volledige samenvatting (lesnotas, slides en reader)van het vak inleiding tot de criminologie in de richting criminologische wetenschappen (UGent) het jaar 2024/2025.
Inleiding tot de criminologie
INLEIDING TOT DE CRIMINOLOGIE.............................................................................................................................1
INLEIDING: DEFINITIES EN CRIMINOLOGIE ALS WETENSCHAP ........................................................................................................2
Wat doet een criminoloog?........................................................................................................................................................... 2
Wat is criminologie?........................................................................................................................................................................ 5
Mensen die criminaliteit plegen.................................................................................................................................................. 6
Waarom plegen mensen criminaliteit?.................................................................................................................................... 6
Reacties op criminaliteit................................................................................................................................................................ 6
Media en criminaliteit..................................................................................................................................................................... 7
ONTWIKKELING CRIMINOLOGISCHE WETENSCHAPPEN BELGIË (NL)...........................................................................................8
Criminologie als wetenschap........................................................................................................................................................ 8
Criminologie in België................................................................................................................................................................... 10
Nico Gunzberg (1882-1984)...................................................................................................................................................... 12
HISTORISCH OVERZICHT EN KLASSIEKE STRAFRECHT...................................................................................................................13
Historisch overzicht in vogelvlucht......................................................................................................................................... 13
Verlichting/ classicisme/ klassieke strafrecht................................................................................................................... 17
INDIVIDUEEL EN SOCIAAL POSITIVISME............................................................................................................................................19
KRITISCHE CRIMINOLGIE..................................................................................................................................................................... 32
Neomarxistische-radicale criminologie .............................................................................................................................. 34
Kritische criminologie................................................................................................................................................................... 35
Feministische criminologie......................................................................................................................................................... 36
Naar een laatmoderne samenleving...................................................................................................................................... 37
RECHTS EN LINKS REALISME..............................................................................................................................................................37
Opkomst realistische perspectieven........................................................................................................................................ 37
RECHTS REALISME................................................................................................................................................................................38
Politieke context.............................................................................................................................................................................. 38
VK........................................................................................................................................................................................................... 38
VS........................................................................................................................................................................................................... 39
Rechts realisme............................................................................................................................................................................... 39
Biosociaal perspectief................................................................................................................................................................... 40
Rationele keuze................................................................................................................................................................................ 41
Routineactiviteiten......................................................................................................................................................................... 41
Nieuwe bestuurlijke criminologie............................................................................................................................................ 42
De conservatieve criminologie.................................................................................................................................................. 42
Kritieken............................................................................................................................................................................................. 43
LINKS REALISME................................................................................................................................................................................... 43
Relatieve deprivatie....................................................................................................................................................................... 43
Links realisme.................................................................................................................................................................................. 44
Criminologisch vierkant............................................................................................................................................................... 45
VICTIMOLOGIE.......................................................................................................................................................................................45
Historische context......................................................................................................................................................................... 46
Vroege victimologie....................................................................................................................................................................... 47
Victimologie...................................................................................................................................................................................... 48
Abolitionisme.................................................................................................................................................................................... 49
Victimologie: meer aandacht voor…...................................................................................................................................... 50
HEDENDAAGSE BENADERINGEN IN DE CRIMINOLOGIE..................................................................................................................50
Maatschappelijke context........................................................................................................................................................... 50
Zemiologie.......................................................................................................................................................................................... 51
1
, Groene criminologie...................................................................................................................................................................... 53
Culturele criminologie.................................................................................................................................................................. 54
Emoties en the carnival of crime.............................................................................................................................................. 55
Seductions of crime (Katz, 1988)............................................................................................................................................. 56
Culture of control (Garland 2001)......................................................................................................................................... 56
Convict criminology....................................................................................................................................................................... 58
KUNSTCRIMINALITEIT......................................................................................................................................................................... 58
Inleiding.............................................................................................................................................................................................. 58
Wat is kunstcriminaliteit............................................................................................................................................................. 59
Diefstal................................................................................................................................................................................................ 60
Vervalsing en fraude...................................................................................................................................................................... 62
Plundering......................................................................................................................................................................................... 64
Illigale handel................................................................................................................................................................................... 66
Iconoclasme....................................................................................................................................................................................... 68
MILIEUCRIMINALITEIT.........................................................................................................................................................................69
Ambiguiteit........................................................................................................................................................................................ 69
Definitie............................................................................................................................................................................................... 70
Types milieucriminaliteit............................................................................................................................................................ 71
Schade en slachtofferschap........................................................................................................................................................ 71
Historische PFAS-vervuiling....................................................................................................................................................... 72
VUURWAPENTRAFIEK EN -GEWELD IN EUROPA.............................................................................................................................73
Vlaams vredesinstituut................................................................................................................................................................. 73
Vuurwapentrafiek.......................................................................................................................................................................... 73
Vuurwapengeweld.......................................................................................................................................................................... 75
JONGEREN IN DE PUBLIEKE RUIMTE..................................................................................................................................................77
Over het onderzoek........................................................................................................................................................................ 77
Wat is publieke ruimte?............................................................................................................................................................... 78
Wat is jeugd?..................................................................................................................................................................................... 78
Wat zoeken jongeren in de publieke ruimte?..................................................................................................................... 79
Gender en de publieke ruimte.................................................................................................................................................... 80
Hoe verhouden jongeren zich emotioneel ten opzichte van buurten?.....................................................................81
THE CODE OF THE STREET.................................................................................................................................................................. 83
COCAÏNE HANDEL EN DRUGGERELATEERD GEWELD......................................................................................................................83
Organisatie politie.......................................................................................................................................................................... 83
Context................................................................................................................................................................................................. 85
Crimineel proces.............................................................................................................................................................................. 87
Aanpak................................................................................................................................................................................................ 89
DE GEVANGENISSTRAF.........................................................................................................................................................................91
Detentie in cijfers............................................................................................................................................................................ 91
Doelen van de strafuitvoering................................................................................................................................................... 93
Ervaringen in detentie.................................................................................................................................................................. 94
Conclusie............................................................................................................................................................................................. 95
Inleiding: definities en criminologie als wetenschap
Wat doet een criminoloog?
Beantwoorden verschillende vragen:
2
, ● Waarom, hoe voorkomen, kenmerken, impact van de straf, hoe denkt de
maatschappij hierover
Dit is relevant voor:
● Begrijpen van criminaliteit en de impact op individuen en onze samenleving, het
ontwikkelen van evidence-based (gebaseerd op de wetenschap) aanpak om dit te
verminderen, kritisch naar de criminaliteit kijken, etc.
De veiligheidsparadox
● Er is een crime drop (het aantal delicten daalt) maar het onveiligheidsgevoel blijft
stijgen.
● Sinds 1990 zijn er minder: eigendoms-, gewelds- en levensdelicten
● We kunnen nu ook slachtoffer worden van nieuwe delicten, maar er verdwijnen ook.
○ vb. schade voor milieu door drugs producten die schadelijk afval op plekken
loodsen
Leeftijdscriminaliteitscurve
● Meeste mensen die criminaliteit plegen stoppen meestal ook:
○ Degene die stoppen, doen dit ook voor altijd
○ Maar we weten eigenlijk nooit 100% zeker dat iemand gestopt is (tot ze dood
zijn)
● Tussen de 18 en 25 is er een piek van
gepleegde delicten, want hierna ontstaan er
nieuwe redenen om te stoppen
○ Persoonlijk (vb. ik wil zelf stoppen)
○ Sociaal (vb. andere in jouw omgeving
leiden jou ertoe te stoppen)
Hoe dachten we over criminaliteit doorheen de tijd?
Ancien regime:
● De koning/vorst bepaalt wat wel/niet mocht
● Publieke straffen waren zeer belangrijk, om aan te tonen waarom je niet tegenin de
koning wou gaan
= zeer wreed
Verlichting
3
, ● Ratio is zeer belangrijk: de rationele mens
○ De mens kan zelf de voor- en nadelen van een daad vergelijken
○ Mens is schuldig omdat hij zelf heeft nagedacht over of hij het wel/niet doet
● Sociaal contract: je krijgt bescherming van de overheid in ruil voor iets
● Eerste wetten werden gemaakt, Magna Charta
= focus op de daad
Positivisme
● Criminaliteit is ten gevolge van sociale factoren
● Gedetermineerde mens (vb. Lombroso)
○ We zijn geboren daders, en je kunt mensen die criminaliteiten zullen plegen
herkennen aan uiterlijke kenmerken
● We gaan sanctioneren -> verzorgen en richten op revalidatie ipv straffen
= focus op dader
Enge definitie
= Sutherland; The essential characteristic of crime is that is behavior which is prohibited by
the state as an injury to the state and against the state may react.
● Maar criminologen moeten hun hier niet toe beperken
● Criminaliteit is veel breder dan puur strafrecht overtredingen
Criminaliteit als sociaal construct
= als ik zeg dat het criminaliteit is, dan is het zo.
● Criminaliteit is een product van sociale interactie (cultuurgebonden) als resultaat en
gevolg van een interactie en negotiatie tussen individuen die samenleven in een
complexe sociale groep
○ Je moet orde krijgen in een samenleving, dus je maakt regels met elkaar:
natuurlijk product van sociale interactie
● Ook radicale stroming (mer volgt)
● Criminaliteit is zeer variabel in tijd en ruimte (vb. dingen zijn criminaliteit in de VS en
niet in BE)
Criminaliteit en politiek
Je kunt deze twee niet van elkaar zien
● (Studie van) criminaliteit vindt plaats in een sociale en politieke context
● Het is een reflectie van de tijd waarin we leven
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Criminologie00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.