies van de vrijheidsstraf...............................................................9
Naar de functies van het ET............................................................................. 9
Elektronisch toezicht deel 2.................................................................................. 17
(4) ET in Europa................................................................................................. 17
Europees onderzoek in 5 jurisdicties..............................................................17
ET – wereldwijd – McDonalidsering?...............................................................19
(5) Ethisch kader: grenzen aan de groei van ET?..............................................20
‘Gaat poesje wenen als ik hem alleen laat?’..................................................20
Enkele thema’s............................................................................................... 20
Europees initiatief: Recommendation CM/ Rec (2014)4..................................21
(6) Vragen bij ET................................................................................................ 22
Teveel of te weinig ET?................................................................................... 23
Succes of mislukking?.................................................................................... 23
Apollo of Dyonisos?........................................................................................ 23
Basiswet gevangeniswezen en rechtspositie van gedetineerde: casus
naaktfouilles......................................................................................................... 25
(1)Inleiding........................................................................................................ 25
(2)Ontwikkelingen basiswet gevangeniswezen (Korte opfrissing).....................26
(2.1) Van inherente beperkingen….................................................................26
(2.2) …naar gelegitimeerde beperkingen.......................................................27
(2.3) Ontwikkelingen in België in vogelvlucht................................................28
(2.4) Basisprincipes van de basiswet gevangeniswezen................................28
1
, (2.5) Het hobbelparcours van de basiswet gevangeniswezen........................29
(2.6) Casus: de regulering en deregulering van de naaktfouilles...................29
(3)Besluit........................................................................................................... 37
Toezicht op detentie............................................................................................. 38
(1 )Inleiding: waarom toezicht?.........................................................................38
Onafhankelijk toezicht op gevangenissen is…...............................................38
(2) De preventieve wende................................................................................. 39
Het voorstel van Gautier................................................................................ 40
De weg naar het voorstel: van Verenigde Naties naar raad van Europa en
terug.............................................................................................................. 40
(3) Het Europese antifoltercomité.....................................................................41
Het CPT: ‘This story of success…’...................................................................42
België en het CPT........................................................................................... 42
(4 ) Het VN-antifoltercomité.............................................................................. 42
Tweepijlerstructuur......................................................................................... 43
Een moeizame start voor het SPT..................................................................44
Malcolm Evans, 20 oktober 2015:..................................................................45
12e jaarrapport (maart 2019).........................................................................45
17e jaarrapport (maart 2024).........................................................................45
(5)Het dertigersdilemma van het CPT...............................................................45
Standbeelden en slaven................................................................................. 46
Dialoog: ruis op de lijn? CPT klaagt….............................................................46
En opnieuw..................................................................................................... 47
En opnieuw…................................................................................................. 47
En ook meer recent (Slowakije)…...................................................................47
…en zelfs bij Finland....................................................................................... 47
Wat is er aan de hand?................................................................................... 47
Verschillende manieren van antwoorden.......................................................48
België............................................................................................................. 48
(6)Centrale toezichtsraad en commissies van toezicht.....................................52
(7)Tot besluit..................................................................................................... 52
Europese penologie.............................................................................................. 53
(1)Inleiding: Europa en de straf.........................................................................53
(2) Raad van Europa.......................................................................................... 53
(2.1) Europees Hof voor de Rechten van de Mens..........................................54
(2.2) CPT........................................................................................................ 54
(2.3) Aanbevelingen van Committee of Ministers..........................................55
(3)Europese Unie............................................................................................... 55
EU en gevangenissen..................................................................................... 56
2
, Introductie
24/09/2024 9u – Prof. Daems
Situering
• In pijler ‘Persoons- en gemeenschapsgerichte
criminologie’
• T.a.v. hoorcollege ‘Penologie en penitentiair
recht’ (3de Bac)
• T.a.v. hoorcollege ‘Gerechtelijke geestelijke
gezondheidszorg’ (2de Bac) ~ internering
• T.a.v. Criminologische praktijk en werkcollege
(3de Bac) – Strafrechtsbedeling en
welzijnszorg
• T.a.v. de masterproef
Begrippen
Penologie
Gedrags- en sociaalwetenschappelijke studie van strafrechtelijke sancties,
strafoplegging en strafuitvoering
Forensische hulpverlening
Diverse vormen van gedragskundige en/of hulpverlenende interventies in
de opeenvolgende fasen van de strafrechtsbedeling, zowel in een
vrijheidsbenemende als in een niet-vrijheidsbenemende context
Doelstellingen
• Kennen
– Nieuwe thema’s: grondige kennis/inzicht
– Penologische en forensische theorievorming
– Het institutionele/juridische kader + feitelijk functioneren
– Evaluatief onderzoek (bv. individuele strafervaring, functioneren
elektronisch toezicht)
• Kunnen
– Geïntegreerde benadering van praktijk – beleid – onderzoek –
theorie
• Houding
– Kritische en wetenschappelijk onderbouwde benadering van
hedendaagse fenomenen
Inhoud
• Zie programma 2024-2025 op Toledo + volgende slide
• Reader = verplichte lectuur, gekoppeld aan thema’s van hoorcolleges
-> online te downloaden via Toledo
– Ondersteunend en aanvullend t.a.v. de hoorcolleges
– Te kennen!
• Toledo (powerpoints hoorcolleges, teksten reader, mededelingen)
Evaluatie
Klassiek, mondeling examen met schriftelijke voorbereiding
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studentcriminologie0. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,66. Je zit daarna nergens aan vast.
