Samenvatting
Samenvatting Aardwetenschappen II partim bodems
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
samenvatting bij de slides en cursustekst van het deel bodems
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aardwetenschappen II – Bodemkunde1. Inleiding
Wat is een bodem?
- Bodem:
o Aan oppervlak
o Minerale + organische bestanddelen
o Los
- Gesteente:
o In diepere ondergrond
o Alleen minerale bestanddelen
o Vast: uitz.: sedimenten zijn losse gesteenten!!
- Gesteente → bodem via verwering
- Definitie:
o Geologen: een bodem is het bovenste, losse gedeelte van de aardkorst,
ontstaan door verwering van gesteente; gaat tot op een diepte waarop het
oorspronkelijke gesteente niet verweerd is
o Landbouwwetenschappers: een bodem is het bovenste, losse gedeelte
van de aardkorst, tot op een diepte die van belang is voor planten.
o Bodemkunde of pedologie: de studie van bodems en processen die er
zich in afspelen
Belang van bodems:
- Bodems bepalen welke planten en microben ergens kunnen leven en zijn dus belangrijk voor de
biodiversiteit, …
- Bodems zijn belangrijk voor plantengroei en dus productie van hout, voedsel, energie, …
- Bodems bepalen of polluenten worden vastgehouden of wegspoelen, worden geïmmobiliseerd of
beschikbaar blijven
- Bodems zijn heel belangrijk in klimaatcontrole:
o Onzekerheid over effect van opwarming op de afbraak van organische materie zorgt voor de
grootste onzekerheid in klimaatvoorspellingen
Waaruit bestaat een bodem?
- 50% vaste materie:
o Mineralen
o Organisch materiaal
- 50% poriën gevuld met:
o Water
o Lucht
2. Minerale bodembestanddelen
Minerale samenstelling bepaalt eigenschappen van bodems:
- SiO2:
o Verweert heel traag & onvolledig = grote partikels = zandbodem
o Klein specifiek oppervlak & weinig ladingen = weinig nutriëntenreferentie
o Weinig bufferend vermogen tegen verzuring (weinig basische kationen: Mg, Ca, K)
1
, - Silicaathoudende bodems:
o Snellere verwering = kleine partikels = dikwijls leem- of kleibodems = groot specifiek
oppervlak & veel ladingen = betere retentie van ionen = vruchtbaarder
o Silicaten → beter bufferend vermogen (wel basische kationen)
- Kalkbodems (CaCO3):
o Hoge pH = problemen met P (slaat neer) + teveel aan Ca = problemen voor opname andere
bivalente kationen (Mg, Zn, Fe)
o CaCO3 verweert snel = dikwijls leem- of kleibodems
Bodemtextuur:
- Door verwering gesteente → bodemdeeltjes van
verschillende grootte
- Textuur = korrelgrootteverdeling van minerale
bestanddelen
- Textuur is belangrijk want = meebepalend voor
water- en nutriëntenretentie en dus
bodemvruchtbaarheid
- Verschillende classificatiesystemen !!!
o Sedimentologen
o Bodemkundigen:
▪ < 0,002 mm: kleifractie
▪ < 0,05 mm: leemfractie
▪ < 2 mm: zandfractie
▪ < 2 cm: grind
▪ > 2 cm: stenen of keien
- Textuurklassen:
o Bodem steeds mengeling van
korrelgroottefracties
o Indeling in textuurklassen afhankelijk van de
verhouding zand, leem en klei
o Voorgesteld in textuurdriehoek
▪ Driehoek is asymmetrisch!
o Hoe kleiner partikels hoe meer oppervlak er
is, dus hoe actiever:
▪ Meer interacties tussen partikels,
▪ Meer waterbinding
o Zware gronden: moeilijk bewerkbaar (A, E en U-gronden)
▪ Te nat, enkel als weiland
o Lichte gronden: gemakkelijk bewerkbaar (Z, S en P-gronden)
▪ Weinig vocht en nutriënten > lage productiviteit
o Middelzware gronden: leem- en zandleemgronden
nog goed bewerkbaar
▪ Optimale vocht- en nutriëntencondities > ideaal
landbouw
o Cumulatieve curve: weergave van alle
korrelgroottefracties
▪ Veel meer informatie dan textuurklasse
▪ Mediane korrel-diameter
▪ Onderscheid binnen grotere klassen (vb. fijn zand of grof zand)
Bodemstructuur:
- Bodems (samengevat):
o Vaste deeltjes: mineralen + dood en levend organisch materiaal
o Tussen de vaste deeltjes: macro- en micro-poriën: lucht en water: beiden super belangrijk
2
, o De textuur + de manier waarop de vaste deeltjes gestapeld zitten bepaalt het voorkomen
van macro- en micro-poriën
o = bodemstructuur
- Kruimelstructuur: zorgt voor meer grote poriën en dus betere drainage (kleibodems) maar ook
voor microporiën en dus betere waterretentie (zandbodems)
- Individuele partikels gegroepeerd in ‘ AGGREGATEN’ → heel
belangrijk voor bodemfuncties
o in aggregaat dikwijls anaeroob > veel tragere afbraak
> organische materie kan zich heel sterk binden aan
mineralen = lange termijn C-sink
o In aggregaten veel kleine poriën, tussen aggregaten
veel grote poriën > drainage & vochtretentie
o Belangrijk voor optimale lucht/water balans en is een
BIOLOGISCH proces
- Vb. goede en slechte structuur:
o Beide hebben dezelfde textuur, dus dezelfde percentages van bodemdeeltjes
o Linkse bodem heeft weinig macroporiën, waardoor water bij veel regenval niet goed naar
beneden zal sijpelen => compactie en ploegen
o Rechtse bodem goede verhouding micro en macro poriën waardoor water goed
vastgehouden wordt en veel opgenomen kan worden bij hevige regenval
o Organische materie speelt sleutelrol bij vormen poriën
3. Bodemvorming
Vier bodemvormende processen: bodem = dynamisch:
- Additie van materiaal:
o Op bodem vallen van plantenresten & atmosferisch stof:
roet, stikstof, Saharazand, …
o Afzetting van minerale bodemdeeltjes
o Verwering moedergesteente
- Verlies van materiaal:
o Decompositie van organisch materiaal
o Erosie van bodemtoplaag
o Uitloging van opgeloste stoffen
- Transformatie van materiaal:
o Verwering van mineralen (vb. veldspaat) tot andere
mineralen (vb. kaolien)
o Humificatie van plantenresten
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolienvanaelst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen