Sensorisch stelsel
Sensor
= een cel die gespecialiseerd is in het opvangen van prikkels en het omvormen ervan
ten behoeve van het zenuwstelsel
= receptorcel = zintuigcel receptor = zit in het celmembraan
Sensor:
Transformeert een bepaalde vorm van energie (chemische, mechanische,
elektromagnetische, thermische) altijd in een impuls (=elektrische energie)
De laagste prikkelsterkte die een impuls opwekt = prikkeldrempel
De sensor is gevoelig voor een specifieke prikkel = adequate prikkel
Prikkeling van de sensor geeft specifieke waarnemingen dat bepaald is door
de plaats in de cortex waar de prikkel naartoe gaat
Elke sensor heeft een specifiek bereik
Sensoren vertonen adaptatie:
o Bij gelijkblijvende prikkeling worden er meer (positieve adaptatie)
o Of minder (negatieve adaptatie) impulsen opgewekt
Discriminatievermogen = het vermogen om prikkels gescheiden waar te
nemen
Indeling van sensoren uitgaande de ligging
Exterosensoren:
o Animale sensoriek = oog oor neus tong mond
o Vertezintuigen = oog oor neus
Propriosensoren:
o Spier pees gewricht evenwichtsorgaan
Interosensoren:
o Vegetatieve sensoriek = wand holle organen vb aortaboog
Indeling van sensoren op basis van aard van de prikkel
Chemosensoren
Mechanosensoren
Thermosensoren
Elektromagnetische sensoren = fotosensoren
Pijnsensoren
,Chemosensoren
Nemen chemische prikkels waar (reuk- en smaakstoffen, koolstofdioxide,
osmotische waarde en zuren)
Vb
o Smaaksensoren (tong)
o Reuksensoren (neus)
o Osmosensoren (hypothalamus)
o Chemosensoren (wand van de aortaboog)
Mechanosensoren
Nemen mechanische prikkels waar (druk, trilling, vloeistofbeweging en
trekspanning)
Vb
o Tast- en druksensoren (huid)
o Spierspoelen (skeletspieren)
o Pees- en gewrichtssensoren
o Sensoren die vloeistoftrilling en -beweging waarnemen (oor)
o Bloeddruksensoren (in aorta en halsslagader)
o Rekkingsgevoelige sensoren (longweefsel en urineblaas)
Thermosensoren
Koude- en warmtesensoren (huid en hypothalamus)
Nocisensoren (pijnsensoren)
nemen dreigende beschadiging van weefsel waar (vrije zenuwuiteinden)
overal in het lichaam aanwezig
eigenschappen sensoren
gespecialiseerd in opvang prikkels
gekoppeld aan afferente zenuwen
sensor transformeert bepaalde vorm van energie in de vorm waar
zenuwweefsel mee overweg kan (actiepotentiaal)
prikkeldrempel
, Reuk
Reuksensor = dunne, langgerekte cellen met ciliën (=haartjes)
Aan andere zijde: fila olfactoria (=zenuwbundels)
Lopen door openingen van het os ethmoidalis
Vormen nervus olfactorius
Naar
o Medulla oblongata
o Limbisch systeem
o Hypothalamus
o Cortex
Limbisch systeem
= ring rond medulla oblongata oa de amygdala
Integratie autonome reactie emotionele expressie
Relatie sensorische info vroegere ervaring
(agressie, eetgedrag, seksualiteit)
Noodschakelaar
=Impulsief reageren bij emotionele bedreigende situatie
Kan worden uitgeschakeld door prefrontale kwabben van de neocortex
= managen emotionele respons
6 hoofdsoorten geuren
o Rottingsgeur
o Schroei of brandgeur
o Etherachtige geur
o Pepermuntachtige geur
o Bloemengeur
o Fruitgeur
Chemische stoffen lossen op in slijmlaag =
reukepitheel en prikkel reuksensor tot
sensorpotentiaal
Naar hersenen waar interpretatie
Interpretatie door de hersenen van de geur
prikkels
Aangeboren
Aangeleerd
Reflex vb maagsapsecreties
Sociale functie
Seksuele functie
Grote invloed op smaak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenkadeloose. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,16. Je zit daarna nergens aan vast.