Samenvatting
Samenvatting Evolutieleer en biologische classificatie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Dit is een volledige samenvatting van het vak Evolutieleer en biologische classificatie (UA_1001WETEBC_2425).
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1Samenvatting evolutiebiologie en biologische classificatie
1. Kroniek van de evolutiegedachte
A) Predarwiniaanse evolutiegedachten
- 1859: “On the origin of species by means of natural selection” - Charles Robert Darwins
Geboorte van evolutietheorie + mijlpaal in Westerse denken
- Tijd waarin meeste wetenschappers dachten dat alle organismen apart door God geschapen
waren + onveranderd bleven tot ze uitstierven
- Darwins theorie: alle levensvormen zijn door kleine, graduele veranderingen uit 1
gemeenschappelijke voorouder gegroeid + schreef mechanisme dat dergelijke evolutie toeliet
Vóór Darwin → speelden wetenschappers + filosofen met mogelijkheid van in elkaar
overgaande soorten
- Vroegere ideeën:
Ionische filosoof Anaximander + leerling Xenophanes
Eerste leven komt voor uit condensatie van ‘oer’-modder en water
Opperden voor eerst noties over potentiële ‘transmutatie’ van soorten
Empedocles
Beschreef als eerste prototype van natuurlijke selectie
Theorie: leven bestond aanvankelijk uit afzonderlijke organen, die zich
vervolgens willekeurig verenigden tot organismen
Vele van combinaties waren zo monsterlijk + ongeschikt voor leven, dat ze
stierven
Plato en Aristoteles
In ideeën van invloedrijke filosofen weinig/geen ruimte voor evolutie
Verantwoordelijk geacht voor eeuwenlange stasis in denken over tot stand
komen van organische diversiteit op aarde die volgde op Griekse periode
Grote bijdrage van Aristoteles aan morfologie, embryologie en taxonomie
- Verlichte denkbeelden (16e – 17e eeuw):
Francis Bacon, Benoit de Maillet, Julien Offray de La Mettrie, Pierre Louis de
alileo alilei 1 1 Francis Bacon (1561-16 6)
Denis Diderot
(171 -178 ) Maupertuis, Denis Diderot en Immanuel Kant
Effende het pad voor nieuwe ideeën over evolutie
cho rahe 1 1 1
Julien Offray de La
Mettrie (17 9-1751) Verlichte figuren
George-Louis Leclerc, Comte de Buffon (grote natuurhistoricus)
Aanvankelijk gekant tegen idee van evolutie
Theoretische beschouwingen + resultaten kweekexperimenten → twijfelen
Essay “De la dégéneration des animaux” (1766) → mogelijkheid dat
oorspronkelijk gecreëerde dieren o.i.v. omgevingsfactoren gedegenereerd
zijn tot veelheid van hedendaagse soorten
Carolus Linnaeus
Tijdgenoot en vijand van George-Louis
Op latere leeftijd: hybridisatie als mechanisme om soorten te genereren uit
oorspronkelijke typen
, Erasmus Darwin (arts + Darwins’ grootvader)
Belangrijk voor de evolutie van de evolutiegedachte
Redeneringen van Buffon en Linneaus oppikte + radicaliseerde
“Zoonomia“: summiere passages over mogelijkheid van transmutatie en
gemeenschappelijke oorsprong
Alle warmbloedige dieren = ontwikkeld uit ‘levensvezel’, geschapen door
God en via opstapeling van verworven kenmerken gemodelleerd door
inwerking van omgeving
Charles Lyell
Boek “Principles of geology” = belang in ontwikkeling van Darwins ideeën
Hoe normale, hedendaagse natuurverschijnselen volstonden om de
geologische geschiedenis te verklaren
Argumenteerde: geen nood aan goddelijke tussenkomsten, wel aan tijd
Verwierp berekeningen van aartsbisschop James Usher volgens wie aarde
in v.C. geschapen was
Jean-Baptiste de Lamarck (Franse bioloog)
Boek “Histoire naturelle des animaux sans vertèbres”
Hypothese over veranderlijkheid van soorten voor het eerst in 18 , maar
ontplooide vooral in zijn “Philosophie zoologique” (18 9)
Leven opgeborreld uit slijk, o.i.v. mysterieuze, ongrijpbare krachten zoals
elektriciteit en warmte
→ Innerlijke krachten maken ook dat nakomelingen lichtjes afwijken van
hun ouders
→ Omdat afwijkingen accumuleren in tijd, ontstaan steeds complexere
organismen
Tweede mechanisme zorgt voor betere afstemming van organismen op
hun omgeving: de overerving van verworven karakteristieken
→ Uiterlijk van individuele organismen tijdens hun levensloop
veranderen door contact met ziekten en ongelukken
→ Deze variatie doorgegeven worden aan nakomelingen
Transmutatie-theorie
- Belangrijk verschil tussen Lamarcks ‘transmutatie’ + Darwins ‘evolutie’ schuilt in de topologie van
de stamlijnen → Lamarck: ‘ladder van de natuur’
Organismen veranderen op gepreprogrammeerde wijze, van eenvoudig naar complex
Stamlijnen vertakken niet + lopen parallel naast elkaar, tot elk organisme zijn eigen,
voorbeschikte plaats van complexiteit heeft bereikt
Basisorganisatie: families en de klassen
Variatie binnen klassen was gevolg van lokale adaptatie
1 Lamarck (links) en Darwin (rechts)
,- Lamarck beweerde dat alle fossielen voorlopers waren van hedendaagse soorten
- Baron Georges Cuvier
Directeur van Parijse Musée National d'Histoire Naturelle + politiek zwaargewicht
‘Aristoteles van de biologie’
In eentje paleontologie opstart, vergelijkende anatomie sticht, eerste geologische kaarten
Verwierp + ridiculiseerde Lamarcks theorie o.b.v. eigen bevindingen
In fossiele materiaal geen enkele aanwijzing voor overgang van 1 soort naar andere
Anderzijds waren sommige soorten wel degelijk uitgestorven
Gedachte van transmutatie overkwam hem als onmogelijk
Complexiteit van organismen maakte hen onveranderlijk
- Cuviers standpunt werd in Groot Brittannië gedeeld en verspreid door Richard Owen
Lezingen o.a. werden bijgewoond door Charles Darwin
Noties van aparte oorsprong + onveranderlijkheid waren in die periode algemeen aanvaard
B) Darwin en Wallace (midden 19e eeuw)
- Leven zou gebouwd en ontstaan zijn door natuurlijke selectie, via evolutie
Niet uitsluitend Darwins’ idee
Wallace ongeveer op hetzelfde moment opgekomen
Charles Robert Darwin Alfred Russel Wallace
(18 9-188 ) (18 -191 )
- Alfred Russel Wallace
Verzamelaar van dierlijke en plantaardige specimen
Ontwikkelde dezelfde theorie als Darwin
Moest wel werken voor zijn geld
- Charles Robert Darwin (18 9-188 )
(Klein)zoon van geneesheer + schoonzoon van beheerder van Wedgewood China-wares
Geluk om Emma Wedgwood te ontmoeten (nicht + sprake van inteelt) → geld verdiend
Voldoende financiële autonomie om ingevingen lange tijd te bebroeden + toetsen
In Kent werkte hij meer dan jaar aan ontwikkeling van zijn theorie
Eerst naar universiteit van Edinburgh voor geneeskunde (niet af)
Cambridge voor een studie theologie
Van 7 december 18 1 tot oktober 18 6 op H.M.S. Beagle → verzamelen van planten,
dieren, fossielen, gesteenten
- Jaar na reis → bestuderen + uitsorteren van verzamelingen
Spotlijsters (Nesomimus), van Galapagoseilanden, variëteiten van 1 soort waren
Geografische soortvorming = soorten uit 1 dezelfde Zuid-Amerikaanse voorouderlijke
soort konden zijn ontstaan
Veralgemeende observatie naar andere soorten → bv. Zuid-Amerikaanse Rhea’s
Soorten zijn veranderlijk en gaan in elkaar over
, - Thomas Malthus’ werk “Essay on the principle of population” gaf Darwin inzicht
Eindige hulpbronnen moest de aanleiding geven tot formidabele strijd om het leven
Elke afwijking die individu voordeel zou geven t.o.v. ander, zou bewaard blijven in populatie
Afwijkingen in de andere richting zouden snel geëlimineerd worden
- Darwins ideeën ontstonden tijdens zijn wereldreis + geraakten volgroeid in de jaren daarop
In 1858 zag Darwin in manuscript van Wallace zijn theorie van natuurlijke selectie uitgelegd
Darwin publiceerde snel een meer beknopte publicatie
Darwin was toen al bezig aan “On the origin of species by means of natural selection, or the
preservation of favoured races in the struggle for life”
- “Origin” bevat verschillende nieuwe ideeën:
o Evolutie op zich
De wereld is niet constant, recent geschapen of eeuwig cyclerend, maar verandert
continu en organismen veranderen in tijd
o Gemeenschappelijke afkomst
Elke groep organismen stamt uit gemeenschappelijke voorouderlijke soort en uiteindelijk
komen álle dieren, planten en micro-organismen voort uit 1 en hetzelfde oerwezen
o Multiplicatie van soorten
Aantal soorten neemt toe door afsplitsing of knopvorming van groepen die zich
vervolgens ontwikkelen tot nieuwe soorten
o Graduele veranderen
Soorten veranderen geleidelijk aan en niet door plotse, abrupte ontwikkeling van
aberrante individuen die nieuwe vormen gaan vertegenwoordigen
o Natuurlijke selectie als mechanisme van evolutie
Aan basis van evolutie van soorten ligt overvloedige productie van varianten in elke
generatie van elke populatie. De enkele individuen die overleven dankzij bijzonder
geschikte combinatie van overerfbare kenmerken, leveren volgende generatie
- Reacties op Darwins boek waren gemengd
o In kerkelijke + niet-wetenschappelijke kringen furieus
Aarde van schepping onveranderlijk
Soorten + andere taxa werden onveranderlijk geacht, en moesten dus geschapen zijn
Wereld in elkaar gestoken door wijze en goede Creator, moest zij perfect zijn
Mens in antropocentrische wereldbeeld van christelijk geloof bezat een ziel
o In wetenschappelijke kringen de meeste elementen van evolutietheorie vrij snel aanvaard
o 19de eeuwse naturalisten onderhielden vertekende versie van fylogenetische stamboom
Darwins’ stamboom: in alle richtingen wild vertakkende struik
Veel: unidimensionale ladderfiguur waarbij organismen evolueerden van zeer eenvoudig
naar steeds hogere graad van complexiteit en perfectie
- Darwins: mensen en dieren bezitten gemeenschappelijke voorouders
Fel gehekeld door vertegenwoordigers van de kerk
Vaticaan pas in 1996 aanvaarden van evolutietheorie (Paus Johannes Paulus II)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MH2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen