Inleiding
Belangrijke morfologische verschijnselen
• celproliferatie
o mitosen
o celdelingen
• groei
o bv. spiervezels
o deze cellen moeten groeien
• differentiatie
o cellen differentiëren in verschillende functies
o vb.: zenuwcel, spiercel …
• celmigratie
o sommige cellen moeten specifiek gaan migreren
o bv. melanocyten moeten migreren nr de huid en iris
• celdood
o apoptose
o vb. vliezen tss vingers moeten verdwijnen
Periodes
• prenatale periode
o embryonale periode
▪ van bevruchting tot primitieve gemeenschappelijke lichaamsvorm
o foetale periode
▪ van embryonale periode t.e.m. geboorte
▪ differentiatie
• postnatale periode
o bepaalde stelsels moeten nog verder matureren
▪ bv. het zenuwstelsel
o nestvliegers en -blijvers
▪ gaat meestal samen met drachtduur
De voortplanting
Voortplantingscyclus
• ovulatie vind plaats
o kans op bevruchting
• zona pellucida
o translucente schil rond eicel vr bescherming
o follikels zitten hier nog rond vr nog meer bescherming
o afgelegde weg spermacel
▪ spermacel moet eerst hierdoor wringen
▪ acrosoom spermacel bevat hydrolytische enzymen vr verteren zona
▪ sperma kan gaan versmelten met eicel
o als er iets mis is met acrosoom spermacel
▪ bevruchting kan niet plaatsvinden
▪ mogelijke reden onvruchtbaarheid man
1
,• zygote
o vanaf spermacel in eicel binnendringt
o direct deling in 2 blastomeren
o blastomeren blijven door delen
▪ niet per se synchroon
o blastomeren zijn totipotent
▪ kunnen in alle soorten cellen differentiëren
▪ ook in extra embryonale structuren zoals de placenta
o pluripotent
▪ kunnen enkel embryonale weefsels vormen
▪ geen extra embryonale weefsels
o multipotent
▪ veel embryonale weefsels mr niet alle
▪ mr 1 of 2 v/d 3 kiembladen
• morula
o 64-cellen stadium
o op dit moment verliezen blastomeren hun totipotente eigenschap
▪ w pluripotent
o precies een voetbal met ‘hokjes’
▪ binnenin ook cellen aanwezig
• blastula
o zona pellucida w broser en laat vocht toe
▪ vocht komt in morula terecht
▪ cellen w nr boven geduwd
o buitenste cellen vr placentatie
o binnenste cellen vr embryo
o cellen in de binnenkant zijn belangrijk vr het embryo
▪ de embryonale stamcellen
• blastocyst
o zona pellucida is te broos
▪ gaat barsten
▪ embryo komt uit zona
pellucida
o wrm mag zona pellucida niet blijven?
▪ vr innesteling heb je cel-cel
contact nodig
▪ buitenste cellen moeten
cellen baarmoeder kunnen
raken
o gastrulatie start in dit stadium
▪ vorming 3 kiembladen
2
,Gametogenese
Spermatogenese
Mannelijk geslachtsstelsel
• Testes
o sperma productie
o stamcellen (spermatogoniën) vormen uiteindelijk om
• Epididymis/bijbal
o spermacellen gaan hier rijpen
▪ bij mens ongeveer 12 dagen
▪ van caput tot cauda
o spermaopslag
• Accessoire geslachtsklieren
o scheiden suikers af als energiebodem vr spermacellen
o beschermen ook de spermacellen
▪ sperma is bedekt met laagje
▪ kliersecreet in vagina vallen spermacellen aan
Hulpecellen in testis
• sertolicellen
o grillige, grote cellen in tubili seminiferi
o helpen bij differentiatie
▪ houden cellen aan de zijkant
o bij aanpassing
▪ alle cellen w losgelaten in holte
▪ man w onvruchtbaar
o staan onder invloed van follikelstimulerend hormoon (=FSH) en testosteron
• leydigcel
o produceert testosteron
o staan onder invloed van LH en FSH
o gelegen buiten tubuli seminiferi
3
, Spermatogenese
• spermacytogenese
o spermatogonia delen via mitose
o vorming meerdere stamcellen
o deel v/d spermatogonia gaan
differentiëren tot primaire
spermatocyten
• meiose
o meiose 1
▪ primair spermatocyt ondergaat
meiose 1
▪ vorming 2 haploïde secundaire
spermatocyten
o meiose 2
▪ 2 secundaire spermatocyten
ondergaan meiose 2
▪ vorming 4 haploïde spermatiden
• spermiogenese
o spermatiden delen NIET meer
▪ differentiatie tot spermatozoa
o organelverandering
▪ golgi-apparaat vormt acrosoom
▪ mitochondriën vormen middenstuk tss kop en staart
▪ microtubuli vormen de flagel
• axonemastructuur
▪ cytoplasma vermindert en w afgesnoert
Ovogenese
Oögenese
• oögonium differentieert tot een primaire oöcty
o oögonia enkel gevormd in embryo door mitose
o kunnen na geboorte niet meer aan mitose doen
• meiose 1
o primaire oöcyt deelt in 2 haploïde secundaire oöcyt
▪ 1 v/d 2 w eerste polair lichaampje
o deling w stopgezet in profase 1
▪ terug hervat bij follikelrijping
o meiose 1 compleet bij ovulatie
• meiose 2
o secundaire oöcyt deelt in 1 oötide/ovum en 1 polair
lichaampje
o deling w stopgezet in metafase 2
▪ terug hervat bij bevruchting
o geen bevruchting = incomplete meiose
• naarmate de vrouw ouder w stijgt de kans op afwijkingen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmalambrechts4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.