Samenvatting
Samenvatting basisbegrippen
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Volledige samenvatting met notities van de lessen en het boek. Heel gedetailleerd.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 229 pagina's
Voorbeeld 4 van de 229 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BASISBEGRIPPEN VAN RECHTWAT IS RECHT
HET RECHT ALS EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS
ENKELE DEFINITIES
Rechtstheorie
= algemene rechtsleer (wat is recht in een bepaalde samenleving en in
een bepaalde tijd en ruimte, ontologische vraag (=zijnsleer)) +
rechtsvinding (interpretatie van de regels, epische vraag (=kennisleer)).
Centrale elementen
Een geheel van gedragsregelen (geheel van regels die het bedrag in de
juiste richting beogen zodat we een bepaalde maatschappelijke ordening
hebben) …
- Bevel (bv de ouders zijn onderhoudsgeldig tov hun kinderen) of
verbod (=wegcode, bv je mag niet door het rood licht rijden) van
verschillende intensiteit (bv het kooprecht is enkel geldig voor
verkoper en koper).
- Dwingende of aanvullende regels (aanvullende regels zijn een
aanvulling van bestaande regels)
1. Regels van de openbare orde
2. Dwingende regels
3. Aanvullende regels
.. Met een institutioneel en begripsmatig kader…
- Voor de formulering (wetgevende macht), toepassing
(uitvoerende macht) en afdwinging van de de gedragsregels
(rechterlijke macht)
..opgelegd door de maatschappij…
- Via wetgevende organen (het recht komt vanuit de maatschappij
zelf)
..met als doel: de ordening van de maatschappij
- De kwaliteit van deze ordening is afhankelijk van drie parameters.
1. Rechtszekerheid
2. Rechtvaardigheid
3. Doeltreffendheid
1
,Rechtszekerheid
Juridisch-technische vereisten (België is een rechtsonzekere
maatschappij => recht zou eigenlijk in de ideale wereld voorspelbaar
moeten zijn)
- Voorspelbaarheid (Niemand wordt geacht de wet te kennen
iedereen wordt geacht de wet te kennen => dit is een heel
belangrijk principe in ons land, maar is totaal absurd)
- Vastheid (nieuwe wetten zijn gewoon een wijziging van een wet die
al bestond)
- Algemeenheid (minder uitzonderingen zodat het begrijpelijker wordt)
- Onderlinge consistentie (meeste wetten die nu uitkomen zijn
gewoon wijzigingen/aanvullingen van bestaande wetten)
Rechtvaardigheid
Is evolutief, maar met een harde kern van immer te respecteren waarden
(rechtvaardigheid is voor iedereen anders). Rechtvaardigheid en politiek
hangen sterk samen.
Bv 10 jaar geleden waren er nog sancties op buitenechtelijke
kinderen.
Bv. Als iemand van je familie werd doodgeslagen had jij ook het
recht om iemand dood te slaan.
Doeltreffendheid
Middelen aangepast aan de doelstellingen. Als de kamer van
volksvertegenwoordigers een wet maakt hebben ze een doelstelling (men
wil iets bereiken). Deze doelstelling is opgenomen in de memorie van
toelichting (eerste stuk in de aanloop naar een wetgevende hervorming).
Na een tijd wordt er hierin aangepast of dat deze doelen gehaald zijn
geweest. Er is geen systematische controle die controleert of deze
doelstellingen gehaald zijn geweest, indien niet dan wordt deze aangepast
of afgeschaft.
Macht
2
,Rechtsregelen worden gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag
- Uitvoerende macht
- Rechterlijke macht
Initiatief tot handhaving is verschillend in privaatrecht en publiekrecht
- Privaatrecht; als mijn rechten geschonden worden, dan ga ik als
privépersoon zelf het initiatief nemen om de strafprocedure op te
starten
- Publiekrecht; als er een strafrechtelijke inbreuk is dan gaat de
staat initiatief nemen om de strafprocedure op te starten
Continentaal recht
- Een geheel van gedragsregelen en ermee samenhangende
institutionele voorschriften
- Uitgevaardigd en gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag. Inlevingsvermogen moet een jurist hebben,
want de uitspraak van het vonnis is niet altijd de beste oplossing.
- Met het oog op een rechtszekere, rechtvaardige en doeltreffende
ordening van de maatschappij. Het recht is niet globaal.
A. Objectief recht versus subjectieve rechten
Objectief recht
Het geheel van gedragsregels met de specifieke kenmerken.
Hypothetische structuur
De juridische gedragsnorm heeft een hypothetische structuur. Aan
bepaalde omschreven feiten worden bepaalde algemeen omschreven
gevolgen gekoppeld voor degene tot wie de norm zich richt. Om de norm
toe te passen op concrete feiten, moet men nagaan of die feiten
beantwoorden aan de in de norm beschreven hypothese. Wanneer dit het
geval is, duid de norm aan welke rechtsgevolgen voortvloeien uit de
bedoelde feiten.
3
, Subjectieve rechten
Dit zijn juridisch bekrachtigde aanspraken en bevoegdheden die
een rechtssubject op bepaalde zaken of jegens bepaalde personen kan
uitoefenen om zijn doelstellingen te verwezenlijken.
Bv. Ik heb een rechtspositie tov mijn eigen laptop, ik heb
eigendomsrecht (subjectief recht) op mijn laptop.
Bv. Ik heb vorderingsrecht tov een persoon dat ik heb aangesproken
om werken uit te voeren tegen betaling.
B. Publiekrecht versus privaatrecht
Privaatrecht
Het privaatrecht bevat rechtsregels die de private rechtsverhouding
tussen de burgers onderling regelen. Het gaat hier om een
horizontale rechtsverhouding tussen gelijken.
Personenrecht, familierecht, erfrecht,huwelijksvermogensrecht,
goederenrecht, handelsrecht, verbintenissenrecht…
Publiekrecht
Het publiekrecht regels de organisatie en het functioneren van de overheid
en bepaalt de rechtsverhouding tussen de verschillende overheden
en tussen de overheid en de burgers. Het gaat om een verticale
rechtsverhouding, waarin de overheid sterker staat dan de burger, die
het staatsgezag moet ondergaan.
Grondwettelijk recht, bestuursrecht, strafrecht, fiscaal recht en
socialezekerheidsrecht
1. Bronnen van Belgisch privaatrecht
Bronnen van Belgisch privaatrecht (art 1.1 BW)
De belangrijkste bron van Belgisch burgerlijk recht is het Burgerlijk
Wetboek (BW). Het dateert van 21 maart 1804 en werd al door
Napoleon ingevoerd. Onder impuls van minister van Justitie Koen Geens
is met ingang van 1 november 2020 een nieuwe structuur voor het
Burgerlijk Wetboek met negen boeken ingevoerd.
- Oud BW en BW: de (her)codificatie is nog niet compleet
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper helenesnauwaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen