Volledige samenvatting van alle hoofdstukken van Maatschappelijke structuren
Een volledige samenvatting van alle hoofdstukken uit het handboek, gemaakt door een nauwkeurige student (16/20).
Inhoud
ECHTSCHEIDING .............................................................................................................................................. 10
ARBEID ............................................................................................................................................................ 10
ZIEKTE EN DOOD ........................................................................................................................................... 11
ANDEREN HELPEN ......................................................................................................................................... 12
BEHOEFTE OM ER BIJ TE HOREN ................................................................................................................. 14
BINNEN DE SOCIOLOGIE 4 PARADIGMA’S................................................................................................... 18
MODERNE STROMINGEN: ZOEKEN NAAR VERZOENING ........................................................................... 19
MAGISCHE DRIEHOEK VAN BERGER EN LUCKMAN ................................................................................. 21
EEN EERSTE DEFINITIE VAN SOCIOLOGIE.................................................................................................... 25
DE SAMENLEVING IS EEN VELD VAN TEGENGESTELDE KRACHTEN ......................................................... 25
MAX WEBER: 4 IDEAALTYPES VAN SOCIAAL HANDELEN .......................................................................... 30
COMMUNICATIE EN INTERACTIE.................................................................................................................. 32
SOCIALE RELATIES .......................................................................................................................................... 35
SOCIALE POSITIES .......................................................................................................................................... 36
STATUSINCONGRUENTIE ................................................................................................................................. 38
WAT IS EEN SOCIALE ROL?........................................................................................................................... 39
ROLCONFLICT .................................................................................................................................................. 40
ROLATTRIBUTEN EN STATUSSYMBOLEN ...................................................................................................... 40
KENMERKEN VAN SOCIALE NETWERKEN................................................................................................... 41
BESTUDEREN VAN SOCIAAL NETWERK ....................................................................................................... 42
AARD VAN INTERACTIES ................................................................................................................................ 42
VAN DYADE NAAR TRIADE: EEN WERELD VAN VERSCHIL......................................................................... 42
SOCIAAL KAPITAAL......................................................................................................................................... 43
SOCIAAL KAPITAAL IN VLAANDEREN ........................................................................................................... 44
VOORBEELD: VERTROUWEN EN HET OPVOLGEN VAN DE CORONAMAATREGELEN .............................. 46
BONDING VERSUS SOCIAAL KAPITAAL ........................................................................................................ 48
TYPOLOGIE VAN GROEPEN: Binnen de sociologie is collectiviteit en sociale categorie het belangrijkste
studiedomein .................................................................................................................................................. 50
VERGELIJKENDE REFERENTIEGROEPEN ........................................................................................................ 52
NORMATIEVE REFERENTIEGROEPEN ............................................................................................................ 52
GROEPEN TUSSEN CONFLICT EN SOLIDARITEIT.......................................................................................... 53
CULTUUR MET GROTE OF KLEINE C ........................................................................................................... 55
CULTUUR: EEN PATROON VAN WAARDEN, NORMEN, DOELEN EN VERWACHTINGEN ......................... 56
CULTURAL LAG .............................................................................................................................................. 58
CULTURELE DIVERSITEIT: DE ENE CULTUUR IS DE ANDERE NIET ........................................................... 59
, 2
VERSCHILLEN TUSSEN ‘HOGE’ EN ‘LAGE’ CULTUUR ................................................................................. 60
VERSCHILLEN NAAR OPVOLGING VAN DE DOMINANTE CULTUUR ......................................................... 61
VERSCHILLEN IN DE TIJD .............................................................................................................................. 62
1. BABYBOOMGENERATIE .......................................................................................................................... 64
2. GENERATIE X........................................................................................................................................... 64
3. GENERATIE Y ........................................................................................................................................... 64
4. GENERATIE Z ........................................................................................................................................... 64
VERSCHILLEN IN SOCIALE RUIMTE .............................................................................................................. 65
GEERT HOFSTEDE ........................................................................................................................................... 67
CIVILISATIE ...................................................................................................................................................... 69
DESINSTITUTIONALISERING VAN DE KERK ............................................................................................... 74
DE DRIE VORMEN VAN SOCIALISATIE - COOLEY ....................................................................................... 76
DIFFERENTIËLE SOCIALISATIE ....................................................................................................................... 77
KLASSENSPECIFIEKE SOCIALISATIE ....................................................................................................... 78
GENDERSPECIFIEKE SOCIALISATIE........................................................................................................ 80
HOEZO GENDERONGELIJKHEID? .................................................................................................................... 85
SHIFT NAAR GENDERGELIJKHEID................................................................................................................... 86
WANNEER IS GEDRAG AFWIJKEND? ............................................................................................................ 89
VERKLARINGEN VOOR DEVIANTIE ............................................................................................................... 91
FUNCTIES VAN DEVIANTIE ........................................................................................................................... 91
Waarom is er geen voldoende toegang tot opvang voor asielzoekers? ...................................................... 92
Sociologen willen meer weten over:
1) Hoe de mensen samenleven in allerhande verband
2) Wat de kenmerken zijn van die samenlevingsverbanden
3) Door welke wetmatigheden dat samenleven wordt gestuurd
DEEL 1: ACTOR EN STRUCTUUR
1.1 PSYCHOLOGEN OBSERVEREN GEDRAG
Gedrag is niet at random, chaotisch of toevallig
o Gedrag is georganiseerd → ze krijgt een betekenis en wordt herkenbaar + voorspelbaar
o Gedrag is een organiserend mechanisme
Psychologie = focus op intrapsychische processen en/of persoonlijkheid → intra-individueel
Sociale psychologie = wisselwerking tussen het inter-individuele en het intra-
individuele. Focus op de impact van de sociale context op intrapsychische processen
Een bril doet doelgericht observeren: filmpje “who did it?” → 20 veranderingen opgemerkt?
o Gevolg: we nemen selectief waar
o “It is easy to miss something you are not looking for”
o Wanneer we zaken vanzelfsprekend vinden, missen we ze
o Opleiding = zodanig getraind waardoor je niet meer de zaken rondom je ziet die vanzelfsprekend
zijn
1.2 EEN EXTRA BRIL: MAATSCHAPPELIJKE STRUCTUREN
Om de achterliggende werkelijkheid van iets te zien, is een sociologische bril nuttig. Hierdoor
krijgen we een beeld van de structuur van de zichtbare werkelijkheid.
→ Enkel en alleen deze bril volstaat niet, we moeten ook begrijpen wat we waarnemen
De maatschappij wordt vanuit verschillende invalshoeken bestudeerd: economie, politicologie,
sociologie, recht, geschiedenis … Dit kunnen we allemaal maatschappijwetenschappen noemen.
→ Vanuit al deze maatschappijwetenschappen, is sociologie de meest algemene.
Sociologie = is de wetenschap die het ontstaan, voortbestaan en veranderen van de
samenleving bestudeert. Ze doet dat door te kijken naar de ordening in ons
samenleven, of m.a.w. naar de regelmatigheden en routines.
, 4
Sociologen focussen op:
o Maatschappelijke structuren en patronen
o Sociaal handelen van mensen binnen deze patronen en structuren
➢ Sociaal handelen = handelen dat (on)rechtstreeks wordt beïnvloed door het handelen van
anderen (bv: je springt uit de weg voor een fietser)
➢ Je kan sociaal handelen wanneer je volledig alleen bent (bv: verkeersborden)
Sociologen zien het samenleven als contingent, maar niet arbitrair
o Iets is contingent als het anders had kunnen zijn dan het nu is → samenleving is voorwaardelijk
➢ Bv: de manier waarop we eten, we zouden ook met onze handen kunnen eten
o Arbitrair = willekeurig, niet-arbitrair = padafhankelijk → het is niet omdat het anders had kunnen zijn,
dat erg geen goede reden bestaat dat ze in onze samenleving deze vorm aannemen
Bv.: eten en drinken
Op het eerste gezicht zijn eten en drinken primaire behoeften: iedereen moet eten en drinken. Toch eten en drinken mensen
niet altijd overal op dezelfde wijze. Ook binnen eenzelfde samenleving zijn er verschillen
o Het drinken van koffie is niet enkel meer om onze dorst te lessen, het is een deel geworden van onze sociale
rituelen en heeft een symbolische waarde. Hoe mensen omgaan met voedsel en drank is ingebed in de sociale
en culturele context. → door naar de wijze van eten te kijken, worden sociale patronen zichtbaar
o Koffie is door cafeïne ook een vriendelijke drug. Het is bij ons in België een aanvaardbare drug maar in andere
culturen dan weer niet. Ook heeft het een plaats in de sociaaleconomische sector.
Bv.: sport
o Aan vrijetijdsactiviteit zit een sociaal gekleurd kantje. Veldhockey, tennis, ... scoren hoog qua sociale status en
wielrennen, worstelen, ... hebben een lagere waardering. Jongeren uit sociale sterke gezinnen zeilen, roeien, ...
en jongeren aan de andere kant van de hiërarchie fitness, zaalvoetballen, ...
o Duidelijk sociaal verschil tussen goedkopere en dure sporten. Sport is een drager van symbolische codes van
smaken en leefstijlen. Hogere sporten zouden waarden hebben als distance en finesse en in de arbeidersklasse lijf
aan lijf gevechten patroon.
Bv.: lifestyle en lijfstijl
o Lifestyle bladen: niet wat men is, maar wat men lijkt is belangrijk
o Ondanks de diverse lifestyles, blijft er één duidelijk voorbeeld van lijfstijl: het ideale mannelijke en
vrouwelijke lichaam
o Beschaving van de look is verschillend in iedere cultuur → wordt vooral gedeeld door een
voortdurend uitdijende groep van stedelingen met een bovenmodaal inkomen
o Democratisering van een cultureel item vernietigd noodzakelijk de ermee verbonden
distinctiewaarde, waar het om te doen was
Bv.: liefde
o Mensen huwen meestal binnen hetzelfde sociale milieu. Er valt makkelijker te praten, is er een basis voor
gemeenschappelijke activiteiten en het risico op conflicten is kleiner
o Sociale druk van de omgeving kan zorgen voor gearrangeerde huwelijken of afkeuring van mogelijke partners
o De mogelijkheid om een potentiële partner in eigen kring te ontmoeten is groter naarmate de eigen groep
groter wordt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper arnelaperre. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.
