Samenvatting
Samenvatting geschiedenis v/h strafrecht
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Bevat alle info dat het 1e jaar gezien werd.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Grondslagen van het strafrecht:geschiedenis
THEMA 1: INLEIDING
Strafrechtsgeschiedenis
Savigny: grondlegger historische schule juristen + wie aan unief studeert,
moet een les geschiedenis hebben om inzicht in maatschappij te verwerven
Focus op samenleven daarvoor moeten regels zijn, die worden bestraft als je
ze overtreedt
Geschiedenis? Bv. Vroeger juridisch onoplosbaar, nu wel
+ Recht hangt samen met cultuur
Materiele sporen
Rechtsarcheologie
- Filosofie v/d gebouwen (rechtbanken)
o oud: toonde ernst, niet transparant; leek geheim
o nieuw: veel ramen andere visie over hoe recht moet worden
toegepast (= transparant)
- Schandpalen
- Guillotine: ‘menselijker’ bestraffen (de andere dingen waren nog
gruwelijker) werden getortuurd en gedood
Rechtsiconografie en -iconologie
- Handboek, waar altijd tekeningen bij stonden
- Schilderijen om rechter aan te zetten tot nadenken
o Gerard David: Het oordeel van Cambyses: rechter wordt betrapt op
omkoperij hij wordt levend gevilt huid over de stoel van nieuwe
rechter (zoon), ze keken ernaar wnr ze moesten rechtspreken
waardoor ze hen lieten nadenken over de straffen van corruptie,..
Geschreven bronnen
Geschiedenis ~ recht (bv. juridische zaken worden vaak langer behouden)
1996: doodstraf verboden maar pas rond jaren 2000 in grondwet
Je zou denken tot dan uitgevoerd maar laatste doodstraf was al in 1862
1
,Formele rechtsbronnen:
- Wetgeving
o Probleem: toepassing?
- Rechtspraak veel genoteerd maar niet bewaard
o Probleem: verschriftelijkingsgraad?
- Rechtsleer
o Probleem: de praktijk kan niet altijd helpen, soms worden er
standpunten ingenomen,
Rechtstoepassing: in vonnissen, contracten, ..
Probleem: Strafrecht?
- Eerst aangifte van misdrijf, een verklaring afleggen.
- Vervolg?
o Ernstig genoeg: doorsturen naar overheid
Parket beslist middellijke schikking = ernstig maar niet zo
ernstig dat ze maatschappij ontwrichten maar sanctie is
passend (bv. dronken rijden)
boete, na betalen vervalt strafvordering = niet voor
rechtbank, als je niet betaald = naar politierechtbank
Genade = wnr u straf niet of niet volledig u straf moet
uitzitten (beslist door koning)
o Niet ernstig: seponeren
De oudste bronnen
Middellandse zee: bakermat West-Europese cultuur
- Jeruzalem: ontstaan religie
- Athene: ontstaan ratio, reden + het idee van democratie
- Rome: ontstaan recht
Waarom hebben ze een juridisch systeem ontdekt?
- Handel (economie) nood aan mensen die kunnen tellen en schrijven
(boekhouders,..)
- Schriftstelsels (spijkersschrift, hiërogliefen) = basis voor evolutie van ons
rechtssysteem, zonder hebben we geen bronnen om iets te bewijzen
- Zonder schrift weten we niks van een bepaalde maatschappij
- Vroeger deden ze dat niet => geen info maar wel dankzij onrechtstreekse
bronnen
- Kerk veel overgeërfd van de teksten v/h romeinse rijk
Waar? Vruchtbare maan/sikkel
2
,De oudste bronnen
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan
- Ong. 2000 v.Chr.
- Zijn die regels “Wetten”? “Wetboeken”?
- Wel aandacht voor “publiekrecht” = alles wat de overheid oplegt (staat wel
in de teksten)
- Wie heeft de redactie (schrijven) gedaan? Was er ooit toepassing?
o Gevaar voor Hineininterpretierung vaak zouden we terugkijken
met een blik zoals we vandaag denken, die maatschappij is
onmenselijk en onze principes op een maatschappij van 2000 jaar
geleden toepassen
- Legitimatie van recht en macht:
o Charismatische gezagstype: (je ziet die en je hoort die en denkt ja
die volg ik) (bv. iedereen volgde Hitler), het is niet omdat jij er niet
toe aangesproken dat die andere dat ook niet is
o Traditionele gezagstype: iemand heeft de macht omdat we dat
traditioneel aanvaard hebben (we aanvaarden dat de koning en zijn
familie macht hebben), (vaak ook religieuze charismatische
component want god heeft me op deze troon gezet dus werd
aanvaard = nepotisme?)
o Rationele gezagstype: straatstructuur is rationeel opgebouwd, wij
als burger hebben daarover nagedacht + wij kiezen de ‘beste’
mensen om naar het parlement te gaan?
o + Actieve legitimatie: gezag moet actief gelimiteerd worden
uitleggen wrm u die beslissen kan nemen (propaganda)
Recht komt van god
Bv. Mesopotamië: oudste codex van koning Hammoerabi
Zonnegod met wetteksten zegt tegen koning dat wnr hij gezag wil uitvoeren, het
opgeschreven moet worden
Hij zegt zonnegod heeft me die macht gegeven
Het is geen wetboek want het is geen logisch geheel van teksten = ingefluisterd
door zonnegod en ingeschreven door Hammoerabi
+ niet exhaustief (maar 282 artikelen)
+ geen concepten maar casussen
In strafrecht krijg je talio-principe: wnr u iets wordt aangedaan mag u dat terug
doen = codex van Hammoerabi
3
, Standenmaatschappij: wnr huis instort, eigenaar dood?, metselaar ook
Dus: grondslagen
• Recht = macht
• Goddelijke/religieuze/charismatische legitimatie
THEMA 2: ROME
Inleiding
3 fases in het Romeins rijk:
1. Koninkrijk (753 – 509 vC)
o Primitief recht niet gesofisticeerd (niet complex)
o (7) koningen
Levenslang
Oppermachtig
Edict = wet die uitgaat van de koning
Gekozen door comitia (= volksvergadering romeinse
staatsburger)
Vaardigden lex uit (= wet)
o Senaat
Leiders uit de belangrijkste rijkste families afvaardigen v/d
pater familias (oudste man v/d familie is de baas) in de
Senaat
2. Republiek (509 – 27 vC)
Lucretia verkracht moest zelfmoord plegen verteld tegen haar man wie
het was (zoon van de koning) burgeroorlog republiek (romeinse rijk wordt
groter, instelling over koninkrijk moeten worden aangepast,..)
- Niet 1 koning meer 2 consuls
o Hebben alle niet religieuze bevoegdheden wetgever, rechter,..
o Verliezen die functie worden politieke / militaire leiders (Julius
Caesar)
o Consul = magistraat
o Verschillende soorten magistraten: priesters, quaestor, censor,..
rechtspluralisme: er ontstonden verschillende soorten
systemen, waarbij de praetor bij de ene als zus werd
veroordeeld en de andere praetor als zoon (verschilde van
regio tot regio)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isgo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen