Deze samenvatting omvat alle leerstof van de powerpoints en het handboek Praktisch Strafrecht voor het eerste deel van de te kennen leerstof. Dit houdt alle theorie in die deels van buiten geleerd moet worden en deels is terug te vinden in de codex.
Met deze samenvatting was ik geslaagd voor dit ...
SAMENVATTING STRAFRECHT
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1: BELANGRIJKE BEGRIPPEN...............................................................................................................2
1. WAT IS STRAFRECHT............................................................................................................................................................................2
2. DE BRONNEN VAN HET STRAFRECHT................................................................................................................................................3
3. DE STRAFGERECHTEN..........................................................................................................................................................................3
4. WERKING IN DE TIJD: DE NIET-RETROACTIEVE WERKING VAN DE STRAFWET..........................................................................4
5. WERKING VAN DE STRAFWET IN DE RUIMTE...................................................................................................................................4
6. WERKING VAN DE STRAFWET TEN OVERSTAAN VAN PERSONEN.................................................................................................5
HOOFDSTUK 2: DE MISDRIJVEN....................................................................................................................................6
1. DE INDELING VAN DE MISDRIJVEN.....................................................................................................................................................6
2. DE BESTANDDELEN VAN EEN MISDRIJF............................................................................................................................................8
3. MODALITEITEN VAN HET MISDRIJF EN DE STRAFBAARHEID......................................................................................................11
HOOFDSTUK 3: DE STRAFFEN EN SANCTIES..........................................................................................................19
1) HET STRAFBEGRIP............................................................................................................................................................................ 19
2) DE INDELING IN STRAFFEN..............................................................................................................................................................20
3) DE STRAFTOEMETING.......................................................................................................................................................................24
4) MODALITEITEN VAN DE STRAF.......................................................................................................................................................26
HOOFDSTUK 4: TOEPASSING VAN HET ALGEMEEN STRAFRECHT OP HET BIJZONDER STRAFRECHT
................................................................................................................................................................................................32
1) INLEIDING EN STRUCTUUR VAN HET STRAFWETBOEK...............................................................................................................32
2) COMPLEMENTAIRE EN BIJZONDERE WETTEN..............................................................................................................................32
3) ARTIKEL 100SW OMTRENT DE TOEPASSING VAN HET ALGEMEEN STRAFRECHT OP DE BIJZONDERE STRAFWETTEN....32
,HOOFDSTUK 1: BELANGRIJKE BEGRIPPEN
1. WAT IS STRAFRECHT
- Moeilijk (want: constant onderhevig aan wijzigingen en evoluties)
- Geheel van rechtsregels die bepalen:
o Welke gedragingen misdrijf zijn
o Onder welke voorwaarden
o En welke sancties en/of maatregel er bestaat
- Poging: tak van het publiekrecht dat het geheel bevat die bepalen welke gedragingen, onder
welke voorwaarden en in welke omstandigheden, tegenover welke personen misdrijven
uitmaken, en die onderhevig zijn aan sancties en/of maatregelen.
1.1 BELANGRIJKE ELEMENTEN IN DEZE DEFINTIE
- Publiek recht (eis van het slachtoffer blijf privaatrechtelijk): overheid (OM) roept persoon ter
verantwoording omdat hij de normen die in de maatschappij gesteld zijn, in het strafrecht
overtreden heeft
- Welke gedragingen strafbaar zijn:
o Menselijke gedraging (zowel actief als passief)
o Gevolg kan strafbaar zijn (soms ook ongewilde gevolg)
o Ook gedraging van een rechtspersoon (zowel privaat als publiekelijke rechtspersoon)
- Onder welke voorwaarden: wet somt voorwaarden op
- In welke omstandigheden: vooral bij het bepalen van de sanctie spelen omstandigheden een
belangrijke rol bv. blanco strafregister kan leiden tot verzachtende omstandigheden
- Tegenover welke personen: de hoedanigheid van de dader en het slachtoffer maken dikwijls een
verschil uit in het strafrecht bv. verwantschapsbanden of affectieve banden
- Sancties en/of maatregelen
- Welke publiekrechtelijke organen bevoegd zijn en op welke manier (strafprocesrecht)
- Opmerking:
o Strafrecht in de brede zin: strafrecht en strafprocesrecht
o Materieel strafrecht = misdrijven = straffen
o Strafprocesrecht = procedures om strafrecht toe te passen
1.2 HET LEGALITEITSBEGINSEL (FUNDAMENTEEL PRINCIPE IN HET STRAFRECHT)
- 2 elementen:
o Nullem crimen sine lege: geen misdrijf zonder wet
Gedraging = strafbaar als ze in de wet beschreven staat
o Nulla poena sine lege: geen straf zonder wet
De strafwet voorziet bepaalde sancties voor die gedragingen, deze moet de
rechter toepassing en hij moet binnen de door de strafwet opgelegde grenzen
blijven (niet strenger maar ook geen alternatieve sancties die niet bij wet zijn
bepaald)
- Gevolgen van het legaliteitsbeginsel:
o De bronnen van het strafrecht zijn enkel terug te vinden in de wet, niet de gewoonte
o De strafwet moet strikt geïnterpreteerd worden, geen ruimte voor analoge of vrije
interpretatie
2
, o De strafwet kan niet terugwerken in de tijd: men kan niet na de feiten een wet maken om
sommige gedragingen alsnog te bestraffen
o De strafwet is van toepassing op het Belgisch grondgebied en soms op Belgen in het
buitenland
- Doel: bescherming van het individu tegen de willekeur van de overheid
2. DE BRONNEN VAN HET STRAFRECHT
2.1 WETGEVING
- Internationale bronnen:
o EVRM
o BUPO
- Nationale bronnen:
o Grondwet
o Strafwetboek
o Complementaire wetten die het Sw aanvullen
Wet betreffende de internering (2014)
Wet op Kinderbescherming (1912 – 1964 – 2006)
Wet betreffende de voorlopige hechtenis (1990)
De probatiewet van 1964
Wet van 1867 omtrent de verzachtende omstandigheden
o Bijzondere strafwetten: buiten Sw met specifieke strafwetten
BV. verkeerswetgeving
o Decreten en ordonnanties
o Provinciale en gemeentelijke reglementen en verordeningen
2.2 RECHTSPRAAK
- Vonnissen en arresten: geen bindende bron van recht maar wel gezaghebbend in specifieke zaken
zal de uitspraak van het HvC soms bindend zijn
2.3 RECHTSLEER
- addendum: men moet zich aan de meest strikte interpretatie houden, er is geen plaats voor vrije
rechtsvinding (‘oog om oog, tand om tand’)
- analoge interpretatie van strafrecht kan eigenlijk niet volgens de regels van de strikte
interpretatie want dan zou men de leemtes opvullen in de wet en zou men het toepassingsgebied
verruimen
o uitzondering: indien in het voordeel van de rechtsonderhorige bv. strafopheffings-
gronden, verschoningsgronden of andere gronden van strafvermindering
- tijdsgebonden interpretatie mag wel want bepaalde begrippen in het strafrecht zijn aan
aangepaste interpretatie onderhevig naar gelang de wijziging van de tijdsgeest
3. DE STRAFGERECHTEN
Hof van Cassatie
Hof van Beroep
Hof van Assisen
3
, Rechtbank van Eerste Aanleg
Politierechtbank
4. WERKING IN DE TIJD: DE NIET-RETROACTIEVE WERKING VAN DE
STRAFWET
- Legaliteitsprincipe: gedraging kan enkel strafbaar zijn als ze op dat ogenblik verboden is door de
wet
Een latere strafwet kan geen vroegere gedraging strafbaar stellen = niet-retroactiviteit van de
strafwet
- Welke strafwet moet toegepast worden?
o Een strengere strafwet kan niet retroactief worden toegepast
o Uitzonderingen (hier geldt het beginsel van retroactiviteit niet):
Beveiligingsmaatregelen
Tuchtmaatregelen
Interpretatieve wetten
Uitleveringsverdragen
Wetten m.b.t. de bevoegdheid en de rechtspleging
In deze gevallen kan men wel een latere wet toepassen op feiten die dateren van voor de wet
- Bv. Salduz-regels: EVRM besloot in het Salduz-arrest dat iedere gearresteerde persoon vanaf het
eerste verhoor door de politie recht heeft op bijstand door een advocaat
De regel zou onmiddellijk en met retroactieve werking ingevoerd moeten worden
Dit gaat om procedureregels en kan dus terugwerken in de tijd
- Mildere strafwet kan wel retroactief toegepast worden want de rechten van een persoon komen
niet in gedrang indien hij een mildere straf moet ondergaan doordat de wet is gewijzigd
Dit geldt ook wanneer een gedraging in het geheel niet meer strafbaar wordt gesteld
Uitzonderingen:
o Verkeersinbreuken
o Tijdelijke wetten
5. WERKING VAN DE STRAFWET IN DE RUIMTE
- Art. 3 en 4 Sw
- Territorialiteitsbeginsel
o Voor misdrijven gepleegd in België geldt de Belgische wet, ongeacht nationaliteit
o Afwijken hiervan is enkel mogelijk indien de wet dat bepaald
5.1 MISDRIJVEN GEPLEEGD IN BELGIË
- Wat is het grondgebied van het Rijk?
o Eigenlijke territorium: alles wat binnen de landsgrenzen ligt en het continentaal plat
o Territoriale zee: de zeestrook die grenst aan de kust en waarover de kust soevereine
rechten bezit (12 mijl)
o Vreemde schepen (uitzondering: oorlogsschepen) in Belgische havens
Indien de O.O. verstoord wordt
Indien de kapitein hulp inroept van de Belgische autoriteiten
Indien er drugshandel is
o Luchtruim boven het Belgische grondgebied
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sbelles. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.
