Verbintenissenrecht in de
onderneming
Inhoudsopgave
Inleiding tot boek 5........................................................................................................................................ 8
Inleiding................................................................................................................................................................8
Verhouding tussen Boeken 1 en 5........................................................................................................................9
Krachtlijnen van boek 5......................................................................................................................................10
Krachtlijnen van het vernieuwde verbintenissenrecht.................................................................................10
Inhoudelijke klemtonen: “een evolutie, geen revolutie”..............................................................................10
Nieuwe structuur...........................................................................................................................................11
Vormelijke krachtlijnen..................................................................................................................................12
Onderhandelen en formaliseren van de precontractuele fase.......................................................................13
Inleiding..............................................................................................................................................................13
3 preciseringen:.............................................................................................................................................13
Tijdslijn: voortaan in 3 fasen..........................................................................................................................14
Verdere toelichting bij de 3 fasen:............................................................................................................14
Het onderhandelingsproces...............................................................................................................................15
Algemeen.......................................................................................................................................................15
Focus op onderhandelde contracten – werkveld.....................................................................................15
Definitie van onderhandelingen...............................................................................................................15
Verloop van onderhandelingen................................................................................................................16
Juridisch regime van onderhandelingen........................................................................................................16
Onderhandelingen binden partijen niet...................................................................................................16
Nuanceringen uit Boek 5...........................................................................................................................17
Nuancering uit de rechtspraak: misbruik van contractsvrijheid...............................................................17
Formaliseren van de precontractuele fase.........................................................................................................19
Inleiding.........................................................................................................................................................19
Precontractuele documenten........................................................................................................................19
1. Onderhandelingsovereenkomst...........................................................................................................19
2. Intentieverklaring of -brief (Letter Of Intent).......................................................................................19
3. Beginselakkoord (Heads of agreement)...............................................................................................20
4. Finaal contract met opschortende voorwaarde(n)...............................................................................20
5. Gentlemen’s agreement.......................................................................................................................21
6. Patronaatsbrief (comfort letter)...........................................................................................................21
Voorbereidende en voor-contracten.............................................................................................................21
1. Voorbereidende contracten (raamcontracten)....................................................................................21
2. Voorcontracten.....................................................................................................................................22
Progressief contracteren: theorie en insteek vanuit de praktijk....................................................................23
Inleiding..............................................................................................................................................................23
Nut van voorwaarden en tijdsbepalingen.....................................................................................................23
Voorbeeldclausules........................................................................................................................................23
Opschortende voorwaarde.................................................................................................................................24
Begrip.............................................................................................................................................................24
Voorwaarde vs tijdsbepaling....................................................................................................................24
Opschortend vs ontbindend.....................................................................................................................24
1
, Extern karakter (voorwaarden)................................................................................................................25
Gevolgen........................................................................................................................................................26
Opschortende voorwaarde in de praktijk: redactiechecklist..............................................................................27
Denken...........................................................................................................................................................27
1. Willen partijen zich al verbinden tot het definitieve contract?............................................................27
2. Heeft de voorwaarde een extern karakter?.........................................................................................27
Doen...............................................................................................................................................................28
3. Moeten bepaalde verbintenissen al onmiddellijk uitwerking krijgen?................................................28
4. Wat moet er precies gebeuren alvorens de verbintenis(sen) opeisbaar mag (mogen) worden?.......29
5. Wie moet wat doen om de vervulling van de voorwaarde te bevorderen?........................................29
6. Wie kan aan de voorwaarde verzaken?................................................................................................29
7. Welke kennisgevingsverplichtingen bestaan er bij (niet-)vervulling van de voorwaarde?..................29
8. Hoelang willen partijen de vervulling van de voorwaarde afwachten?...............................................29
9. Wat als de voorwaarde zich niet vervult?............................................................................................30
Nakoming en niet-nakoming van contracten: algemeen kader vanuit Boek 5 voor sancties bij toerekenbare
niet-nakoming............................................................................................................................................. 31
Inleiding..............................................................................................................................................................31
Schematische voorstelling van boek 5..........................................................................................................31
Basis onderscheid: toerekenbare vs niet-toerekenbare niet-nakoming.......................................................31
Sancties bij toerekenbare niet-nakoming: algemeen kader van Boek 5............................................................32
1. Inleiding: niet-nakoming, sancties en krachtlijnen van hun hervorming – ingebrekestelling..................32
2. Exceptie van niet-uitvoering (ENAC) - Les 7..............................................................................................33
3. Uitvoering in natura – Les 7.......................................................................................................................33
Gerechtelijke vervanging..........................................................................................................................34
Buitengerechtelijke vervanging................................................................................................................34
4. Schadeherstel - Les 7.................................................................................................................................34
5. Ontbinding - Les 5......................................................................................................................................35
Recht op ontbinding – artikel 5.90 BW.....................................................................................................35
Gerechtelijke ontbinding – artikel 5.91 BW..............................................................................................35
Ontbindend beding – artikel 5.92 BW......................................................................................................36
Ontbinding op kennisgeving – artikel 5.93 BW........................................................................................36
Sanctie bij onregelmatige of abusieve buitengerechtelijke ontbinding – artikel 5.94 BW......................36
Gevolgen en gedeeltelijke ontbinding – artikelen 5.95 en 5.96 BW........................................................36
6. Prijsvermindering - Les 13.........................................................................................................................36
Clausules rond niet-nakoming van contracten..................................................................................................37
Inleiding: centrale rol van de partijen...........................................................................................................37
Soorten contractuele clausules.....................................................................................................................37
Rol van de rechter: tegengewicht a posteriori..............................................................................................37
Partijbeslissingsbevoegdheden.....................................................................................................................38
Voorbeeld: keuzerecht-bedingen..................................................................................................................38
Clausules rond de beëindiging van contracten: opzeggingsbedingen, ontbindende bedingen en ontbindende
voorwaarden............................................................................................................................................... 40
Inleiding..............................................................................................................................................................40
Ontbinding en ontbindende bedingen...............................................................................................................41
Algemeen.......................................................................................................................................................41
Gerechtelijke ontbinding: artikel 5.91 BW...............................................................................................42
Ontbindend beding: artikel 5.92 BW........................................................................................................42
Begrip...................................................................................................................................................42
Kenmerken...........................................................................................................................................43
Interpretatie.........................................................................................................................................43
Geoorloofdheid....................................................................................................................................43
Uitgewerkt voorbeeld..........................................................................................................................43
2
, Gevolgen..............................................................................................................................................44
Onderscheid met eenzijdig opzeggingsbeding....................................................................................44
Sanctie bij onregelmatige of abusieve buitengerechtelijke ontbinding: artikel 5.94 BW...................45
Toekomst..............................................................................................................................................45
Ontbinding op kennisgeving: artikel 5.93 BW..........................................................................................45
Opzegging en opzeggingsbedingen...................................................................................................................46
Opzegging......................................................................................................................................................46
Opzeggingsbedingen......................................................................................................................................46
Begrip........................................................................................................................................................46
Voorbeelden.............................................................................................................................................46
Kenmerken................................................................................................................................................47
Controle door de rechter..........................................................................................................................47
Ontbindende voorwaarde..................................................................................................................................48
Begrip.............................................................................................................................................................48
Kenmerken.....................................................................................................................................................48
Voorbeelden..................................................................................................................................................48
Geoorloofdheid..............................................................................................................................................48
Vorm..............................................................................................................................................................48
Gevolgen........................................................................................................................................................49
Vergelijking met eenzijdig opzeggingsbeding...............................................................................................49
Vergelijking met ontbindend beding.............................................................................................................49
Besluit.................................................................................................................................................................49
De B2B-wet van 4 april 2019........................................................................................................................ 50
Inleiding..............................................................................................................................................................50
Bondige schets: wet met 3 luiken..................................................................................................................50
Ratio legis.......................................................................................................................................................50
Context van B2B-wet.....................................................................................................................................50
Onrechtmatige bedingen...................................................................................................................................51
Toepassingsgebied.........................................................................................................................................51
Transparantieverplichting..............................................................................................................................51
Interpretatieregels.........................................................................................................................................52
Algemene, open norm...................................................................................................................................52
B2B-wet en verhouding tot gemeen recht (Boek 5).................................................................................53
Zwarte lijst (art. VI.91/4 WER).......................................................................................................................53
Grijze lijst (art VI.91/5 WER)..........................................................................................................................53
Sanctionering inter partes en handhaving....................................................................................................55
Besluit............................................................................................................................................................55
Schade- en bevrijdingsbedingen, vervangings- en ENAC-bedingen................................................................56
Schade- en exoneratiebedingen.........................................................................................................................56
Schadebedingen............................................................................................................................................56
Definitie in oud en nieuw recht................................................................................................................56
Drie regimes..............................................................................................................................................56
Voorbeeldclausules...................................................................................................................................57
Overdreven schadebedingen....................................................................................................................58
Bijzondere regimes...................................................................................................................................59
Regels in B2C........................................................................................................................................59
Regels in B2B........................................................................................................................................59
Bevrijdingsbedingen......................................................................................................................................59
Definities en geldigheid............................................................................................................................59
Voorbeeldclausules...................................................................................................................................60
Bijzondere regimes...................................................................................................................................60
Regels in B2C........................................................................................................................................60
3
, Regels in B2B........................................................................................................................................60
Vervangings- en ENAC-bedingen (voorbeelden)................................................................................................61
Vervangingsbedingen....................................................................................................................................61
ENAC-bedingen..............................................................................................................................................62
De nieuwe nietigheidsleer............................................................................................................................ 64
Inleiding: herkenbaar maar grondig vernieuwd................................................................................................64
Herkenbare elementen van de nietigheidsleer uit oude rechtspraak en rechtsleer..........................................64
Vernieuwingen op vlak van sanctionering van ongeldige contracten en bedingen rond 2 assen.....................64
Proportionaliteit............................................................................................................................................65
Bewijsrecht in de onderneming.................................................................................................................... 67
Gemeenrechtelijk bewijsregime.........................................................................................................................67
Het bewijsrecht..............................................................................................................................................67
Begrippenkader.............................................................................................................................................68
Bewijslast.......................................................................................................................................................69
Gereglementeerd bewijsstelsel.....................................................................................................................69
Burgerlijke bewijsmiddelen...........................................................................................................................70
Ondernemingsbewijsrecht.................................................................................................................................70
Vrije bewijsvoering........................................................................................................................................70
Principe.....................................................................................................................................................70
Implicaties en uitzonderingen..................................................................................................................71
Toepassingsgebied.........................................................................................................................................71
Basisconcept.............................................................................................................................................71
Opbouw van art. 8.11, §1 BW...................................................................................................................71
Boekhouding..................................................................................................................................................72
Bewijs via boekhouding............................................................................................................................72
Principe.................................................................................................................................................72
Bewijsmiddelen....................................................................................................................................72
Overlegging van de boekhouding.............................................................................................................72
Principe.................................................................................................................................................72
Begeleidende maatregelen..................................................................................................................73
Factuur...........................................................................................................................................................73
Algemeen..................................................................................................................................................73
Definitie................................................................................................................................................73
Doelstellingen......................................................................................................................................73
Verplichte vermeldingen factuur.........................................................................................................74
Elektronische factuur...........................................................................................................................74
Taal van de factuur...............................................................................................................................74
Bewijswaarde van de factuur...................................................................................................................74
Pro forma factuur.................................................................................................................................76
Andere ondernemingsdocumenten..............................................................................................................76
Niet-geprotesteerde brieven....................................................................................................................76
Verzoeken tot betaling en declaraties......................................................................................................76
Bewijsclausules en overeenkomsten..................................................................................................................76
Principe..........................................................................................................................................................76
Verschillende types........................................................................................................................................76
Geoorloofdheid..............................................................................................................................................77
Redactie van contracten............................................................................................................................... 78
Inleiding..............................................................................................................................................................78
Onderliggend kader: bewijs en interpretatie van een contract.........................................................................78
Interpretatie van een contract......................................................................................................................78
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GL200131. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.