Samenvatting

Samenvatting Inleiding tot de criminologie en strafrechtsbedeling SV VUB

Name: Inleiding tot de criminologie en strafrechtsbedeling SV VUB
SKU: doc_6849005
Rating: 5.00 (1 reviews)
Author: lenisamuel

1 beoordeling

4 keer verkocht

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)

GESLAAGD IN EERSTE ZIT!!! Alle informatie uit de lessen (de pp's en haar uitleg) staan uitgebreidt in de samenvatting: Wat is criminologie, Vakjargon, Kwantitatieve en Kwalitatieve bronnen, Verlichtingsdenken (klassieke traditie en positivisme), Vroeg Sociologisch Denken, Radicale Criminologie, Ni...

[Meer zien]

Voorbeeld 10 van de 109 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 18 december 2024
Aantal pagina's 109
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

009374
1020333anw
criminologie
strafrechtsbedeling
sofie de kimpe
de kimpe
1e jaar
inleiding tot cr
inleiding tot de criminologie
inleiding tot de strafrechtsbedeling
inleiding tot strafrechtsbedeling

1 beoordeling

Door: daanvanderelst • 3 maanden geleden

Heel duidelijke samenvatting van het vak inleiding tot de criminologie en strafrechtsbedeling.

Volgen

lenisamuel Lid sinds 3 maanden 4 documenten verkocht

Les 1 – Inleiding tot de criminologie en strafrechtsbedeling

1. Wat is criminologie?
o Draait ook om macht

Professionele praktijk
• bv. gevangenis, politie,…

Reactie op criminaliteit is vaak ook oorzaak van criminaliteit
Bv. jongeren die stenen gooien naar politie (is criminaliteit) -> vaak jongeren die in
vizier lopen van politie & vaak gecontroleerd worden door politie dus jongeren zetten
zich tegen politie

-> vaak verschillende oorzaken voor criminaliteit (complex)

Discipline – Kennisdomein
• Kennis vergaren over criminaliteit, individuen, bestraffing,..

• Evolutie in inzichten

Wetenschappelijke praktijk
• Onderzoek naar fenomenen, praktijken,…

= Criminologische wetenschap

 onafhankelijke wetenschap (vroeger alleen crimi in de master)
 wetenschapsdomein of

 kennisveld (toegepaste criminologie)

Criminaliteit in ruime betekenis bestuderen

“study of crime, criminals and criminal justice”

, 2. Verschillende onderzoekssubjecten,
onderzoeksobjecten, onderzoeksvraagstukken
o Verschillende voorbeelden
Vraag: is dit gedrag crimineel, kan dit een studieobject zijn van de criminologie?

Bv. plassen tegen muur: ja want het mag niet en dat staat in de wet, vraag is gaan we die
persoon daarom vervolgen

Bv. downloaden van films = diefstal (auteursrechten)

Bv. Cannabis roken is een misdrijf maar veel jongeren doen het en vinden dat het geen
misdrijf is

Decriminaliseren= uit de strafwet gehaald en gelinkt (regelt) met andere wetten (bv. niet
roken in openbare ruimte, niet aan minderjarigen verkopen, niet in bepaalde landen)

Bv. Fentanyl, Cocaïne, andere drugs: jongeren vinden dat cannabis wel kan maar andere drugs
niet, waarom?

o Andere drugs meer schade op lichaam
o Cannabis zelf planten en andere drugs niet (we hebben gevoel dat we bij cannabis
meer weten wat erin zit)
o Cannabis meer genormaliseerd
o Cannabis beschouwt als soft drugs

Bv. zaak van Julie Van Espen

Bij seksueel misdrijf is aangiftebereidheid heel laag

Bv. machtsmisbruik bv. niet in bed kruipen met bepaalde regisseur

#metoo -> niet meer weten in welke machtspositie je zit -> iedereen danst naar je pijpen en je
denkt dat iedereen je wilt (Bart De Pauw)

Bv. babyface effect -> hij ziet er niet uit dat hij dit zou doen en je zou dit niet verwachten
(Sven Pichal)
Bv. groepsverkrachting, beelden verspreiden-> bestond vroeger niet

,Vaak in familiale kring (80%)

Extra dimensie aan groepsverkrachting door sociale media (als beelden van verkrachting rond
gaan dan is dat heel heel heel vernederend-> verzwarende omstandigheden!!!!!)

Bv. vechten voor likes en aanzien (bv. uitdagingen op sociale media)

Bv. euthanasie (België koploper in Eu = euthanasiewet)

In parlement debat over euthanasie over uitbreiding naar dimensie

-> Voor of tegen euthanasie te maken met geloofsovertuiging en religie

-> vrij kunnen kiezen over eigen leven,
-> voorwaarden: 1. Het is niet omkeebaar en 2. Ondragelijk leiden, je gaat sowieso sterven
Zaak van Tine: Tine vraagt euthanasie aan maar ouders willen dat niet (ze heeft depressie),
ouders gaan in beroep en beschuldigen dokters van gifmoord (zwaartse straf) dus artsen
moesten voor rechtbank komen SINDSDIEN weinig artsen die euthanasie durven toe te
passen

Zaak ervoor gezorgd dat strijd voor euthanasie achter uit gaat

Bv. docu godvergeten -> seksueel misbruik door priesters (instituut)

Misdrijf tegen instituut, geen gevolgen, slachtoffer wordt de dader omdat ze alles verzinnen &
gek zijn in hun hoofd (want kan niet dat ze misbruikt is door een priester)

-> Verhaal jarenlang niet gezien als een misdrijf (werd genegeerd)

Bv. zaak van Sanda Dia
= Onopzettelijke slagen en verwondingen met de dood tot gevolg

‘’klassenjustitie’’ naar boven gekomen= justitie straft niet iedereen op zelfde manier

Misdrijf plegen uit hogere sociale klasse <-> misdrijf plegen uit lagere sociale klasse

= anders behandeld door rechters, politie… door iedereen

Bv. huisjesmelken

,-> panden verhuren met slechte elektriciteit, geen water, hoge vochtigheidsgraad…
We beschouwen dit als minder erg omdat er geen menselijke schade is (heel misschien
psychische)

Bv. politiegeweld

Bv. mensen op de vlucht -> ‘crimigratie’

Imigreren van bv. Libië, Palestina… naar hier

Bv. Dries van Langenhove (-> aanzetten tot rassenhaat)

Associëren mensen met migratie achtergrond met criminaliteit

Associëren criminaliteit met uiterlijke kenmerken Lombroso (zoals Hitler) -> wet tegen
racisme en discriminatie

Bv. terrorisme
Waarom gaan mensen radicaliseren, waarom gaan mensen aanslagen plegen?

Bv. milieucriminaliteit

Dieren, de zee, aarde… als slachtoffer, mensen zien dit niet altijd als een echt slachtoffer
omdat ze geen stem hebben -> meer advocaten pleiten voor bescherming van klimaat

3. Waarom is het zo moeilijk om “criminaliteit” te
omschrijven of te definiëren?
o Wat goed & kwaad is (wat kan en niet kan) = ethische en morele omschrijving
 Vaak gepaard met oordeel of iets crimineel is of niet crimineel, hangt af
hoe mensen over iets denken en door hun cultuur (bv. in Albanië bestaat
eerwraak nog NOCHTANS internationale wetgeving dat dit niet toelaat)

, o Strafbaar gesteld gedrag  wettelijke normativiteit
 Er zijn wetten die een bepaald gedrag verbieden maar we gaan die wetten
niet altijd gebruiken, ied vindt het oke en het wordt niet vervolgd (omdat
het niet als misdrijf wordt beschouwd)

o Normovertreding moet strafbaar gesteld worden (vooraleer men iemand kan
straffen)

 Normovertreding kwalificeren als strafbaar

 wetten, decreten, reglementen,…

 NORM

o Bepaald strafbaar gedrag nooit vervolgd
 Te maken met consensus dat dit geen criminaliteit is (abortus, euthanasie)

Normovertreding kwalificeren als strafbaar
Welke normen? (Op welke manieren heb je normen)

 Wettelijk ( wet zegt dat dat de norm is, als je toch iemand vermoordt dan
krijg je daar een straf voor)
 Maatschappelijk (‘’aanvaarden wij dat moord een misdrijf is?’’)
 Moreel (vinden we dat oke of niet?, uw waarden en normen, wat juist of
fout is wordt ook mee bepaald door geloofsovertuiging)
 Religieus (bijkomende laag op moreel, niet alle religies denken op zelfde
manier over goed en kwaad)
 Cultureel (culturele gewoonten bepaald mee wat goed en slecht is)

Waarom moeilijk om criminaliteit te omschrijven of
te definiëren?
Rol van belangengroepen in definitie van criminaliteit -> zorgen door media… hoe er naar
iets gekeken wordt, crimineel of niet
Belangengroepen (ookal zijn ze in de minderheid) kunnen toch de meerderheid overtuigen,
mensen beïnvloeden bv. zorgen dat zaak voor de rechtbank komt

• Rol in (de)criminalisering?
• Abortus, euthanasie, milieu,…. (zaken die sterk belobbyt worden)

, • Rol mensenrechten

• Klassenormativiteit: wie definieert wat criminaliteit is? (Wat de norm is wordt ook
bepaald door de klassenstrijd)

Je kijkt naar iets met alle ervaringen die je hebt, je hebt een bril aan -> IEDEREEN KIJKT
ANDERS NAAR DE WERELD, NAAR DE SOCIALE WERKELIJKHEID

Criminologie als wetenschap moeilijk -> sociale werkelijkheid samenvatten

o Heeft te maken met je wereldvisie, altijd bewust zijn van positie die je inneemt
(bv. je komt uit arme wijk <-> je woont in grote villa)

4. Wat is criminaliteit?
Criminaliteit ontleden in dimensies van criminaliteit (6 factoren)

, Vaststelling van
gedrag als
Gedrag
overtreding van
(betrokkenen
een (wettelijke)
stellen
norm (strafbaar)
handeling)
= kwalificeren
als misdrijf

Sociale consensus
Harm -
(over handhaving
schadelijke
norm en
gevolgen
schade)

Ingrijpen =
Officiële
Consensus niet
maatschappelijke
altijd aanwezig!
reactie (politie
en justitie)

1) Gedrag (iets dynamisch, betrokkenen stellen handeling dat in sociale setting gecreëerd
wordt)

2) Harm - schadelijke gevolgen

3) Consensus niet altijd aanwezig! (het is niet omdat jij vindt dat iets crimineel is dat
iedereen dat vindt)

4) Vaststelling van gedrag als overtreding van een (wettelijke) norm (strafbaar)=
kwalificeren als misdrijf -> in strafwet omschreven als misdrijf (misdrijf kwalificeren is er
een label opplakken en dit bepaald ook de straf) (bv. verschil tussen drug gebruik of drug
dealen)

Kwalificatie altijd linken aan strafwet (kwalificatie is zeer belangrijk)

5) Sociale consensus (over handhaving norm en schade)

6) Ingrijpen = Officiële maatschappelijke reactie (politie en justitie) -> via officiële
instanties

Criminaliteit ontleden (a.d.h.v. 6 factoren)

• Antwoord niet evident

– Afhankelijk van perspectief en context

, – Tijd, plaats, wetgeving,… (bv. Homoseksualiteit is islam milieus -> door
religie)

• Belang institutionele maatschappelijke praktijk

– Kwalificatie van gedrag als criminaliteit (of we bepaald gedrag kwalificeren
als crimineel of niet hangt samen met wat er in Maatschappij gebeurt rond dat
gedrag)

• Relatie gedrag en reactie op gedrag!

5. Criminaliteit is geen ontologisch gegeven !!!
Criminaliteit is geen vastaand gegeven, met verschillende dingen rekening houden om iets
criminaliteit te kunnen noemen

Moeilijk om aan wereld uit te leggen wat criminaliteit is omdat het van veel afhangt & het
verandert snel

Criminaliteit niet altijd de waarheid en de werkelijkheid ondanks dat het een wetenschap is

Wetenschap gaat op zoek naar de waarheid

o Ontologie: zijnsleer (= leer die op zoek gaat naar waargenomen werkelijkheid, wat
zijn de feiten)
Criminaliteit is geen ontologisch gegeven -> wat criminaliteit wel of niet is, kan je
moeilijk vastleggen

o Epistemologie (hoe verwerven we kennis, wat is waarheid, zoveel mogelijk alles
documenteren en data zoeken dat bewijst wat criminaliteit is en wat niet)
KENNISLEER -> WAT IS KENNIS, HOE KAN IK WETEN, HOE KAN IK
KENNIS VERWERVEN

o Criminaliteit : gemaakt en evolueert (criminaliteit wordt geconstrueerd door de
maatschappij)

o Sociale constructie: We worden niet geboren met geweld (wordt geconstrueerd)

 Geweld gebeurt niet zomaar, bv. aanslag die gepleegd wordt gebeurd niet
zomaar
Criminology is the body of knowledge regarding delinquency and crime as social
phenomena. It includes within its scope the processes of making law, of breaking laws, and
of reacting toward the breaking of laws’ (Sutherland & Cressy).

,Deliquent gedrag= alle vormen van gedrag die mogelijk vorm van criminaliteit, geweld
kunnen genereren
Deliquent gedrag is breder dan crimineel gedrag (crimineel gedrag in strafrecht, linken aan
misdrijf) DUS delinquent gedrag valt buiten het strafrecht

We beschouwen criminaliteit als een sociaal gegeven (het wordt geconstrueerd)
Leidt tot proces (geen vaststaand gegeven) dat wetten maakt of wetten breekt

De studie van de oorzaken van criminaliteit en deliquent gedrag (= we beschouwen het
als een sociaal gegeven)

 We gaan er kennis over vergaren, verklaringen vr zoeken
 Bestuderen wat de reactie is tgn deze gedragingen & welke wetten
gemaakt w tegen dit gedrag en hoe dat die wetten tot stand komen

Les 2 – Inleiding tot de criminologie en strafrechtsbedeling

Vakjargon of
criminologisch correct taalgebruik
Belang van begrippen
Criminologisch Alledaags gebruik

Misdrijven (= algemene term) -> alleen gebruikt voor zaken die in strafrecht staan
 Als je wetten verbreekt dan bega je een misdrijf (kan gaan v moord tot
wildplassen)

,  Vandaag is sekswerk geen misdrijf meer want niet meer opgenomen in strafwet

≠ Misdaad! (zaken die heel zwaar zijn bv. moord en die voor assisen gebracht worden en daar
berecht worden door een jury)

Wanbedrijf = zaken die iets minder zwaar zijn bv. slagen en verwondingen (nog steeds erge
feiten) -> correctionele rechtbank
Overtreding= kleine feiten bv. te snel rijden -> politierechtbank

<-> deviant gedrag= normaalafwijkend gedrag (deviant gedrag staat niet in strafwet maar
wordt wel beschouwd als crimineel/deviant gedrag) bv. jongeren die chillen op een bankje

Deze zaken evolueren doorheen de tijd (wat vroeger een wanbedrijf was kan nu een
misdaad zijn)

Legaliteitsprincipe
‘nulla poena sine lege’

-> geen straf zonder wet (als er geen wet over is dan is het geen misdrijf maar dan
spreken we v delinquent gedrag

Justitie bepaalt de straf of sanctie:

= trechtersysteem/ strafbedelingsketen

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.