1. algemene inleiding
Traumatologie bestudeert:
- de kenmerken
- de gevolgen
- de behandeling van letsels aan het menselijk lichaam
toegebracht door inwerking van een fysische kracht.
Deze letsels kunnen van verschillende aard zijn:
- Inwendig: vb. spiercontractuur, inwendig letsel door een elektrocutie, inwendige
bloeding
- Uitwendig:
o mechanisch
o temperatuursveranderingen
o stralingsenergie
o elektrische en scheikundige energie.
1.1 Soorten verwondingen
mechanisch : vb. door een verkeersongeval, een val.
- de kracht
- de duur
- de uitgestrektheid van de plaats der inwerking een belangrijke rol
Letsels kunnen van verschillende aard zijn:
- Inwendig: vb. spiercontractuur, inwendig letsel door een elektrocutie
- Uitwendig:
o mechanisch
o temperatuursveranderingen
o stralingsenergie
o elektrische en scheikundige energie
o chemische brandwonden
▪ fluorwaterstofverbrandingen
▪ fenol –verbranding
▪ fosforverbranding
▪ NaOH: natriumhydroxide
1.2 Chemische brandwonden
Fluorwaterstofverbandingen
Meest gevaarlijke zuurverbranding met ernstige weefseldestructie
Kookpunt: 20°C
1
,Gebruik in:
- Petroleumindustrie
- Gevelreiniging
- roestverwijdering
- aluminiumreinigers
Chemische binding met Calcium:
- hypocalciëmie:
- tetanie, convulsies
- hartritmestoornissen
- kaliumverschuiving met pijn (krampen)
fenol- verbranding
Geeft een acute intoxicatie
- huidresorptie
- inhalatie
- ingestie
ernstige en diepe brandwonden
fosforverbranding
typisch grijze verkleuring
fosfor = ook erg schadelijk voor lever, hart en nieren
NaOH: natriumhydroxide
bijtende soda
handelsnaam = destop
ernstige en diepe brandwonden
typische brandwonden aan beide knieën van
cement
Soorten verwondingen: open – gesloten
verwondingen Open verwondingen:
huid en de slijmvliezen doorbroken zodat
inwendige weefsels
rechtstreeks in contact worden gebracht
met de buitenwereld.
Belangrijk: kans op infectie (rechtstreeks
of secundair) via de wonde
De open wonde kan veroorzaakt worden
- door de kracht die van buiten naar binnen gaat (een projectiel)
- of van binnen naar buiten zoals bij een val met een open
- fractuur.
Gesloten verwondingen
- huid en de slijmvliezen niet doorbroken inwendige weefsels geen rechtstreeks contact
met de buitenwereld.
2
, - geen infectiegevaar van buitenaf.
- De verwonding doet zich voor als een contusie, scheur , luxatie en / of botbreuk van de
dieper gelegen weefsels, organen, gewrichten en / of beenderen.
- Die organen kunnen gekneusd of gescheurd zijn met min of meer uitgebreide
bloeduitstortingen tot gevolg.
- De ernst van de inwendige verwondingen is moeilijk te bepalen. (cave hypovolemische
shock)
1.2.1 Crush injuries en Blast injuries:
- Crush injuries:
Letsels ten gevolge van verplettering waarbij uitgestrektheid, kracht en de duur van
inwerking bepalend zijn
o oedeem
o arteriële spasme met ischemie (O2 tekort) als gevolg
o shock
o oligurie (↓ urine uitscheiding)
o anurie
- blast injuries:
gevolg van ontploffing, het traumatische effect is het gevolg van luchtverplaatsing
o longen worden gekwetst
o abdominale bloedingen
o (lever, milt, intestinale oppervlakten)
o mogelijk zeer uitgebreid trauma
de therapie wordt bepaald door volgende factoren;
- Welke organen en weefsels zijn getroffen?
- Is het weefsel rond de wonde intact of niet?
- Is het een oppervlakkige of penetratiewonde?
- Wat is de grootte van de bloedingshaard van de
- wonde?
- Treedt er oedeem op?
2. Botletsels: fracturen en luxaties
De ortho- traumatopatiënt = aanvulling op hoofdstuk 2 van Dr. Mistiaen.
- Diagnostiek, heling, behandeling en complicaties = Dr. Mistiaen
- Belangrijk in dit hoofdstuk: verpleegkundige kennis en verpleegkundige
aandachtspunten bij de ortho- traumapatiënt
o Klinische tekens
Een botbreuk of fractuur # is het onderbreken v/d continuïteit v/h bot. De oorzaken van
botbreuken kunnen onderverdeeld worden in twee categorieën:
- Acute # : krachten (bijvoorbeeld ongeval) uitgeoefend op het bot
- worden en waar het bot niet tegen bestand is.
- # van chronisch van aard:
o veroorzaakt worden door herhaalde belasting van het desbetreffende bot. Vb.
stress # bij sporters.
o mogelijk pathologie aanwezig in het bot
3
, o bv. osteoporose of botmetastase (pathologische #)
- Open – gesloten #
- Enkelvoudige – meervoudige #
Klinische tekens botletsels:
Pijn:
- thv de breuk en het periost (mogelijk pas na enkele minuten)
- door kneuzing van weefsels rondom de breuk en het periost (bot zelf is niet bezenuwd)
- vooral bij manipulaties
zwelling:
- bloeduitstorting en hematomen
- groter bij gesloten fracturen
o verhoogde lymfedruk en dichtdrukken aderen/slagaderen
o necrose
- Inwendige bloeduitstorting: hematoom rond fractuurhaard
- Circulatiestoornissen: door vasculaire compressie met gevaar voor trombose
open gips
- Beschadiging perifere zenuwen: rechtstreeks door de fractuur of door compressie,
voosheid, tinteling in het lidmaat
- In verband met zwelling: zie ook verwikkelingen gipsverband
Abnormale beweeglijkheid
Abnormale stand
Diagnose van botletsels
- vermoedelijkheidstekens zoals pijn, zwelling,
wonden en functieverlies (anamnese patiënt)
- zekerheidstekens zijn de as afwijking van het lidmaat, een abnormale beweeglijkheid en
beendercrepitaties.
- radiologisch onderzoek onmisbaar voor een juiste evaluatie van de fractuur en de
definitieve behandeling.
2.1 Verwikkelingen botletsels
(Zie hoofdstuk 2)
Onder andere:
- Gewrichtsstijfheid
- Consolidatie (heling) in slechte stand
- Vertraagde consolidatie
- Pseudoarthrose
- Südeck atrofie
- aseptische necrose
- Posttraumatische osteomyelitis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maiteschelfhout. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.