Een volledige samenvatting van de eerste powerpoint/cursus (bacteriën) van bacteriologie en serologie. Deze samenvatting is gemaakt m.b.v. de cursus en eigen lesnotities (academiejaar ).
Deel 1: Bacteriën
Groep 1: Orde des Spirochaetales
→ Het zijn spirochaeten (spiralen)
Er zijn 3 belangrijke geslachten binnen de Orde des Spirochaetales:
1. Geslacht Treponema → T. pallidum veroorzaakt Syfilis
2. Geslacht Borrelia → B. burgdorferi sensu lato veroorzaakt de ziekte van Lyme
3. Geslacht Leptospira → L. interrogans veroorzaakt de ziekte van Well
Treponema pallidum:
▪ Is een strikt menselijke parasiet → wordt niet gezien bij dieren of in de omgeving
▪ Veroorzaakt Syfilis of Lues
▪ Is zeer gevoelig aan temperatuurveranderingen
→ De optimale temperatuur voor de groei ligt tussen 35 – 40°C (lichaamstemperatuur)
→ Als de temperatuur buiten dit bereik valt (vooral bij afkoeling) wordt T. pallidum snel
inactief en niet meer levensvatbaar
▪ Overdracht:
➢ Via seksueel contact (SOA)
➢ Congenitaal → overdracht van moeder op kind
➢ Via een bloedtransfusie → is uiterst zeldzaam!
▪ Pathogeen vermogen:
➢ De seksueel verworven vorm verloopt in 3 stadia
1) Primaire syfilis
2 à 4 weken na seksueel contact ontstaat er een zweer of ulcus
→ De boorden van deze zweer zijn stevig (= harde sjanker)
De sjanker is meestal pijnloos + geneest spontaan zonder behandeling
Is een zeer besmettelijke fase!
De randen van de zweer zijn heel rijk aan T. pallidum
→ Dit is zeer besmettelijk
→ In theorie is T. pallidum microscopisch aantoonbaar
→ In de praktijk wordt het microscopisch niet meer echt aangetoond
2) Secundaire syfilis
1 à 2 maanden na het eerste stadia treden er veralgemeende infecties op
→ Rash (huiduitslag) op o.a. de handpalmen + voetzolen,
lymfeklierzwellingen met lichte koorts en hoofdpijn
De bacteriën hebben hun originele plaats verlaten via de bloedbaan
Het aantal T. pallidum is nog toegenomen (in het bloed)
→ Zeer besmettelijk bij contact met bloed
→ Ze zijn zichtbaar onder een donkerveldmicroscoop
, 3) Tertiaire syfilis
Dit stadia is tegenwoordig uiterst zeldzaam + is zeer weinig besmettelijk
Treedt alleen op als de vroege stadia niet behandeld is met antibiotica
Na de secundaire syfilis kan de infectie overgaan in een latente fase
waarin er geen zichtbare symptomen zijn
→ Deze fase kan jaren duren, maar de bacterie blijft in het lichaam
aanwezig
→ Bij sommige patiënten ontwikkelen er late verwikkelingen:
◦ Chronische granulomateuse ontsteking (gumma)
◦ Cardiovasculaire lues → kan leiden tot scheuren in de aorta
◦ Neurosyfilis (degeneratie van het ruggemerg)
➢ De congenitale vorm (van moeder op kind doorheen de placenta)
→ Gevolgen:
Dood van de vrucht
Symptomen tijdens de eerste levensjaren van het kind
→ Grote lever, botaandoeningen, …
Symptomen tijdens de kleuterleeftijd
→ Ontwikkelingsstoornissen, doofheid, afwijkingen, CZS, …
➢ Syfilis t.g.v. een bloedtransfusie
→ Is uiterst zeldzaam omwille van 2 redenen:
Temperatuurgevoeligheid van T. pallidum
→ Bloed voor transfusies wordt meestal bewaard bij ± 4°C, wat te koud
is voor T. pallidum om te overleven
---> Hierdoor wordt het risico op overdracht via bloedproducten
aanzienlijk verminderd
Screening van bloeddonoren
→ Donoren worden grondig gescreend op besmettelijke ziekten,
waaronder syfilis
---> Hierdoor is het risico op overdracht via een bloedtransfusie
vrijwel uitgesloten
▪ Labo-diagnose:
➢ Microscopie (wordt NIET meer toegepast in routine)
➢ Cultuur (wordt NIET meer toegepast in routine)tegen
➢ Serologische diagnose van:
1) Specifieke antistoffen
→ Zijn gericht tegen specifieke T. pallidum antigenen
→ Ontstaan het eerst + verdwijnen het traagst na behandeling
2) Niet-specifieke antistoffen
→ Zijn gericht tegen cardiolipine-cholesterol-lecithine antigenen
→ Ontstaan later in het verloop van de infectie + verdwijnen het snelst na
behandeling
, ▪ Technieken/testen voor het aantonen van de specifieke AS:
1) Fluorescent Treponemal Antibody (FTA):
➢ Maakt gebruik van fluorescentie om de aanwezigheid van AS tegen T. pallidum
aan te tonen
→ De fluorescentie wordt onder de microscoop bekeken
➢ Er treedt geen agglutinatie op!
2) Treponemal pallidum haemagglutionation (TPHA):
➢ Is de meest gebruikte techniek voor het aantonen van specifieke AS
➢ De techniek is een haemagglutinatie (AG worden in een reagenspotje
gebonden aan RBC, na reactie met AS ontstaat er agglutinatie van de RBC)
▪ Technieken voor het aantonen van niet-specifieke AS:
1) Venereal Disease Research Laboratory (VDRL)
Beide agglutinatietesten
2) Rapid Plasma Reagin (RPR)
▪ Interpretatie van de serologische diagnose:
➢ Na een succesvolle behandeling moeten niet-specifieke AS negatief worden
→ Bij primaire syfilis na 1 jaar
→ Bij secundaire syfilis na 2 jaar
➢ Specifieke AS blijven vaak levenslang positief (= serologisch litteken)
→ Bij een heel vroegtijdige behandeling kan soms een negativatie optreden
➢ Na re-infectie is er een duidelijke titerstijging van de niet-specifieke AS
➢ Een overzicht:
Specifieke AS Niet-specifieke AS Interpretatie
– – Geen syfilis
+ – Zeer recente syfilis OF laat behandelde syfilis
+ + Syfilis
– + Vals positief
→ Neg/Neg = geen syfilis maar dit kan ook betekenen dat je nog maar in de incubatiefase zit
En dus nog een AS hebt geproduceerd
→ Vals-positief want:
Niet-specifieke testen meten AS die niet specifiek zijn voor syfilis en die dus ook
door andere omstandigheden kunnen worden geproduceerd (bij 1-2% van de bevolking)
---> O.a. na immunisatie, tijdens de zwangerschap, auto-immuunziekten, …
---> Daarom wordt een positieve uitslag in een niet-specifieke test altijd bevestigd
met een specifieke test die specifiek kijkt naar antilichamen tegen T. pallidum
➢ Het prozone-fenomeen = als er zoveel AS zijn dat de test zegt dat het negatief is
→ Hoge antistoftiters interfereren met de agglutinatie van AG-AS complex
met als gevolg een negatieve agglutinatiereactie
→ Dit zorgt voor vals negatieve resultaten
→ Vnl. in het secundaire stadium
▪ Behandeling: Penicilline (eerste keus)
▪ Preventie: er is geen vaccin beschikbaar → dus gebruik van condooms (“safer sex”)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nimarnatin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,63. Je zit daarna nergens aan vast.
