Dit document is een samenvatting van de slides en de te kennen leerstof uit de boeken 'Op de bodem' en 'Gids voor gesprekstherapie' voor het vak cliëntgerichte psychotherapie gedoceerd door professor Vanhooren in de eerste master psychologie aan de KUL. OPGELET: Dit document bevat enkel de gastcol...
● Mensbeeld = achterliggende visie op wat mens-zijn betekent
→ typerende interventies die samengaan met dit mensbeeld
● Humanistisch: gericht op mens als volledig persoon (holisme)
→ non-reductionisme = mens als geheel beschouwd dat je niet zomaar kan opsplitsen
→ anti-determinisme = mens als vrij beschouwd en niet volledig bepaald door invloeden van
biologische, genetische, sociologische of historische aard
● Experiëntieel: belevingsgericht
→ als we mensen en hun thema’s willen snappen moeten we ten rade gaan bij hun beleving
→ kunnen mensen niet van buitenaf kennen maar moeten hun innerlijke leefwereld (lived experience)
leren kennen (fenomenologie)
→ beleving is altijd uniek en veranderlijk
→ iedere mens, situatie en therapie is uniek en particulier
→ toch vaak dezelfde processen en proces-blokkeringen (procesgericht)
● Existentieel
→ begaan met vragen van mens om een meer zinvol, authentiek en verbonden leven te komen
→ zowel in concrete situaties (ontisch) als bij ultieme bestaansvragen (ontologisch)
● Attitudes: gericht op volledige persoon van cliënt
→ niet enkel gericht op klacht of symptoom
→ symptoom enkel begrijpbaar in context van persoon zijn leven (inhoud) door zijn manier van
beleven (proces)
→ gericht op groei en versterken van krachtige stukken
→ beroep doen op capaciteit tot groei van cliënt
→ self-healing capacity and living forward energy
→
● Belang van therapeutische relatie
→ cliënt empathisch en authentiek willen nabij zijn
→ als middel tot verandering door corrigerende ervaringen
→ als proces-diagnostisch instrument
2
, ● Voorkeur voor exploreren van en in beweging brengen van beleving
→ gevoelslaag (fenomenologie)
→ in hier-en-nu
→ reflectie en specifieke experiëntiële methodes
→ opheffen van procesblokkeringen
→ betekenisgeving
→ verbreden en verdiepen van beleving (groei)
● Cliënt ten volle willen zien, horen en begrijpen
→ probleem van cliënt vanuit hun beleving willen begrijpen (fenomenologie)
→ cliënt stimuleren tot zelfreflectie
→ continue zelfreflectie van therapeut
● Authentieke aanwezigheid (presence) van therapeut
→ speelt geen rol en verschuilt zich niet achter techniek
→ als mens, compagnon de route, blinde gids
→ professionele betrokkenheid en gedisciplineerde menselijkheid
Historische schets
● Cliëntgerichte psychotherapie is grootste vertegenwoordiger en evidence-based vorm van
humanistische stroming
● Humanistische stroming
→ ontstaan in jaren 30 door Maslow, Bühler, Perls, May, Rogers, …
→ reactie tegen reductionistische visie van toenmalige psychologie
→ mens terug centraal stellen
● Carl Rogers (1902-1987)
→ grondlegger van cliëntgerichte psychotherapie
→ meest invloedrijke Amerikaanse psycholoog van 20e eeuw
→ tweede internationaal invloedrijkste na Freud
→ vooral beïnvloed door werk van Otto Rank (1884-1939) en hoe dit begrepen werd door Jessie Taft
(1882-1960)
→ ook beïnvloed door zijn cliënten zelf en minutieuze onderzoek door het filmen en analyseren van
therapieën
→ eerste empirische therapie-onderzoek
→ pleit voor niet-directieve counseling
● Otto Rank
→ oorspronkelijk psychoanalist
→ benadrukt belang van gevoelens (in tegenstelling tot driften en cognities) en werken in hier-en-nu
→ benadrukt belang van echte therapeutische relatie en empathie
→ legt existentiële thema’s als centrale aspecten van lijden van patiënten
● Jessie Taft
→ vertaalt en promoot het werk van Rank in VS
→ directe collega van Rogers
3
, → kindertherapie
→ nadruk op therapie als groeiproces
→ waar pijn deel van uit maakt
→ wat doorheen relatie gebeurt
→ waar concrete beleving van cliënt doorspekt is van existentiële thema’s
● Rogers:
● Overzicht van het ontstaan van cliëntgerichte psychotherapie:
Basisideeën van cliëntgerichte psychotherapie
● Rogers is in de begintijd uitgesproken anti-diagnostisch en anti-advies
→ in heden zijn meeste substromingen stuk directiever dan Rogers zelf door verder onderzoek
→ transdiagnostisch, procesdiagnostisch en stoornis-specifiek werken
● Procesdiagnoses: aandacht aan gedrag dat zich in specifieke situaties voordoet
→ problematische belevings- en relatiewijzen
→ aanwijzingen voor interventiemogelijkheden
● Centraal idee:
mensen hebben een therapeutische omgeving nodig waarin ze durven naar hun pijn te kijken en die te
doorvoelen, er leren bij stilstaan, er woorden leren aan geven, opnieuw zichzelf leren kennen en hun
eigen antwoorden vinden
● Voorwaarden voor psychologische verandering (the necessary and sufficient conditions of
therapeutic personality change; Rogers; 1957):
1. 2 personen in psychologisch contact
2. cliënt is in een staat van incongruentie (kwetsbaar of angstig)
3. therapeut is in een staat van congruentie en geïntegreerd in relatie
4. therapeut ervaart onconditionele positieve waardering voor cliënt
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ifcdm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.
