Basiskennis Konijn :
Hoofdstuk 1 : inleiding
1. Taxonomie
Orders : - lagomorpha (= haasachtigen) -> konijn , haas
- rodentia (= knaagdieren) -> myomorpha = rat , muis , hamster
Caviomorpha/hystricomoph =
cavia
Sciuromorpha = eekhoorn
Oryctolagus cuniculi = konijn
↓ ↓
Een haas hol → hazen leven niet in holen ,maar verschuilen zich in een
leger = kuil
die graaft
2. Herkomst
- Oorspronkelijk afkomstig → Iberisch schiereiland
- 2000 jaar geleden geïntroduceerd in de rest van Europa door de Romeinen
- andere werelddelen → Australië en Nieuw Zeeland →afwezigheid predatoren →
konijnenplaag.
- nu → boerderijdieren, proefdieren en gezelschapsdieren
- (Semi-)dorre klimaten
- Grote temperatuurschommelingen : - Tolereren geen extreme
weersomstandigheden
- Thermoregulatie met
gedrag : - Gangenstelsel, tunnel
- Schemer/nachtdieren
→ Belang geur!
3. Wilde konijnen
Konijnenburcht
= een complex gangenstelsel bestaande uit tunnels (die tot drie meter diep
kunnen gaan), met meerdere in- en uitgangen en kamers of woonketels.
=> Bij het gedomesticeerde konijn → schuilplaatsen met meerdere in-en
uitgangen!
Een konijnenburcht kan meer dan 50 in- en uitgangen hebben.
Er zijn twee soorten openingen: - Duidelijk zichtbare openingen → verhoogde
aarde rond
opening en latrine(=toilet) in de
omgeving → ingangen worden
van buiten uit gegraven
- Verborgen openingen → onder een
struik uitmonden →
ingangen → geen overtollige aarde
te zien → van binnenuit
worden gegraven → toegang geven
tot verticale tunnels → snel
in en uit de burcht → moeilijker voor
predatoren.
,tunnels → slechts 15 cm in diameter → wijdere delen → diameter van 40 cm →
kunnen kruisen
tunnels lopen dood met op het einde een soort kamer waarin konijnen kunnen
rusten, zich wassen en hun caecotrofen opeten
Voedsters ( = vrouwelijke konijnen ) graven het grootste deel van het
tunnelcomplex!
De grootte van de groep → afhankelijk : beschikbaarheid voedselbron
structuur ondergrond
(hoe moeilijk het is om er te graven en het gangenstelsel te onderhouden)
Gemakkelijk graven: normale groep = man + vrouw
Moeilijk graven: normale groep = groep groter + verschillende (sub)groepen
dicht bij elkaar → grotere inspanning → grote groepen = kolonies → 100 konijnen
(mogelijk tot 300-400 konijnen)
Sociaal gedrag
=> Bij het gedomesticeerde konijn → groepen van twee tot acht konijnen !
- Konijnen leven in groepen met een complexe sociale structuur (dominantie
hiërarchie)
- Binnen een kolonie → zeer veel subgroepen uit twee tot acht individuen
- Voedsters binnen een subgroep zijn vaak verwant.
- rammelaars geslachtsrijp (=baby’s) → - in subgroep blijven waar ze zijn
opgegroeid
- subgroep verlaten →
subgroep binnen de kolonie
vervoegen
- kolonie verlaten
=> Bij het gedomesticeerde konijn → koppeling gemakkelijker tussen man en
vrouw
Zowel tussen mannen als vrouwen onderling is er competitie!
Competitie binnen het geslacht :
- Rammelaars in competitie met elkaar → gangenstelsel, paringspartner en beste
voedsel
- Voedsters in competitie met elkaar → beste nestkamer → agressief verdedigen
- Voedsters hoger in rang → dieper nestkamer → de jongen beter beschermd →
tegen predatoren
- Voedsters lager in rang → oppervlakkige kamers of korte tunnel graven met
nestkamer op einde
op een afstand van de burcht → minder veilig voor de jongen
Territoriaal gedrag
Agressie → tijdens het kweekseizoen (= eind januari-augustus vanwege de
langere dagen)
, Gelinkt met de voortplanting :
- Mannen verdedigen → territoriale grenzen → voedsters te beschermen
tegenover andere
mannen en jagen ze dan ook met agressie weg
- Vrouwen verdedigen → hol tegenover andere vrouwen
Besluit
- in functie van sociaal en territoriaal gedrag → belangrijk om elkaar te kunnen
identificeren zowel
binnen de groep (hiërarchie) als naar andere groepen toe (territoriaal) en ook te
communiceren
- Belang van geur (individuele geur + groepsgeur)!
- Geurmarkering → normaal territoriaal gedrag : - Markeren van andere individuen
- Markeren van
objecten
Algemene kenmerken voortplanting
- Geïnduceerde ovulators met ovulatie 10-13 uren na copulatie
- Oestrus cyclus duurt 4-17 dagen
- Drachtduur ongeveer 31 dagen (29-35 dagen)
- Voedsters hebben 3-5 paar melkklieren die enkele dagen voor de partus
toenemen in grootte
- Wanneer de bevalling nadert → voedster nest maken met mengsel van grassen
en eigen vacht
- Nest bevat gemiddeld 4-10 jongen
Maternaal gedrag
- Zogen slechts één of twee keer per dag heel kort de jongen!
→ gevolg : mensen denken dat de moeder haar nest verlaten heeft
- Bedekken de uitgang van de nestkamer
Bij het gedomesticeerde konijn → hetzelfde gebeuren wanneer voedsters in groep
te dicht op elkaar leven Vb bij een hobbykweker waarbij voedsters en
rammelaars vrij in groep worden gehouden om te kweken en waarbij de konijnen
uiteindelijk te weinig ruimte en nestgelegenheden hebben
kolonie te dicht bevolkt → voedsters jongen doden (bij voorkeur jongen van
andere voedsters)
Gedrag jongen
Nestblijvers
- Ze verlaten enkel het nest bij het zogen (en defeceren) en het urineren, daarna
keren ze terug in
de warmte van het nest waar ze hun tijd tussen de zoogmomenten spenderen
- Vanaf de leeftijd van 8-12 dagen beginnen ze gras te eten (waaruit het nest is
gebouwd) en wat
keutels van de moeder
- Rond 18 dagen krijgen ze vacht, kunnen ze horen en zien en beginnen rond te
stappen uit het
nest
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiaravervaeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.