Hoofdstuk 1 : Anatomische en fysiologische kenmerken
Taxonomie
= het indelen van groepen
= vogels = Klasse Aves => 29 ordes met wereldwijde verspreiding
Integument
Huid van vogels : - Opperhuid (Epidermis)
- Onderhuid of lederhuid (Dermis)
Epidermis
- Bovenste laag
- Dunne laag
- Bestaat uit platte epitheelcellen die keratine produceren
→ Epitheelcellen = bovenste laag van huid en slijmvliezen
→ Keratine = vezelig eiwit nodig voor productie van schubben ,veren en buitenste delen van bek en
klauwen
Dermis Vederfollikels
- Onderste laag
- Dikkere laag
- Stevig fibreus bindweefsel
- Opslag vet in functie van voeding en isolatie
- Zenuwen, bloedvaten en spieren
- Aanhechting pluimen
- Gladde spieren in de dermis bezenuwen de vederfollikels in functie van thermoregulatie
→ Thermoregulatie = regeling warmtebehoud lichaam
Warme omgeving:
- ‘Neertrekkende’ spieren drukken de veren tegen het lichaam ifv het verliezen van warmte
Koude omgeving of ziekte: ‘dik zitten’ of ‘bol zitten’:
- ‘Oprichtende’ spieren in de dermis zetten de veren recht om warme lucht vast te houden rond het
lichaam
Klieren
Geen zweetklieren
- Lichaam is immers grotendeels met veren bedekt waardoor zweetklieren niet effectief zouden zijn
Uropygiale klier of stuit klier
- ‘Preen gland’, preen -> vertaling gladstrijken
- Enige grote huidklier die (de meeste) vogels bezitten
- Op rug, boven staartbasis
- Strijken over de klier stimuleert de klier om olie achtige substantie te secreteren
- Met de bek wordt deze olie over de veren heen gewreven om het vederkleed te reinigen en waterproof
te maken
Variatie grootte en afmeting:
- Relatief groot bij aquatische soorten, zoals watervogels en visarenden
- Afwezig in sommige papegaaisoorten, struisvogels en enkele andere soorten
,Bij vogels die geen (of slechts beperkte) stuitklier hebben:
- Hoge aantallen poederveren. Poederveren verpulveren aan hun top tot poeder. Deze wasachtige
substantie wordt verspreid over het lichaam en werkt waterafstotend
De bek
- Bedekt met stevig hoornige keratine laag, die blijft groeien
- Hardheid en flexibiliteit afhankelijk van vogelsoort en de functie van de bek
Klauwen
- Klauwen worden ook bedekt met hoornig materiaal afkomstig van gespecialiseerde schubben op het
einde van elke teen
- Groeien continu
Type klauwen afhankelijk van de vogelsoort:
- Grondeters vb kippen en fazanten: korte scherpe klauwen ifv het scharrelen --
- Roofvogels lange scherpe en ronde klauwen om hun prooi te vangen en te doden
- Gieren : korte stompe klauwen
- Klimmende soorten (vb specht) sterk gekrulde klauwen ifv grijpen
Bek en nagels
In het wild natuurlijke slijtage
- Na voeding bek wrijven tegen ruw oppervlak om te reinigen en in de juiste vorm te houden
In gevangenschap
- Onvoldoende slijtage materiaal
- Voornamelijk papegaaien en roofvogels nood aan regelmatig trimmen van bekken
• Te lange bekken => moeite met eten
• Grote barsten = > Mogelijk permanente schade kiemweefsel
- Nagels kunnen zeer lang worden
• Oneven verdeling gewicht
• Doorprikken voetzool
• Mogelijk gevolg: Bumble foot →
Opmerking: ook leverafwijkingen kunnen een abnormale groei van bek en nagels als gevolg hebben.
Veren
Wat zijn veren?
- Uitbreiding huid
- Bestaan uit proteïnes (eiwitten)
- Niet levende structuur (indien volgroeid)
- Gevoelig aan de basis, waar zij uit een follikel ontstaan (vanuit de dermis)
‘Wistjedatje’: Kippen hebben 8000-10 000 veren waarvan 40% op de kop en dus een totaalgewicht 150
gram (= 3-5% LG)
Functie van de veren
1. Vliegen
2. Bescherming dunne huid (trauma, regen, straling zon)
3. Thermoregulatie
4. Camouflage
5. Gedrag (partnerschap, verdediging, herkenning)
, 6 types veren (onderstaande + poederveren)
A= contourveren
B = semipluma
C= donsveren
D = draad- of haarveren
E = borstelveren
Beschadiging
- Uitwendige beschadiging
• Vb slijtage door gebruik, te kleine huisvesting, transport ….
- Tijdens groei
• Oorzaak: onderbroken toevoer bloed : - Elke stress factor
- Voedingstekort = meest voorkomende stress factor
• Gevolg: ‘stress markering’ op alle groeiende veren op dat moment = zwakke plek in de vlag => daar
geen haakjes op de haken
= bouwstenen worden
De rui aangevoerd vanuit lever.
- 1 tot meerdere keren per jaar Lever = fabriek
- Soort afhankelijk patroon bouwstenen, voorraad
- Veren => 4-12% van het lichaamsgewicht bouwstoffen>
• Gevolg: rui is zeer energie rovend
aanvoer voedingsstoffen uit
• Kwaliteitsvolle voeding nodig!
de voeding => belang
kwalitatieve voeding!
- Meestal symmetrisch
• 1 of 2 paren slagpennen in de rui op hetzelfde moment ifv vliegcapaciteit
• Uitzondering: enkele watervogels (eclips kleed)
- Groei van een veer
- Papillae dermis bevatten kiemcellen
- Kiemcellen geactiveerd door fysiologische en omgevingsfactoren
• Verandering in lengte van dagen
• Stimulatie hypofyse en schildklier => productie hormonen die rui stimuleren (ook rol
geslachtshormonen)
- Start rui: nieuw ontwikkelde veer duwt de oude eruit
- Groeiende veren worden gepoetst om periderm te verwijderen (= kleine witte schilfers in
verenkleed)
- Bloedvaten vanuit dermis brengen bouwstoffen aan, bloedvat loopt door in de veer tijdens
de groei (=bloedpen)
- Veer volgroeid: bloed droogt op en de schacht zit stevig vast in de huid
- Bloedpennen
• Trauma aan bloedpennen: bloeding of mogelijk groeistop (uitgesteld na volgende rui)
Musculoskeletaal stelsel
Verschillen en gelijkenissen met mens
- De vleugels van een vogel kunnen we vergelijken met onze armen.
De grijpfunctie van onze armen wordt bij papegaaien en parkieten
overgenomen door de bek.
- Op hun borstbeen hebben vogels een uitstekende kam, waarop de
vliegspieren (of borstspieren) zich vasthechten. Deze spieren maken
het mogelijk de vleugels (of armen) op en neer te bewegen(=vliegen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiaravervaeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.