Samenvatting
samenvatting sociaal recht + arbeidsrecht
- Vak
- Sociaal recht
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Dit document is de samenvatting van alle lessen in het sociaal recht, aangevuld met eigen notities van in de lessen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1 Sociaal rechtDEEL 0: Inleiding
LES 1: Inleiding
Wat is het sociaal recht?
Sociaal recht: het deelgebied van het recht dat zich richt op de bescherming van de sociale en
economische rechten van werknemers en burgers.
Sociaal recht is onderverdeeld in 2 grote onderdelen
1. Arbeidsrecht
2. Sociale zekerheidsrecht
Historiek
Onze sociale zekerheid is het resultaat van 150 jaar revolutie!
Half 19de eeuw: hongersnood en sociale ontwrichting
• Hongersnood door mislukte aardappeloogst
o Aardappel = voedsel voor de armen -> slechte teelt zorgt voor extra armoede
• Opkomst van de industrialisatie veroorzaakt neergang van de huisnijverheid
o Gevolg: mensen trekken massaal naar de steden op zoek naar werk -> massale
armoede
Coalitieverbod: arbeiders mogen zich niet verenigen
• MAAR verenigen zich toch in onderlinge bijstandsmaatschappijen
• Idee leeft dat overheid moet tussenkomen in sociale kwesties, geïnspireerd op het
model van Bismarck
Tijdlijn
1848: oprichting van de lijfrentekas door de overheid – geen resultaat
1866: Coalitieverbod werd opgeheven
• Ontstaan van vakbonden, ziekenfondsen en vakverenigingen
1886: arbeidsprotesten en stakingen
• Eerste sociale maatregelen door de overheid
o Beperken van de vrouwen -en kinderarbeid
o Uitbetaling van de lonen in cash geld
1903: eerste wet op de arbeidsongevallen
• Kritiek: uitkering was beperkt tot de helft van het loon
1928: wet voor tegemoetkoming aan gebrekkig en verminkten
1930: wet op de kinderbijslag
• Ingevoerd om gezinsvorming te ondersteunen
1935: oprichting werklozenkassen door vakbonden
,2 Sociaal recht
• Ledenbijdragen aangevuld met subsidies van de gemeenten
1936: betaalde vakantiedagen
1944: besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid verlichte sociale verzekeringen
• Ziekte -en invaliditeitsverzekering
• Pensioenen
• Kinderbijslagregeling
• Werkloosheidsverzekering
• Jaarlijkse vakantie
1963: verhoging uitkeringen en versoepelingen uitkeringsvoorwaarden
1974: invoering brugpensioen en Wet op bestaansminimum
• Brugpensioen ontstaan door oliecrisis jaren ’70
o Jongeren kans geven om te werken + ouderen vroeger op pensioen sturen
Heden
• Vergrijzing
o Sociaal zekerheidsstelsel staat onder druk
▪ Oorzaak?: babyboom
o Minder werkenden die de pensioenen kunnen bekostigen + pensioenleeftijd gaat
ieder jaar omhoog
DEEL 1: SOCIALE ZEKERHEIDSRECHT
LES 2: Ideologie en basisprincipes
Ideologische achtergrond
Bismarckiaanse stelsel Beveridgiaanse stelsel
Personeel Oorspronkelijk werknemers Alle inwoners van een land
toepassingsgebied
Uitkering Inkomensgerelateerd Forfaitair
Administratie Sociale partners Overheid
Financiering Sociale zekerheidsbijdragen Belastingen
→België = gemengd systeem
1.Bismarckiaanse elementen
• bijdrage gebaseerd systeem: werknemers en werkgevers
• inkomens gerelateerde uitkeringen
o bv.: pensioenen, ziekte, werkeloosheid
• beheer door sociale partners
o werkgeversorganisaties, vakbonden en overheid
2.Beveridgiaanse elementen
• Universele uitkeringen en diensten
o Bv.: kinderbijslag
,3 Sociaal recht
• Minimum bestaanszekerheid
o Bv.: leefloon
• Overheid als uitvoerder van sociale voorzieningen
o Bv. onderwijs, gezondheidszorg, sociale huisvesting
Evolutie: VAN -> NAAR
Nachtwakerstaat (19de eeuw – begin 20ste eeuw)
• De overheid hield zich enkel bezig met basisfuncties zoals ordehandhaving
Verzorgingsstaat (midden 20ste eeuw)
• De overheid nam verantwoordelijkheid voor het welzijn van haar burgers
Actieve welvaartsstaat ( eind 20ste eeuw – heden)
• De overheid gaat actief participatie in de samenleving en in de arbeidsmarkt bevorderen
→Art. 23 grondwet
Centraal begrip – solidariteit
= Kern van Belgische Sociale Zekerheid
• In de samenleving verantwoordelijkheid dragen in de maatschappij dit voor zowel jezelf
als voor ieder ander individu
• In ruil hiervoor heb je recht op sociale bescherming
Soorten solidariteit
1.Inkomenssolidariteit: trapsgewijze belastingen (meer verdienen = meer bijdragen aan het
systeem)
• bijdragen naar vermogen, berekend op het loon van de werkgever/ werknemer
• herverdeling
2.Intergenerationele solidariteit
• pensioenen
• gezondheidszorg en kinderbijslag
o werkende mens draagt af voor de niet-werkende mens
3.Solidariteit tussen gezonden en zieken: ziekteverzekering
• Voor iedere inwoner
4.Solidariteit tussen werkenden en niet-werkenden: werkloosheidsuitkering en bijstand
• werkende draagt af voor de werkeloze
Belang van de solidariteit in onze sociale zekerheid
1. sociale cohesie
o gemeenschapsgevoel creëren door solidariteit
2. gelijkheid en rechtvaardigheid
, 4 Sociaal recht
o hoger inkomen draagt bij aan lagere inkomen
3. economische stabiliteit
Inhoud van de sociale zekerheid
Onze sociale zekerheid dekt 2 soorten risico’s
• loonverlies
o Gebeurtenissen kunnen iemand beletten normale beroepsinkomsten te hebben:
invaliditeit, ziekte, ouderdom, vroegtijdige door van kostwinner
• ontoereikend loon
o gebeurtenissen kunnen iemands levensstandaard verlagen: ziektekosten en
gezinslast
Oplossing voor sociale zekerheid
1. Loonverlies -> recht op vervangingsinkomen
o Werkloos maar je hebt ooit werk gehad
2. Ontoereikend loon -> recht op aanvullende inkomsten
o Ziektekosten waarbij de CM tussenkomt; kinderbijslag, geboortepremie
3. Onvrijwillig niet beschikken over beroepsinkomen -> recht op bijstandsuitkering
o Het lukt je niet om een deftige levensstandaard te hebben, vooral voor ouderen
Klassieke sectoren Sociale bijstand
• Rust -en overlevingspensioen • Leefloon
• Werkloosheid • Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
• Arbeidsongevallenverzekering • Gewaarborgde gezinsbijslag
• Beroepsziekteverzekering • Tegemoetkomingen aan
• Gezinsbijslag gehandicapten
• Ziekte- en invaliditeitsverzekering
• Jaarlijkse vakantie
• Zelfstandigen: sociale verzekering igv
faillissement en stelsel van
uitkeringen bij geboorte en adoptie
Bevoegdheid – niet te kennen
Organisatie
Drie stelstel
1. Stelsel van de werknemers/ loontrekkenden
2. Stelsel van de zelfstandigen
3. Stelsel voor ambtenaren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nenavanhoutte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,06. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen