Gezondheidsrecht
DEEL 1: Multidisciplinaire opdracht staat op 5/20
Stappen:
1. Introductiesessie (10/10, 17-21u)
2. Individuele opdracht (tegen 18/11) staat op 2,5 punten
o Minimaal 1500 worden en maximaal 2500 woorden (voetnoten niet
begrepen)
o Gaat over een rechtsvraag die verband houdt met de casus van het
groepswerk
o De rechtsvraag wordt ten laatste 10 oktober meegedeeld door de
docent
o Tegen ten laatste 28 oktober om 23.59u kan er feedback worden
gevraagd met betrekking tot de voorlopige versie van de paper. De
feedback wordt ten laatste 5 november overhandigd.
o Paper wordt ten laatste maandag 18 november om 23.59u
doorgestuurd naar de docent en naar de andere groepsleden.
3. Groepspresentaties (12/12, 17-21u) staat op 1,25 punten. DUUR: 10 min
o In het geval van het gebruik van een ppt, moet deze ten laatste 11
december naar de docenten worden doorgestuurd.
o 25 november 23.59u: indienen schriftelijke feedback over de voortgang
van de groep.
o Ten laatste 2 december ontvang je een beknopte schriftelijke feedback.
4. Groepsadvies (tegen 20/12) staat op 1,25 punten
o Minimaal 1500 woorden en maximaal 2500 woorden (bronnenlijst niet
inbegrepen)
5. Invullen van een buddycheck tegen ten laatste maandag 6 januari
!! Aanwezigheid en deelname is verplicht !!
DEEL 2: Het mondelinge examen in januari staat op 15/20. Bestaande uit:
o Twee vragen (een inzichtvraag en een toepassingsvraag), gebaseerd op de lessen
o Elke vraag staat op 7,5 punten
o Gesloten boek
o Met codex
o 30 minuten voorbereiding
o Voorbereiding wordt gelezen en gequoteerd
o Mondelinge vragen ter verduidelijking en bijvragen
Vereist: slagen op beide onderdelen, met name op de opdracht en het mondelinge
examen!
1
,Inhoudsopgave
DEEL I. ORGANISATIE VAN DE ZORG
1. Inleidende module
2. Ziekenhuizen
3. Orde van artsen
4. Geneesmiddelen
DEEL II. RECHTSVERHOUDINGEN
1. Inleidende module
2. Aansprakelijkheid
3. Beroepsgeheim
4. Kwaliteit
DEEL III. ETHISCHE KWESTIES
1. Beginnend leven
2. Dwang
3. Designer Babies
4. Eindigend leven
DEEL 1.: de organisatie van de gezondheidszorg
Onderdeel I. Organisatie van de gezondheidszorg in een notendop
2
, 1. Gezondheid – gezondheidsrecht – zorgdriehoek
Gezondheidsrecht is een ruim begrip
Een veelgebruikte definitie voor het begrip “gezondheid” is de definitie van de
Wereldgezondheidszorgorganisatie (WHO).
“Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the
absence of disease or infirmity.”
Gezondheid is dus een ruim begrip en kan als meer worden gezien dan de eerste
associaties die er aan worden gegeven. Het gaat om meer dan ziekten, ziekenhuizen …
Gezondheid is namelijk gekoppeld aan welzijn.
Langs de andere kant is deze definitie van gezondheid ook wel te ruim. Je kan deze
definitie niet gaan gebruiken om het gezondheidsrecht op te bouwen.
Gezondheidsrecht
Er is geen duidelijke afbakening van het gezondheidsrecht. Er zijn geen duidelijke
grenzen die aangeven wat er tot het gezondheidsrecht behoort en wat er buiten valt. Het
gaat om een rechtsdomein zonder duidelijke afbakening. Deze afbakening wordt wel iets
duidelijker wanneer we het concept “medisch recht” gebruiken. Bij deze term kan men
zich al iets meer gaan voorstellen. De term “gezondheidsrecht” is veel ruimer aangezien
het ook gaat over de preventieve gezondheidszorg.
Naast het feit dat het gaat om een rechtsdomein zonder duidelijke afbakening, is het ook
een rechtsdomein dat zich niet beperkt tot één rechtstak. Het gezondheidsrecht plukt
principes uit het publiekrecht, het privaatrecht, het strafrecht … Daarnaast ontwikkelt het
gezondheidsrecht ook eigen regelgeving, aangevuld op met het gemeen recht. Er zijn
binnen het gezondheidsrecht heel wat eigen wetgevingen, eigen regels. Denk
bijvoorbeeld aan de Wet Patiëntenrechten of de Wet Uitoefening
Gezondheidszorgberoepen. In dit laatste geval geeft de overheid weer aan welke
kwalificaties een persoon moet voldoen om het beroep van gezondheidszorg te mogen
uitoefenen.
Er is dus een hele reeks aan eigen regelgeving, maar deze is niet volledig dekkend. Soms
zal je voor antwoorden op vragen niet terecht kunnen bij de eigen regelgeving, maar zal
je naar het gemeen recht moeten gaan kijken zoals het gemeen publiekrecht, het
gemeen privaatrecht en het gemeen strafrecht. Er zijn bijvoorbeeld specifieke
strafbepalingen in het gezondheidsrecht zoals voor de onwettige uitoefening van de
geneeskunde, maar heel vaak zijn ook gemeenrechtelijke strafbepalingen van toepassing
(bv. art. 459 Sw. bevat de regel over het beroepsgeheim). Zo bevat het gemeen
strafrecht ook regels over slagen en verwondingen. Een arts die zonder toestemming een
medische behandeling uitvoert, kan schuldig worden bevonden aan dat
gemeenrechtelijke misdrijf.
De eigen regelgeving van het gezondheidsrecht zal altijd samengelezen moeten worden
met het gemeen recht.
3
, Gezondheidsrecht vs. Welzijnsrecht
Zoals eerder aangegeven is het gezondheidsrecht een niet heel erg duidelijk af te
bakenen domein. Dit is vooral duidelijk waar het gezondheidsrecht raakt aan het
welzijnsrecht. Het is immers zo dat op sommige universiteiten en hogescholen er niet
enkel een vak gezondheidsrecht bestaat, maar ook een vak welzijnsrecht. Ook wanneer je
wikipedia opent (niet de meest betrouwbare bron) is er op te merken dat er een topic
‘gezondheidsrecht’ en een topic ‘welzijnsrecht’ is.
Wat is het verschil tussen gezondheidsrecht en welzijnsrecht?
Gezondheidsrecht Welzijnsrecht
Deel van het sociaal recht? De
Deel van het publiek recht? Er is
literatuur zegt dat welzijnsrecht,
literatuur dat zegt dat het
sociaal recht is. Ook het welzijnsrecht
gezondheidsrecht deel uitmaakt van
is niet enkel sociaal recht. Het is wel
het publiekrecht. Dit is ten dele waar.
zo dat het welzijnsrecht binnen het
Zoals hierboven aangehaald, is het
sociaal recht gekaderd wordt. Het
gezondheidsrecht niet louter
sociaal recht bestaat nl. uit
publiekrecht. Gezondheidsrecht bevat
arbeidsrecht, socialezekerheidsrecht
bijvoorbeeld ook aspecten van het
en welzijnsrecht. MAAR welzijnsrecht
privaatrecht. Wanneer je gaat gaan
is niet louter sociaalrechtelijk. Ook het
kijken naar de verhouding tussen
welzijnsrecht kent privaatrechtelijke
beroepsbeoefenaar en de patiënt, heb
aspecten, publiekrechtelijke aspecten
je te maken met het privaatrecht.
en strafrechtelijke aspecten.
Curatief? Er wordt gezegd dat
gezondheidsrecht curatief is. Ook dit
Preventief? Er wordt gezegd dat
klopt niet helemaal. Het
welzijnsrecht preventief is. Ook dit
gezondheidsrecht kan eveneens
klopt niet helemaal.
ingaan op preventieve aspecten van
de gezondheid.
Federaal? Gezondheidsrecht is
overwegend federale materie. Dit is
voor een deel juist. Na de eerste
Gemeenschappen? Welzijnsrecht is
staatshervorming is heel wat van het
overwegend gemeenschapsmaterie.
medische federaal gebleven. Zo
Alles wat welzijnsbeleid is zoals
waren de ziekenhuizen federaal, maar
voorzieningen voor personen met een
ook de artsen, erkenningen …
handicap, kinderopvang, woon- en
Vandaag is het echter zo dat, binnen
zorgcentra … behoort tot
het gezondheidsrecht, de
gemeenschapsmaterie.
gemeenschappen sinds de zesde
staatshervorming heel wat
bevoegdheden hebben.
Art. 5, I BWHI Art. 5, II BWHI
“Gezondheidsbeleid” “Bijstand aan personen”
Het gezondheidsrecht valt veelal Het welzijnsrecht valt veelal samen
samen met wat in dit deel van art. 5 met wat in dit deel van art. 5 BWHI
BWHI staat. Hierin is o.a. terug te staat. Hierin is o.a. terug te vinden:
4
